Bu yılın yanmaz kıyafetleri Seyitgazi’den sonra dağıtıldı

Türkiye, günlerdir alev alev yanıyor.

Bilanço ağır.

Yılın ilk yedi ayında 75 ilde 4426 yangın çıktı.

490 bin hektar alan yandı.

1 Haziran’dan beri 13 ilde 409 konut, 17 iş yeri ve 96 ahır viran oldu.

Karabük, Bursa ve İzmir bir sönüp bir alevleniyor.

Eskişehir Seyitgazi’de 5 orman işçisi ve beş AKUT gönüllüsü yangına müdahale ederken hayatını kaybetti. İzmir ve Denizli’de üç işçi ve bir vatandaş can verdi.

Bu acı tablo, ‘ateş savaşçısı’ diye anılan orman işçilerinin çalışma koşullarını gündeme getirdi.

Önceki gün basın toplantısı düzenleyen Hak-İş’e bağlı Öz Orman İş Sendikası Genel Başkanı Settar Aslan da altını çizdi.

Aslan, şöyle dedi:

“Zonguldak’tan Bolu’dan işçi gönderiyorsunuz… O, gelinceye kadar yangını kontrol etme aşaması geçilmiştir. 3-4 gündür uyumayan işçi var. Yanmış toprağı döşek, yangını yastık yaparak 2-3 saat dinleniyorlar. Hangi verimi bekleyebiliriz? İki aylık işçi hızlandırılmış eğitimle yangına girmemeli.”

Ormandan tasarruf olur mu?

İtibardan tasarruf olmuyor fakat ormandan ve orman işçisinden oluyor!

Maliye ve Hazine Bakanlığı, işçi alımı için Orman Genel Müdürlüğü’ne (OGM) kadro tahsis etmiyor. Yalnızca geçen yıl emekliye ayrılan tecrübeli 4500 işçinin yerine mevsimlik işçi alındı. Aslan, en az 15 bin işçiye ihtiyaç duyulduğunu söylüyor.

Mehmet Şimşek’in tasarruf politikaları yangınlarla mücadelede orman işletmelerini çaresiz bırakıyor.

Yeni işçiye eski kıyafet

İddiaya göre…

Bu yıl işçilere dağıtılması gereken yanmaz nitelikteki kıyafetler Seyitgazi’de 10 işçi ve gönüllü kaybedildikten sonra orman işletmelerine ulaştırıldı.

Bazı işletmeler işçilere yanmaz kıyafetlerini teslim etmiş değil.

İşçiler geçen yılki kıyafetlerle yangına müdahale ediyor.

Geçen yıl teklif edilen bütçede kendilerine ödenek ayrılmadığı için, bu yıl işe giren işçilere yeni yanmaz kıyafetler dağıtılmadı. Onlara diğer işçilerin eskileri verildi.

Ödenek yok, orman bakımı yok

Bütçe tasarrufu nedeniyle ve ‘ödenek yok’ denilerek, iki yıldır silvikültür (yeni ormanlar kurulması, mevcudun gençleştirilmesi ve bakımı) ödenekli sıklık bakımı yapılmıyor. Ormanlarımız ağaç popülasyonunun sağlığını, büyümesini, verimliliğini arttırmak için yapılması gereken bakımdan mahrum.

Bir OGM yetkilisi bana şunları söylüyor:

“Yapılmayacak diye resmi yazı yazdılar. Bizler genç ormanlara para harcanmasın diye ormanın bakımını yapamadık. Bakım yapılan alan, sıfır hektar!”

Emniyet yol ve inşaatları yenilenemiyor

OGM’nin 28 Kasım 2024 tarihli ‘Tasarruf Tedbirleri ve 2025 Yılı Bütçe Uygulamaları’ başlıklı yazısında orman içi yol inşaatları ve bakımlarının kurumun kendi araçlarıyla yapılması emrediliyor. Yani, ihaleye çıkarak, dozer, treyler (bir çekicinin arkasında bulunan, yük taşınan kapalı araç) ve greyder kiralamak yasak.

Yazı şöyle:

“Yan yol, büyük onarım, üst yapı, kule kulübe yolu, traktör yolu vb. 2025 yılı programında yer alan yol inşaatları ve bakımları kendi iş makinalarımız ile yangın sezonundan önce tamamlanacaktır. Yangın emniyet yollarının tamir ve bakımları ise 2025 yılı yangın sezonu öncesi kendi araçlarımızla yapılacak, bu yolların açık tutulması için azami gayret sarf edilecektir.”

İşletmelerin elindeki araçların yangına hazırlığına yetmediğini kaydeden OGM yetkili, şöyle devam ediyor:

“Bizim birkaç dozerimiz, bir-iki greyderimiz var. Boş gezdirsek bile işletmenin yarısını dolaşamaz. Ki, haziran öncesi üretim faaliyetimiz olduğu için ancak oralara makina yetiştirebiliyoruz. Yangın hazırlığı yapılan çalışma, sıfır kilometre!”

Bugüne kadarki uygulama şu şekildeydi: İşletmeler gördükleri eksiklikleri haziran ayı öncesi döner sermayeden karşılayabiliyordu. İşletme müdürü, harcama yetkili olarak söz sahibiydi. Şimdi “Özel bütçeden harcama yapın” deniyor. Yetki artık bölge müdürlerinde. Müdürler de tasarruf tedbirleri kapsamında işletmelere izin vermiyor.

Geçen yıl iki dozer ve iki greyder kiralayıp tüm yol ve şeritleri yangına hazır hale getiren işletme bugün önlem alamadı.

Üç dozeri ve bir treyleri olan işletme, iki treyler daha kiralayamadığı için yangına ilk anda bir dozer nakledebiliyor.

Bakan Yumaklı’ya soruyorum

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya soruyorum.

-2025’te yanmaz kıyafetler ne zaman dağıtıldı?

-Son 2 yılda ne kadar sıklık bakımı yapıldı?

-2025 yılında ne kadar yangın emniyet yolu, emniyet şeridi ve orman yol tamir bakımı yapıldı?

-2024’e kadar yangınlarla mücadele, emniyet şeridi ve yolların temizliği için kaç tane dozer, treyler ve greyder alındı ve kiralandı? 2025 yılında bu rakam kaçtır?