Çiftçi isyanda, son yılların en kötü hasadı başladı Sözcü Gazetesi

Burdur merkeze bağlı İnsuyu Bölgesi’nde yaklaşık 30 yıl önce bin dekarlık arazide başlayan fasulye üretimi, 2024 yılı itibarıyla 9 bin dekara ulaştı. Halıcılar, Günalan, Bayındır, Kayaaltı, Çine, Taşkapı ve Çatağıl köylerinde temmuz başında başlayan hasatta üreticiler, fasulyeyi maliyetine satmak zorunda kaldıklarını söyledi.

"Çiftçi bu yıl da 'hiç para kazanmıyorum' dese yeridir"

15 yıldır fasülye üreticiliği yapan 40 yaşındaki Hüseyin Kartal, "Fasulye fiyatlarımız bu sene 20 liradan başladı. Bugünkü fiyatı 30-35 lira arasında. Çiftçi bu yıl da 'hiç para kazanmıyorum' dese yeridir. Durumlarımız çok kötü. Tüccarlar da üç fasulye aldığında dördüncüyü almak istemiyor. Bu şekilde ve çiftçi perişan. Geçen sene işçi fiyatlarımız 750 lira civarındaydı. Bu sene 900 lira ile bin 200 lira arasında oynuyor. Geçen sene fiyatlarımız 35- 40 liraydı, bu sene fiyatlarımız 25- 30 lira arasında. Gübre fiyatlarımız 900- 1000 lira, bu sene 2 bin lira. Mazot desen 55 lira. O yüzden çiftçi çok kötü durumda. Yıllar geçtikçe fasulye fiyatları geriye, maliyetlerimiz ileriye gidiyor" dedi. 

"Fiyatlar kurtarmıyor, her şey karaborsa"

25 yıldır üreticilik yapan Muhammet Sağlık ise şunları söyledi:

"Fiyatlar kurtarmıyor. 1-2 gündür 35-38 lira arasında ama bunun maliyeti zaten 30 lira. Tüccara 20- 25 liraya veriyoruz. Hiç çiftçiye bakan yok. Her şey karaborsa. Sütte öyle fasulye de öyle. Geçen sene bir bidon ilaç bin 500 liraydı bu sene 2 bin 500- 3 bin lira. Maliyetler yüzde yüz arttı. İşçisi, gübresi, özel sektör olduğu için elektrik kafasına göre zam yapıyor. Ben hayvancılık da yapıyorum süt 17 lira 15 kuruş normalde ama bizim elimize geçen 16 lira 35 kuruş. Yüzde 80 yem alacaksın diye yaptırım uyguluyorlar. Fasulye desen burada kooperatif olmadığı için bize bakan yok, karaborsa. Türkiye’de tarımdan, hayvancılıktan anlayan birini başa geçirmediler. Biz devamlı zarar ediyoruz. Geçen sene işçi maliyeti mesela 900 - 1000 liraydı, bu sene 1100-1200 lira. İşçi tamam hakkını alsın ama biz burada hakkımızla fasulye satamıyoruz. Yeri geliyor çek geliyor, senet geliyor para 3-5 ayda dönüyor. Biz işçinin parasını haftalık veriyoruz.

"Gelecek sene ekmeyeceğim"

Maliyetlerimiz çok ağır. 2-3 gündür fiyatlar iyi ama o da Ankara, Konya taraflarında fasulye azalmış o yüzden. Geçen seneye göre fiyatlar aşağı yukarı aynı değişen bir şey yok. Geçen sene 10-15 liraya kadar düştü fasulye. Bunun maliyeti geçen sene 25 liraysa bu sene 30-35 liranın üzerinde. Bunun kirası var, elektriği var, ilacı, gübresi var, işçi maliyeti var. Herkes bir umut ekiyor, şansına yani. Gelecek sene ekmeyeceğim, hayvancılık üzerine çalışmayı düşünüyorum. Çünkü zarar ediyor. Bu sene son olmasını düşünüyorum. Çünkü senelerdir yüz güldürmüyor. Eskişehir tarafları fasulyeyi makineye toplattırdığı için işçiye para vermiyor. Bize işçi maliyetleri ağır geliyor. O yüzden bırakacağız. Hayvancılık üzerine çalışacağız. Onda da bir düzen olursa. O da olmazsa ne yapacacağımızı biz de bilmiyoruz.''