SonTurkHaber.com
close
up
Menu

Türkiye kavrulacak! Sıcaktan bunaltacak hava geliyor, Meteoroloji kritik illeri açıkladı

Yeni müşterilere faizsiz kredi faizsiz taksitli nakit avans veren bankalar listesi: Hangi banka ne kadar veriyor?

Erbaş’ın koltuğunu kızları sallıyor Sözcü Gazetesi

CHP li Yavuzyılmaz paylaştı: Erdoğan ın ilk ve tek gerçek mal varlığı belgesi Sözcü Gazetesi

Son dakika: Meteoroloji den açıklama! Bu illerde yağmur var! Hava sıcaklıkları mevsim normalleri üzerinde 1 Eylül Hava Durumu Son dakika haberleri

TCMB faiz kararı ne zaman açıklanacak? 2025 TCMB Eylül Para Politikası Kurulu toplantısı ne zaman, bu ay faiz indirimi olur mu?

Küresel Sumud Filosu Barselona dan Gazze ye doğru yola çıktı Dünya Haberleri

Hollanda Grand Prix inde kazanan Oscar Piastri Spor Haberleri

Anıtkabir ve “Yeni Türkiye” Sözcü Gazetesi

Aziz Yıldırım dan Ali Koç u tedirgin eden karar: Kadıköy de çarşı pazar karıştı

Bakanlıktan 170 bin çocuğa sosyal ve ekonomik destek

Emperyalizmin dayattığı algılardan kurtulmak ve İslam’ı hakikatiyle anlamak İhsan Aktaş

Kudüs Valiliği: İsrail, İslami eserleri tahrip ediyor Dış Haberler

Uğurcan Çakır ın babası: Az önce ağladım

Yaş üzüme talep azaldı: Üreticiler kurutmaya yöneldi

Mardin de 15 yaşındaki çocuk başından vurulmuş halde bulundu

İstanbul da Balıkçılık Genel Av Sezonu açılış töreni yapıldı

Türkiye de tek olsun istedi ödüle doymadı

Fenerbahçe de İsmail Kartal geri dönüyor! O görüşmeden ilk görüntü geldi

Psikologlar tek tek belirledi: Manipülatif kadınların 11 ortak özelliği Sözcü Gazetesi

Çay tarımı tehlikede: İklim krizi yeşil altını vuruyor Sözcü Gazetesi

Çay tarımı tehlikede: İklim krizi yeşil altını vuruyor Sözcü Gazetesi

SonTurkHaber.com, Sozcu kaynağından alınan verilere dayanarak açıklama yapıyor.

Birleşmiş Milletler, çayın tarihi, kültürel ve ekonomik önemi konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla 2019 yılında aldığı kararla 21 Mayıs'ı Uluslararası Çay Günü kabul etti.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, dünya genelinde 2012-2022 yılları arasında çay tüketimi yıllık yüzde 3,3 artarak 6,5 milyon tona ulaşırken, bu tüketimin 3 milyon tonu yani yüzde 46'sı Çin tarafından gerçekleştirildi.

İkinci en büyük tüketici olan Hindistan, 2022 yılında 1,16 milyon tonla yaklaşık yüzde 18'lik paya sahip olurken, onu 250 bin tonla Türkiye, 247 bin tonla Pakistan ve 132 bin tonla Rusya takip etti.

Kişi başına çay tüketiminde ise Türkiye ilk sırada bulunuyor. Çevrim içi istatistik portalı Statista verilerine göre yılda kişi başına 3,16 kilogram çay tüketilen Türkiye’yi 2,19 kilogramla İrlanda, 1,94 kilogramla Birleşik Krallık, 1,5 kilogramla İran, 1,38 kilogramla Rusya takip ediyor.

Çay sektörü küçük çiftçiler ve aileleri de dahil olmak üzere 13 milyondan fazla insanı destekliyor. Özel iklim gerekliliği nedeniyle çay üretimi sınırlı alanlarda yapılabilirken bu üretimin büyük bir kısmı aynı zamanda en büyük tüketici olan Asya Kıtası’nda gerçekleştiriliyor.

Yaklaşık 29,8 milyon ton olarak gerçekleşen dünya çay üretiminde ilk sırada 14,5 milyon ton ile Çin yer alırken, bu ülkeyi yaklaşık 6 milyon ton ile Hindistan, 2,3 milyon ton ile Kenya, 1,4 milyon ton ile Sri Lanka ve 1,3 milyon ton ile Türkiye takip ediyor.

