Doç. Dr. Enver: Ses kısıklığını en çok öğretmenlerde görüyoruz

Eğitim öğretim yılının başlamasıyla birlikte eğitimciler ses kısıklığı tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor. Kulak Burun Boğaz ve Ses Uzmanı Doç. Dr. Necati Enver, 5 binden fazla öğretmenle yaptığı anketle, bu sorunun özellikle ilkokul, okul öncesi ve edebiyat öğretmenlerini hedef aldığını ortaya koydu. Kadın öğretmenlerde ve mesleğin başında olan gençlerde daha sık görülen bu sorun, yeni eğitim döneminde ciddi bir tehdit oluşturuyor. Öğretmenlerin meslek hastalığı haline gelen ses kısıklığına dikkat çeken Doç. Dr. Enver, “Ses kısıklığını en çok öğretmenlerde, çağrı merkezi çalışanlarında, din görevlilerinde ve genel olarak eğitimcilerde görüyoruz. Yoğun ses kullanımı gerektiren mesleklerde çalışanların sıkça sorduğu, 'Hocam sesimizi nasıl koruyabiliriz, ses problemi yaşamamak için ne yapmalıyız?' sorularından yola çıkarak ücretsiz bir e-kurs düzenledik. Yaz aylarının sonunda başladığımız e-kursa çok büyük bir talep oldu. 5 binden fazla öğretmen başvurdu. Bu kursa başvuran öğretmenlerle yaptığımız ankette de gördük ki ses kısıklığı problemi yaşayan öğretmenlerin çok büyük bir kısmını ilkokul öğretmenleri, özellikle 1 ve 2'nci sınıflardaki öğretmenler ile okul öncesi öğretmenleri oluşturuyor" dedi.

MESLEĞİN BAŞINDAKİ ÖĞRETMENLERDE RİSK DAHA YÜKSEK

Doç. Dr. Enver, ayrıca, mesleğin ilk yıllarındaki öğretmenlerin, ileri yaş öğretmenlere nazaran ses kısıklığını daha sık yaşadıklarını da vurgulayarak “Sanılanın aksine ileri yaşlardaki öğretmenlere nazaran daha sık problem yaşıyor genç yaş grubu öğretmenler. Daha büyük yaş grubundaki öğrencilerle çalışan öğretmenler içindeyse edebiyat öğretmenleri ses kısıklığında ilk sırada yer alıyor. Yoğun okuma ve konuşma gerektiren dersleri nedeniyle risk taşıyorlar. Öte yandan, matematik öğretmenlerinin tahtayı daha fazla kullanması ve soru-cevap yöntemiyle seslerini dinlendirme şansı bulması nedeniyle daha az etkilendiğini görüyoruz" diye konuştu.

'KADINLAR DEZAVANTAJLI'

Cinsiyet farkının da ses sağlığı üzerinde büyük etkisi olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Enver, kadın öğretmenlerin daha fazla risk altında olduğunu belirtti: “Özellikle kadın öğretmenlerde ses kısıklığı, erkeklere göre daha fazla görülüyor. Bunun en temel nedenlerinden biri, kadınların akciğer hacminin erkeklere göre daha az olması. Bu yüzden de seslerini kullanabilmek için daha büyük efor sarf etmeleri gerekiyor. İkinci neden de yine kadınların ses frekansı nedeniyle ses telleri erkeklere göre travmaya daha açık."

'TENEFFÜSLERDE SESİNİZİ DİNLENDİRİN'

Yeni eğitim yılının yoğun başlangıcında öğretmenlere seslerini koruma çağrısı yapan Enver, üç temel öneride bulundu: “Dersteyken tabii ki mecburen kullanacaklar ama ders bitince, ders arasında (öğretmenler odasında) çayla beraber çok da fazla sohbet etmemeleri gerekiyor öğretmenlerin. Dersten sonra, okul bittikten sonra, o süreyi seslerini dinlendirmek için bir fırsata çevirmeleri gerekiyor. İkinci önerim de bol su tüketimi. Ses tellerimizin iyi çalışabilmesi için suya, neme ihtiyacı var. O yüzden gün içerisinde bol su tüketmek, vücudu sudan uzaklaştıracak çay kahve gibi gıdaları sınırlı tüketmek, yapılabilecek en önemli ikinci şey. Üçüncü olarak ise uykunun önemi. Aslında en az dikkat edilen şey olan iyi uyumak. Ses tellerine çok iyi geliyor, vücudumuzdaki tüm kaslar gibi. O yüzden sesin daha yoğun kullanılacağı günlerden önce, okulun ilk başladığı bu haftalarda uykuya dikkat etmek verebileceğim en önemli üç öneri olurdu."

SES TELİ KANSERİNE DİKKAT

Ses kısıklığının ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabileceğini vurgulayan Enver, “Ses kısıklığı aslında sesimizin yardım çağrısıö diyerek uyardı: “Ses kısıklığı olduğunda bunun neden olduğunu düşünmemiz gerekiyor. Bazen altta reflü olabiliyor, sesi çok yoğun, dinlendirmeden kullanmaya bağlı olabiliyor. Grip, nezle gibi solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı olabiliyor. Ya da artık altta kalıcı bir hasara, nodüle, polibe, kiste bağlı olabiliyor. Sigara içenlerde özellikle, ileri yaşlara doğru daha belirginleşen bir şekilde ses teli kanseri olabiliyor. Örneğin hasta ses kısıklığıyla geliyor, öğretmen ya da bu tip mesleklerden, farenjit, reflü zannediliyor ama bir bakıyoruz ses teli kanseri çıkıyor. Bu nedenle, ses kısıklığı eğer 3 haftadan uzun sürüyorsa, meslek ne olursa olsun mutlaka detaylı bir ses teli muayenesi yapılmalı."

'ENFEKSİYONLARDAN KORUNMAYA ÇALIŞIN'

Öğretmenlerin çalışma koşullarının da ses sağlığını etkilediğini belirten Enver, “Öğretmenlerin ses kısıklığına yatkınlığı nedeniyle ve ses kısıklığı olduğunda hayatları çok alt üst olduğu için bu dönemde üst solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanmamaya çalışmaları da önem kazanıyor. Ancak kalabalık sınıflar ve çocuklarla yakın temas nedeniyle enfeksiyon riskinin öğretmenler için maalesef daha yüksek. Ama öğretmenlerin enfeksiyonlardan korunmak için normalden daha fazla dikkat etmesi, ses kısıklığı olduğu zaman da uzun süreli kalıcı ses sağlıklarını koruyabilmeleri için daha çok dinlendirme yoluna gitmeleri gerekiyor. Bu da mümkün olduğunca uykuyla, suyla, sağlıklı besinlerle de desteklenmeli" diyerek sözlerini noktaladı.