İklim krizi bin yıllık mirası tehdit ediyor Sözcü Gazetesi

“İklim Kaynaklı Gıda Güvenliği Tehditlerinin Peyzajlar Üzerindeki Gizli Kültürel Etkisi” başlıklı araştırmada, kültürel miras olarak kabul edilen üzüm bağları ve teraslı tarım alanları gibi bölgelerin iklim değişikliğinin doğrudan hedefinde olduğu vurgulandı. Bu alanlar, biyolojik çeşitliliği korumanın yanında toplumların kültürel kimliğinin bir parçası olarak öne çıkıyor.

Tarımsal teraslama, insan etkisinin peyzaj üzerindeki belirgin izlerinden biri olarak dikkat çekiyor. Çin’in Yunnan eyaletindeki bin 300 yıllık Hani teras sistemi gibi birçok alan, aşırı yağışların neden olduğu heyelan ve toprak kaymalarıyla mücadele ediyor.

Üzüm bağları da bu tehditten nasibini alıyor. İtalya, Portekiz ve İspanya’daki üzüm bağları, artan sıcak hava dalgaları ve kuraklık nedeniyle ürün kayıpları yaşıyor. Bu zorluklarla karşılaşan yerel halk, çareyi kentlere göç etmekte buluyor ve bu durum kültürel mirasın devamlılığını tehlikeye atıyor.

Vietnam’daki Mekong Deltası ve Hindistan’daki Kuttanad pirinç tarlaları da risk altındaki alanlar arasında bulunuyor. Mekong Deltası'nda deniz seviyesinin yükselmesi ve tuzlu su girişindeki artış, pirinç üretiminde düşüşe neden olurken, Kuttanad’da şiddetli yağışlar nedeniyle nehirlerin debisi artıyor ve pirinç tarlaları su altında kalıyor.

Araştırmanın başyazarı ve İtalya Padova Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Paolo Tarolli, tarım ve kültür arasındaki güçlü bağa dikkat çekerek iklim değişikliğinin geleneksel bilgi sistemleri ve ritüelleri de tehdit ettiğini vurguladı. Tarolli, aşırı hava olaylarının sıklığının artmasıyla çiftçilerin maddi ve fiziksel olarak yetersiz kaldığını ve devlet desteği olmadan toprakların terk edildiğini ifade etti.

Çözüm önerisi olarak gelişmiş uydu görüntüleri, insansız hava araçları ve yer sensörleriyle toprak erozyonu ve toprak kaymaları gibi süreçlerin izlenmesi gerektiğini belirten Tarolli, politik ve toplumsal desteğin bu alanların korunmasında kritik bir rol oynadığını söyledi.