"En az yüzde 70 nem gerekiyor"

Uluslararası Çay Günü dolayısıyla AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Selışık, çayın, bölge seçen, uygun şartlar olmadığında verim vermeyen bir bitki olduğunu söyledi.

Dünyada çay yetiştiriciliğinin 0-20 kuzey ve güney enlemleri arasında yapıldığını ve bu alanlar dışındaki mikroklima alanlarda yetiştirilebildiğini belirten Selışık, "Yağışın bol, iklimin sıcak olduğu bölgeler, çay için ideal görülüyor. Ancak yıllık sıcaklık ortalamasının 14 derecenin altına düşmemesi, yağışın 2000 milimetreden az olmaması, yağmurun aylara düzenli dağılımı üretimi destekliyor. Çay yetiştirmek için nemin en az yüzde 70 olması şart. Çayın ekildiği yerde sıcaklığın 0’ın altına düşmemesi, hatta 5 derecenin altında olmaması gerekiyor. Üst limit ise 30-40 derece olarak belirleniyor." dedi.

Selışık, kumdan kile kadar birçok asit karakterli toprakta çay yetiştirilebildiğini, ideal olarak ise süzek ve sıcak topraklar tercih edildiğini aktardı.

FAO’nun 2024 verilerine atıfta bulunan Selışık, dünyada çay yetiştirilen toplam alanın son 5 yılda yaklaşık yüzde 8 artış göstererek 2022'de 5,3 milyon hektara ulaştığı ve bunun yaklaşık yüzde 64’ünün Çin’de, yüzde 11’inin Hindistan’da bulunduğu bilgisini paylaştı.

Selışık, çayın hasat zamanının iklim özelliklerine bağlı değiştiğini; Türkiye, Gürcistan, Japonya gibi ülkelerde mayıs ile ekim arasında, 6 ayda üç sürgün alındığını, diğer üretici ülkelerde ise bu aralığın 9 ile 12 aya kadar çıkabildiğini kaydetti.

"En önemli sorun iklim krizi"

Çay üreticileri için iklim krizinin en önemli sorun olduğuna dikkati çeken Selışık, şöyle devam etti:

"Üreticilerin sıkıntısı hem çayın yetişme koşullarındaki dalgalanmalardan hem de çay yetiştirilen bölgelerin geleceğini tahmin edememekten kaynaklanıyor. Başta Doğu Afrika olmak üzere, öngörüler 2050 yılında çay yetiştirilen alanların yüzde 55 azalabileceğine işaret ediyor. Dünya çay üretiminin yüzde 17’sini sağlayan Kuzey Doğu Hindistan’da geniş ölçekli iklim modellemelerine göre, çay üretiminde 2050 yılına doğru yüzde 40 düzeyinde bir düşüş bekleniyor."

Düşen nem oranları, kuraklık ve şiddetli hava olaylarından kaynaklı olarak Çin’in geleneksel çay ürünlerinin kalitesinde ve lezzetinde değişimler saptandığını bildiren Selışık, iklim değişikliği ve kuraklık nedeniyle, 20'inci yüzyılın başından bu yana tarımsal ürünlerdeki genetik çeşitliliğin yüzde 75’inin yok olduğunu ve tedbir alınmazsa kuraklık sebebiyle mahsullerden alınan verimin yüzde 10 ila 25 düşeceği uyarısında bulundu.

Sadece Çin'de yılda 5 milyon tondan fazla çay atığı oluşuyor

Çay üretimi esnasında meydana gelen atıklardan da bahseden Selışık, "Sadece Çin, yılda 5 milyon tondan fazla kesilmiş saplar, atılmış yapraklar ve tomurcuklar, üretim sürecinden kaynaklanan atıklar ve demleme sonrası kalıntılardan oluşan çay atığı üretiyor. Hindistan’da bu rakam yıllık 190 bin tonu buluyor." diye konuştu.

Selışık, çay çöplerinin atık olmaktan çıkarılıp katma değerli malzeme veya ürüne dönüştürülebildiğini, atıkların organik madde zenginliği sayesinde evsel ve endüstriyel kompost üretiminde, kurutulmuş çay posasının da biyokütle yakıtı olarak veya doğal antioksidan ve arındırıcı özellikleri sayesinde ev yapımı cilt ürünlerinde kullanılabildiğini anlattı.

Çay üretiminin neden olduğu diğer çevresel etkiler hakkında Selışık, "Bir diğer sıkıntılı durum ise çay, yetiştirme koşulları nedeniyle hep aynı coğrafya ve bölgelerde yetiştiriliyor ağırlıklı olarak. Bu durum, bu topraklara sürekli uygulanan aynı tür ilaçlama ve pestisit kullanımı nedeniyle toprakların zarar görmesine neden oluyor." sözlerini sarf etti.

Üretim kısmında yapılacak çeşitli değişikliklerin çay endüstrisinin çevresel ayak izini azaltmasına ve iklime dayanıklılığının artmasına yardımcı olabileceğini işaret eden Selışık, bunun için öncelikle toprakları kimyasal gübrelerle bozan ve kirleten çiftçilik uygulamalarından uzaklaşılması gerektiğini dile getirdi.

Gelişmeleri kaçırmamak için SonTurkHaber.com'dan en güncel haberleri takip edin.
seeGörüntülenme:64
embedKaynak:https://www.sozcu.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 21 Mayıs 2025 15:42 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

Türkiye kavrulacak! Sıcaktan bunaltacak hava geliyor, Meteoroloji kritik illeri açıkladı

31 Ağustos 2025 19:53see203

Yeni müşterilere faizsiz kredi faizsiz taksitli nakit avans veren bankalar listesi: Hangi banka ne kadar veriyor?

31 Ağustos 2025 13:35see190

Erbaş’ın koltuğunu kızları sallıyor Sözcü Gazetesi

01 Eylül 2025 05:39see189

CHP li Yavuzyılmaz paylaştı: Erdoğan ın ilk ve tek gerçek mal varlığı belgesi Sözcü Gazetesi

01 Eylül 2025 01:03see179

Son dakika: Meteoroloji den açıklama! Bu illerde yağmur var! Hava sıcaklıkları mevsim normalleri üzerinde 1 Eylül Hava Durumu Son dakika haberleri

01 Eylül 2025 07:40see179

TCMB faiz kararı ne zaman açıklanacak? 2025 TCMB Eylül Para Politikası Kurulu toplantısı ne zaman, bu ay faiz indirimi olur mu?

01 Eylül 2025 17:02see171

Küresel Sumud Filosu Barselona dan Gazze ye doğru yola çıktı Dünya Haberleri

31 Ağustos 2025 14:38see152

Hollanda Grand Prix inde kazanan Oscar Piastri Spor Haberleri

31 Ağustos 2025 18:39see115

Anıtkabir ve “Yeni Türkiye” Sözcü Gazetesi

01 Eylül 2025 05:03see115

Aziz Yıldırım dan Ali Koç u tedirgin eden karar: Kadıköy de çarşı pazar karıştı

31 Ağustos 2025 21:21see115

Bakanlıktan 170 bin çocuğa sosyal ve ekonomik destek

31 Ağustos 2025 15:09see114

Emperyalizmin dayattığı algılardan kurtulmak ve İslam’ı hakikatiyle anlamak İhsan Aktaş

02 Eylül 2025 04:07see113

Kudüs Valiliği: İsrail, İslami eserleri tahrip ediyor Dış Haberler

31 Ağustos 2025 21:42see112

Uğurcan Çakır ın babası: Az önce ağladım

02 Eylül 2025 00:37see112

Yaş üzüme talep azaldı: Üreticiler kurutmaya yöneldi

01 Eylül 2025 09:27see112

Mardin de 15 yaşındaki çocuk başından vurulmuş halde bulundu

01 Eylül 2025 01:02see111

İstanbul da Balıkçılık Genel Av Sezonu açılış töreni yapıldı

01 Eylül 2025 02:14see111

Türkiye de tek olsun istedi ödüle doymadı

01 Eylül 2025 17:39see110

Fenerbahçe de İsmail Kartal geri dönüyor! O görüşmeden ilk görüntü geldi

31 Ağustos 2025 15:41see109

Psikologlar tek tek belirledi: Manipülatif kadınların 11 ortak özelliği Sözcü Gazetesi

31 Ağustos 2025 14:43see108
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları