Çankırı da yeni bir endemik yabani soğan türü keşfedildi

ÇAKÜ Gıda ve Tarım Meslek Yüksekokulu Dr. Öğr. Üyesi Bilal Şahin, yüksek lisans öğrencisi Cibutili Aicha Mahamoud Bouh ile Tuz Mağarası mevkisinde kentin biyoçeşitliliğine ilişkin araştırma yaparken bir bitki dikkatini çekti.

Şahin, bitkiden numune alarak laboratuvar ortamında inceledi.

Aynı bitkiden Kenbağ mevkisinde de gözlemleyen Şahin, bitkinin yeni bir tür olabileceğini düşünerek konunun uzmanı Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Eker ile irtibat kurdu.

Yapılan çalışmalarda yeni bir tür olduğu belirlenen bitki, Çankırı'ya ithafen, "Allium cankiriense" (Çankırı soğanı) adıyla literatüre kazandırıldı. Türle ilgili çalışma, uluslararası bilimsel Annales Botanici Fennici dergisinde yayımlandı.

Şahin, Türkiye'nin hem bitki hem de hayvan türleri bakımından oldukça zengin bir coğrafyaya sahip olduğunu söyledi.

Çankırı'nın da bitki türleri bakımından zengin olduğunu belirten Şahin, "Hem bilim dünyasına hem de Çankırı coğrafyasına yeni bir tür tanımlamış olduk. Bu tür, bilimsel adında Çankırı ismi geçen az sayıdaki türden biridir. Halen üzerinde çalışmalarımızın devam ettiğini, henüz tanımlanamamış başka bitkiler üzerinde de incelemelerin sürdüğünü söylemek isterim." dedi.

"Çankırı soğanı" türünün benzerleriyle birçok yönden ayrıldığını anlatan Şahin, şöyle devam etti:

"Basit bir gövde olmakla birlikte soğanın yapısı, çiçeğinin rengi, üreme organlarının yapısı, çiçek yaprakları, gövdesindeki yapraklar gibi birçok karakteriyle yakın akraba türlerinden ayrılıyor. Yani sadece tek bir özelliğiyle değil, birçok karakteriyle yakın akrabalardan ayrılıyor. Aynı zamanda yaşadığı yer de Çankırı'nın 'jipsler' dediğimiz özel bir habitatta bulunmakta. Başka yerde bulunmuyor, sadece jipsli topraklarda görülüyor. Yani sulu kalsiyum sülfat dediğimiz, alçı taşının yapımında kullanılan ana kayanın bulunduğu coğrafyada yetişiyor. Dolayısıyla hem yaşama ortamıyla özel bir tür hem de çiçek özellikleriyle yakın akraba türlerinden ayrılmakta."

Soğan cinsinin dünyada yaklaşık 1100, Türkiye'de de ise 250 türü olduğuna dikkati çeken Şahin, "Bunların da büyük kısmı endemik, yani başka hiçbir yerde yaşamayan türler. Soğan, yemeklerde kullandığımız sebzelerdendir fakat bu bitkimiz yabani olduğu için kullanımı yok. Ekonomik ya da tıbbi kullanımı, yapılacak araştırmalardan sonra ortaya çıkacak." diye konuştu.

Şahin, bitkinin gözlemlendiği Kenbağ mevkisinde daha önce iki türün daha keşfedildiğini dile getirerek, "Çankırı şehir merkezine bu kadar yakın bir yerde jipsli tepede yeni türlerin tanımlanmış olması çok güzel bir şey. Şehir merkezine konu olan bu nokta, sahip olduğu biyoçeşitlilikle korunması gereken bir alan. Bu konuda da elimizden gelen çalışmaları yürüteceğiz." ifadelerini kullandı.