SonTurkHaber.com
close
up
Menu

KARAR RESMİ GAZETE DE: Birçok ABD ürününe uygulanan ek vergiler kaldırıldı! Tesla, Model S, X, 3 ve Cybertruck fiyatları düşer mi? 1000 cc, 1500 cc ve 3000 c den düşük dizel, benzinli, hibrit araç fiyatları nasıl hesaplanır? Türkiye Ekonomisi Haberleri

İletişim Başkanı Duran: Özel’in Cumhurbaşkanımızın diplomatik temaslarına ilişkin açıklaması akıl tutulmasıdır

İsrail in Gazze’de sebep olduğu insani kriz zirvede: Köpekler cenazeleri yiyor Ortadoğu Haberleri

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Kardeş ülkelerin liderleriyle Gazze deki kanı durdurmak için atılabilecek adımları değerlendireceğiz

Üçüncü TOGG için geri sayım başladı! Tarih verildi: Diğerlerinden daha ucuz olacak!

Formula 1 Azerbaycan Grand Prix sinde pole pozisyonu Verstappen in

Son Dakika: Cevizlibağ Kız Yurdundaki rezalette 4 gözaltı Sözcü Gazetesi

Gece yarısı TFF Başkanı İbrahim Hacıosmanoğlu ndan Arda Kardeşler açıklaması! Böyle bir şey görmedim Fanatik Gazetesi Trabzonspor (TS) Haberleri Spor

ELEME POTASI BELLİ OLDU! MasterChef son eleme adayı kim oldu? 20 Eylül Cumartesi MasterChef eleme potasına giden 7. yarışmacı kim oldu?

Havalimanlarında siber saldırı krizi sürüyor: Onlarca uçuş rötar yaptı

Gaziantep te su krizi kapıda!

Son dakika haberi! Kütahya da 4,2 büyüklüğünde deprem Güncel haberler

CHP li Karatepe den kurultay açıklaması: İktidara koşar adım yürüyoruz

İngiltere Filistin devletini tanıdığını duyurmaya hazırlanıyor Dış Haberler

Erdoğan 20 yıldır BM de hakikati haykırıyor! Bir tarihi konuşmaya daha imza atacak

TEKNOFEST Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali sona erdi

Giresun’da denizde 3 ayrı noktada hortum oluştu VİDEO İZLE

Cevdet Yılmaz: İngiltere, Kanada ve Avustralya, Filistin Devleti’ni tanıyarak tarihin doğru tarafında yer aldı

İletişim Başkanı Duran: Filistin’i devlet olarak tanıyan İngiltere, Kanada ve Avustralya’nın kararlarını memnuniyetle karşılıyoruz

Kemal Kılıçdaroğlu Kurultay a katılacak mı? Canlı yayında açıkladı

Çay tarımı tehlikede: İklim krizi yeşil altını vuruyor Sözcü Gazetesi

Çay tarımı tehlikede: İklim krizi yeşil altını vuruyor Sözcü Gazetesi

SonTurkHaber.com, Sozcu kaynağından alınan verilere dayanarak açıklama yapıyor.

Birleşmiş Milletler, çayın tarihi, kültürel ve ekonomik önemi konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla 2019 yılında aldığı kararla 21 Mayıs'ı Uluslararası Çay Günü kabul etti.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, dünya genelinde 2012-2022 yılları arasında çay tüketimi yıllık yüzde 3,3 artarak 6,5 milyon tona ulaşırken, bu tüketimin 3 milyon tonu yani yüzde 46'sı Çin tarafından gerçekleştirildi.

İkinci en büyük tüketici olan Hindistan, 2022 yılında 1,16 milyon tonla yaklaşık yüzde 18'lik paya sahip olurken, onu 250 bin tonla Türkiye, 247 bin tonla Pakistan ve 132 bin tonla Rusya takip etti.

Kişi başına çay tüketiminde ise Türkiye ilk sırada bulunuyor. Çevrim içi istatistik portalı Statista verilerine göre yılda kişi başına 3,16 kilogram çay tüketilen Türkiye’yi 2,19 kilogramla İrlanda, 1,94 kilogramla Birleşik Krallık, 1,5 kilogramla İran, 1,38 kilogramla Rusya takip ediyor.

Çay sektörü küçük çiftçiler ve aileleri de dahil olmak üzere 13 milyondan fazla insanı destekliyor. Özel iklim gerekliliği nedeniyle çay üretimi sınırlı alanlarda yapılabilirken bu üretimin büyük bir kısmı aynı zamanda en büyük tüketici olan Asya Kıtası’nda gerçekleştiriliyor.

Yaklaşık 29,8 milyon ton olarak gerçekleşen dünya çay üretiminde ilk sırada 14,5 milyon ton ile Çin yer alırken, bu ülkeyi yaklaşık 6 milyon ton ile Hindistan, 2,3 milyon ton ile Kenya, 1,4 milyon ton ile Sri Lanka ve 1,3 milyon ton ile Türkiye takip ediyor.

"En az yüzde 70 nem gerekiyor"

Uluslararası Çay Günü dolayısıyla AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Selışık, çayın, bölge seçen, uygun şartlar olmadığında verim vermeyen bir bitki olduğunu söyledi.

Dünyada çay yetiştiriciliğinin 0-20 kuzey ve güney enlemleri arasında yapıldığını ve bu alanlar dışındaki mikroklima alanlarda yetiştirilebildiğini belirten Selışık, "Yağışın bol, iklimin sıcak olduğu bölgeler, çay için ideal görülüyor. Ancak yıllık sıcaklık ortalamasının 14 derecenin altına düşmemesi, yağışın 2000 milimetreden az olmaması, yağmurun aylara düzenli dağılımı üretimi destekliyor. Çay yetiştirmek için nemin en az yüzde 70 olması şart. Çayın ekildiği yerde sıcaklığın 0’ın altına düşmemesi, hatta 5 derecenin altında olmaması gerekiyor. Üst limit ise 30-40 derece olarak belirleniyor." dedi.

Selışık, kumdan kile kadar birçok asit karakterli toprakta çay yetiştirilebildiğini, ideal olarak ise süzek ve sıcak topraklar tercih edildiğini aktardı.

FAO’nun 2024 verilerine atıfta bulunan Selışık, dünyada çay yetiştirilen toplam alanın son 5 yılda yaklaşık yüzde 8 artış göstererek 2022'de 5,3 milyon hektara ulaştığı ve bunun yaklaşık yüzde 64’ünün Çin’de, yüzde 11’inin Hindistan’da bulunduğu bilgisini paylaştı.

Selışık, çayın hasat zamanının iklim özelliklerine bağlı değiştiğini; Türkiye, Gürcistan, Japonya gibi ülkelerde mayıs ile ekim arasında, 6 ayda üç sürgün alındığını, diğer üretici ülkelerde ise bu aralığın 9 ile 12 aya kadar çıkabildiğini kaydetti.

"En önemli sorun iklim krizi"

Çay üreticileri için iklim krizinin en önemli sorun olduğuna dikkati çeken Selışık, şöyle devam etti:

"Üreticilerin sıkıntısı hem çayın yetişme koşullarındaki dalgalanmalardan hem de çay yetiştirilen bölgelerin geleceğini tahmin edememekten kaynaklanıyor. Başta Doğu Afrika olmak üzere, öngörüler 2050 yılında çay yetiştirilen alanların yüzde 55 azalabileceğine işaret ediyor. Dünya çay üretiminin yüzde 17’sini sağlayan Kuzey Doğu Hindistan’da geniş ölçekli iklim modellemelerine göre, çay üretiminde 2050 yılına doğru yüzde 40 düzeyinde bir düşüş bekleniyor."

Düşen nem oranları, kuraklık ve şiddetli hava olaylarından kaynaklı olarak Çin’in geleneksel çay ürünlerinin kalitesinde ve lezzetinde değişimler saptandığını bildiren Selışık, iklim değişikliği ve kuraklık nedeniyle, 20'inci yüzyılın başından bu yana tarımsal ürünlerdeki genetik çeşitliliğin yüzde 75’inin yok olduğunu ve tedbir alınmazsa kuraklık sebebiyle mahsullerden alınan verimin yüzde 10 ila 25 düşeceği uyarısında bulundu.

Sadece Çin'de yılda 5 milyon tondan fazla çay atığı oluşuyor

Çay üretimi esnasında meydana gelen atıklardan da bahseden Selışık, "Sadece Çin, yılda 5 milyon tondan fazla kesilmiş saplar, atılmış yapraklar ve tomurcuklar, üretim sürecinden kaynaklanan atıklar ve demleme sonrası kalıntılardan oluşan çay atığı üretiyor. Hindistan’da bu rakam yıllık 190 bin tonu buluyor." diye konuştu.

Selışık, çay çöplerinin atık olmaktan çıkarılıp katma değerli malzeme veya ürüne dönüştürülebildiğini, atıkların organik madde zenginliği sayesinde evsel ve endüstriyel kompost üretiminde, kurutulmuş çay posasının da biyokütle yakıtı olarak veya doğal antioksidan ve arındırıcı özellikleri sayesinde ev yapımı cilt ürünlerinde kullanılabildiğini anlattı.

Çay üretiminin neden olduğu diğer çevresel etkiler hakkında Selışık, "Bir diğer sıkıntılı durum ise çay, yetiştirme koşulları nedeniyle hep aynı coğrafya ve bölgelerde yetiştiriliyor ağırlıklı olarak. Bu durum, bu topraklara sürekli uygulanan aynı tür ilaçlama ve pestisit kullanımı nedeniyle toprakların zarar görmesine neden oluyor." sözlerini sarf etti.

Üretim kısmında yapılacak çeşitli değişikliklerin çay endüstrisinin çevresel ayak izini azaltmasına ve iklime dayanıklılığının artmasına yardımcı olabileceğini işaret eden Selışık, bunun için öncelikle toprakları kimyasal gübrelerle bozan ve kirleten çiftçilik uygulamalarından uzaklaşılması gerektiğini dile getirdi.

Gelişmeleri kaçırmamak için SonTurkHaber.com'dan en güncel haberleri takip edin.
seeGörüntülenme:70
embedKaynak:https://www.sozcu.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 21 Mayıs 2025 15:42 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

KARAR RESMİ GAZETE DE: Birçok ABD ürününe uygulanan ek vergiler kaldırıldı! Tesla, Model S, X, 3 ve Cybertruck fiyatları düşer mi? 1000 cc, 1500 cc ve 3000 c den düşük dizel, benzinli, hibrit araç fiyatları nasıl hesaplanır? Türkiye Ekonomisi Haberleri

22 Eylül 2025 01:27see246

İletişim Başkanı Duran: Özel’in Cumhurbaşkanımızın diplomatik temaslarına ilişkin açıklaması akıl tutulmasıdır

20 Eylül 2025 23:27see155

İsrail in Gazze’de sebep olduğu insani kriz zirvede: Köpekler cenazeleri yiyor Ortadoğu Haberleri

21 Eylül 2025 04:15see153

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Kardeş ülkelerin liderleriyle Gazze deki kanı durdurmak için atılabilecek adımları değerlendireceğiz

21 Eylül 2025 12:11see147

Üçüncü TOGG için geri sayım başladı! Tarih verildi: Diğerlerinden daha ucuz olacak!

20 Eylül 2025 17:46see139

Formula 1 Azerbaycan Grand Prix sinde pole pozisyonu Verstappen in

20 Eylül 2025 18:06see118

Son Dakika: Cevizlibağ Kız Yurdundaki rezalette 4 gözaltı Sözcü Gazetesi

20 Eylül 2025 18:16see116

Gece yarısı TFF Başkanı İbrahim Hacıosmanoğlu ndan Arda Kardeşler açıklaması! Böyle bir şey görmedim Fanatik Gazetesi Trabzonspor (TS) Haberleri Spor

21 Eylül 2025 01:09see116

ELEME POTASI BELLİ OLDU! MasterChef son eleme adayı kim oldu? 20 Eylül Cumartesi MasterChef eleme potasına giden 7. yarışmacı kim oldu?

21 Eylül 2025 00:42see115

Havalimanlarında siber saldırı krizi sürüyor: Onlarca uçuş rötar yaptı

21 Eylül 2025 15:00see114

Gaziantep te su krizi kapıda!

21 Eylül 2025 17:51see112

Son dakika haberi! Kütahya da 4,2 büyüklüğünde deprem Güncel haberler

21 Eylül 2025 02:31see112

CHP li Karatepe den kurultay açıklaması: İktidara koşar adım yürüyoruz

21 Eylül 2025 11:22see111

İngiltere Filistin devletini tanıdığını duyurmaya hazırlanıyor Dış Haberler

21 Eylül 2025 01:55see111

Erdoğan 20 yıldır BM de hakikati haykırıyor! Bir tarihi konuşmaya daha imza atacak

21 Eylül 2025 00:20see111

TEKNOFEST Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali sona erdi

21 Eylül 2025 20:41see111

Giresun’da denizde 3 ayrı noktada hortum oluştu VİDEO İZLE

22 Eylül 2025 01:29see111

Cevdet Yılmaz: İngiltere, Kanada ve Avustralya, Filistin Devleti’ni tanıyarak tarihin doğru tarafında yer aldı

21 Eylül 2025 21:33see110

İletişim Başkanı Duran: Filistin’i devlet olarak tanıyan İngiltere, Kanada ve Avustralya’nın kararlarını memnuniyetle karşılıyoruz

21 Eylül 2025 18:48see110

Kemal Kılıçdaroğlu Kurultay a katılacak mı? Canlı yayında açıkladı

21 Eylül 2025 00:50see109
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları