Dünya, ‘görünmez’ asteroitlerin çarpma risk altında

Sao Paulo Eyalet Üniversitesi’nden gökbilimci Valerio Carruba, yaptıkları araştırmanın, mevcut gözlem araçlarıyla görülemeyen ancak potansiyel olarak tehlikeli bir asteroid nüfusunu ortaya koyduğunu söyledi. Bu gök cisimleri, Mars ve Jüpiter arasındaki ana asteroid kuşağında yer almıyor; bunun yerine Venüs ile Güneş etrafında rezonans halinde dönüyor.

Ancak konumları gereği, onları gözlemlemek için Güneş yönüne bakmak gerekiyor ve yansıttıkları ışık, Güneş’in parlaklığı içinde kayboluyor. Bu nedenle “görünmez” kalıyorlar.

Şimdiye kadar Venüs ile eş yörüngeli 20 asteroid tespit edildi. