Çanlar hazır giyim için çalıyor: 63 bin kişi daha işsiz kalabilir

Türkiye hazır giyim sektöründe üretim ve ihracat düşüşü 2025’in ilk 5 ayında da devam etti. Küresel pazar canlanma işaretleri verirken, Türkiye bu hareketlilikten yeterince pay alamadı. Yıl sonuna kadar önlem alınmazsa sektör, 1 milyar dolarlık ihracat kaybı ve 63 bin kişilik ek istihdam kaybıyla karşı karşıya kalabilir.

AVRUPA ALIYOR, TÜRKİYE SATAMIYOR

Dünya Gazetesi yazarı Nurdoğan A. Ergün'ün özel haberine göre, Avrupa’da hazır giyim ithalatı %16 artarken, Türkiye’nin bu bölgeye ihracatı %6,3 düştü. Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Toygar Noyan, “Küresel pazarda bahar yaşanırken Türkiye’de kış hüküm sürüyor” sözleriyle tabloyu özetledi.

2024’te %6,9 küçülen sektör, 2025’in ilk 5 ayında 465 milyon dolarlık ihracat kaybı yaşadı. Çin, Bangladeş ve Vietnam gibi rakiplerle kıyaslandığında Türkiye'nin maliyetlerinin %60 daha yüksek olması, siparişlerin başka ülkelere kaymasına neden oluyor.

İSTİHDAM KRİZİ DERİNLEŞİYOR

Hazır giyimde her 1 milyar dolarlık ihracat yaklaşık 31.500 kişilik istihdam anlamına geliyor. Ancak artan ithalat baskısı ve kaybedilen siparişler, şu ana kadar 145 bin kişilik istihdam kaybına neden oldu. Toygar Noyan, “Mevcut ekonomi politikaları sanayiyi değil sıcak parayı destekliyor. Bu da üretimden uzaklaşıp finansal kazançlara yönelimi artırıyor” ifadelerini kullandı.

KÜRESEL FIRSAT KAÇIYOR

TGSD Başkanı Noyan, Tayvan'da olası bir jeopolitik krizin Türkiye için fırsat yaratabileceğini ancak yüksek maliyetler nedeniyle bu fırsatın değerlendirilemediğini söyledi. Mısır gibi ülkelerin, Avrupa’nın göç ve güvenlik politikaları doğrultusunda ön plana çıktığını, bu ülkelerin desteklendiğini belirtti.

HAZIR GİYİM GERÇEKTEN DÜŞÜK KATMA DEĞERLİ Mİ?

Hazır giyim sektörü için yıllardır tekrarlanan “düşük katma değerli üretim” eleştirilerine de yanıt veren Noyan, kilogram başına ihracat değerinin 15,2 dolar olduğunu belirtti. Bu değer, yalnızca mücevher ve savunma sanayii sektörlerinin gerisinde. Noyan, “Sektörün %80’i içeride üretimle oluşturuluyor, ithal girdi oranı sadece %20. Bu tabloya rağmen düşük katma değerli denmesi, gerçekle örtüşmüyor” dedi.
TGSD’nin Acil Eylem Çağrısı: 7 Maddelik Çözüm Paketi

TGSD Başkanı Toygar Noyan, sektörün sürdürülebilirliği için şu önerilerde bulundu:

ACİL ÇÖZÜM ÖNERİLERİAsgari ücrete 2.500 TL devlet desteği, tüm firmalara ölçek gözetmeksizin verilmeli.Net ihracata %10 kur dönüşüm desteği sağlanmalı.Reeskont faiz tahsilatı, dönem sonunda yapılmalı.Eximbank kredi destekleri, toplam ihracatın %16’sına çıkarılmalı.GES yatırımları ve KDV iadeleri, hızlandırılmalı.EYT’li çalışanların SGK primleri, devlet tarafından karşılanmalı.Kadın istihdamını artırmak için, işe yeni başlayan ve eşi sigortalı olan kadınlardan sağlık primi 3-5 yıl alınmamalı.“KOVAYI BÜYÜTMEDEN SAHADA OLMAK MÜMKÜN DEĞİL”

Noyan, Türkiye’nin Kuzey Afrika’dan %44, Uzakdoğu’dan ise %60 daha pahalı hale geldiğini belirterek, şu uyarıyı yaptı:

“Müşteri %25 fazlasına razı ama %60 fazla ödemek istemiyor. 5-10 yıl sonra küresel sahada olmak istiyorsak, önce kovamızın altındaki deliği kapatmalı, sonra kovayı büyütmeliyiz.”