Dengemizi gözlerimiz sağlıyor olabilir mi? İşte gözlerimiz kapalıyken neden düz yürüyemiyor olmamızın sebebi!

Basit bir denge testiyle gerçeği fark edebilirsiniz: Gözlerinizi kapatın ve tek ayak üzerinde durmaya çalışın. Zorluk yaşadıysanız yalnız değilsiniz. İnsan vücudu dengeyi üç farklı sistemle sağlıyor ve görsel sistem bu işin en baskın kahramanı. Peki ya bu sistem devre dışı kaldığında ne oluyor?

İnsan vücudu dengeyi sağlamak için son derece karmaşık ve birbirini destekleyen sistemlere sahiptir. Üç ana sistem – görsel sistem (gözler), vestibüler sistem (iç kulak) ve proprioseptif sistem (kas-iskelet sistemi) – birlikte çalışarak vücut pozisyonumuzu belirler ve dengesizliği engeller. Bu sistemlerin beyne ilettiği bilgiler sayesinde, durduğumuz yerin farkında olur ve düşmeden ayakta kalabiliriz.

İç kulak, başın uzaydaki konumunu algılar. Başın sağa sola eğilmesi, dönmesi veya yukarı-aşağı hareket etmesi gibi durumlarda devreye girer.

Kas sistemi sensörleri, özellikle bacak ve ayaklarda yer alan reseptörler, basınç ve gerilme verilerini beyine gönderir.

Gözler, çevredeki objelere göre vücudun konumunu belirler. Ufuk çizgisi, sabit noktalar gibi görsel referanslar, dengenin önemli bir parçasıdır.

NEDEN GÖZLERİMİZ KAPANDIĞINDA DENGEMİZ BOZULUYOR?

Gözlerimiz, günlük yaşantımızda en aktif kullanılan denge sistemidir. Gün boyu bir yerlere bakar, okur ya da çevremizi tararız. Diğer sistemler – örneğin kas sensörleri – otururken daha az çalışır. Bu durum, görsel sistemin denge üzerindeki ağırlığını artırır. Bu yüzden, gözler kapandığında beynin en alışık olduğu bilgi kaynağı devre dışı kalır ve diğer sistemler bu boşluğu hemen dolduramaz.

Topuk-topuğa ya da tek ayak üzerinde durmak, göz açıkken nispeten kolaydır. Çünkü görsel sistem dengeyi korumada anahtar rol oynar. Ancak göz kapandığında iç kulak ve kas sisteminin tek başına bu görevi üstlenmesi gerekir ki bu da daha zorlu bir koordinasyon demektir.

Gece yürürken tökezlemek ya da dengenin bozulması birçok kişinin yaşadığı bir durumdur. Bu da aslında gözlerin sınırlı görme koşullarında sağladığı bilginin azaldığını ve dengeyi korumanın zorlaştığını gösterir. Bu yüzden gözlerin kapalı olduğu durumları simüle eden egzersizler yapmak oldukça önemlidir.