Çanakkale de 8 bin 800 yıllık 5 mimari yapı gün yüzüne çıkarıldı

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün izniyle 2009'dan bu yana Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burçin Erdoğu başkanlığındaki ekip tarafından kazılan höyükteki çalışmalar, Türkiye'nin en batısında eski dönemlere ışık tutuyor.

Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Erdoğu, kazıların adanın en batısındaki Uğurlu köyünün yaklaşık bir kilometre kuzeydoğusunda yer alan höyükte devam ettiğini söyledi.

Bu yıl kazılarda önemli bulgulara ulaştıklarını belirten Erdoğu, elde edilen verilerin Gökçeada'nın ve Ege Adaları'nın geçmişine ışık tutacağını ifade etti.

Adadaki insan varlığının 8 bin 800 yıl öncesine tarihlendiğini dile getiren Erdoğu, şöyle konuştu:

"Burası Ege Adaları'nın en erken yerleşmesi, yani milattan önce 6800'lere kadar giden bir yerleşim söz konusu. Bölgede, Ege Adaları içinde besin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalı ilk köy yerleşiminin olduğunu, en erken çanak çömlek yapımını, metalürji ve anıtsal mimarinin ortaya çıktığını görüyoruz. İlk defa şehircilik anlayışının burada başladığını görüyoruz. Gökçeada'daki bu kazı bir ilkleri temsil ediyor. O yüzden bura, Ege Adaları içinde çok önemli bir ada."

"Gökçeada'ya ilk gelen tarımcı toplulukların mimarisine ulaştık"

Burçin Erdoğu, 2009'dan bu yana her kazı döneminde adada farklı bulgulara ulaştıklarını dile getirdi.

Bu seneki çalışmalarda daha çok erken tabakalara yoğunlaştıklarına işaret eden Erdoğu, şunları kaydetti:

"Mimari anlamda önemli bulgular elde ettik. Bu dönem yaptığımız çalışmalarda, günümüzden 8 bin 800 yıl öncesine tarihlendirilen erken dönemler için diğer bir deyişle Gökçeada'ya ilk gelen tarımcı topluluklarına ait 5 konut yapısına ulaştık. Böyle bir mimari Ege Adaları'nda ilk defa rastlandığı için bizim için çok değerli. Yuvarlak planlı, çukur tabanlı, saz örgü tekniği dediğimiz bir teknikle yapılmış bir mimari anlayış söz konusu. Uğurlu yerleşmesi, Girit Adası'ndaki Knossos yerleşmesi ile tüm Ege Adaları'nın en erken tarımcı topluluklarına ait tek yerleşim. Bu bağlamda, Ege Adaları'nda en erken tarımcı topluluklara ait mimariyi ilk defa ortaya çıkarttık diyebilirim."

"Yerleşim düzeni ve mimarinin değişim gösterdiğini gözlemledik"

Kazı heyetinde görevli Adıyaman Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü'nden Dr. Öğr. Üyesi Erkan Gürçal da doktora ve yüksek lisans çalışmalarını höyükle ilgili yaptığını söyledi.

Doktora çalışmasında özellikle milattan önce 5500 ila 4900 yılları arasındaki sosyal organizasyon yapısını mimari üzerinden değerlendirdiğini ifade eden Gürçal, şunları kaydetti:

"Özellikle burada yaklaşık olarak milattan önce 5800'lere doğru yerleşimde büyüme gerçekleşiyor. Daha önce küçük bir alanda yaklaşık 9-10 civarında konutun bulunduğu bir yerleşim varken, birden yerleşim büyüyor, adanın farklı yerlerine doğru yayılım göstermeye başlıyor ancak milattan önce 5800 ila 5500 arasındaki verilerimiz sınırlı. Mimari anlamda ve yerleşim organizasyonunda özellikle milattan önce 5300'lere gelindiğinde bir değişim süreci var. Bu değişimi tüm materyal kültüründe gözlemleyebiliyoruz."

Gürçal, milattan önce 5300'lere gelindiğinde ise dönemin özelliklerine göre gelişmiş bir mimariyi görmeye başladıklarını kaydetti.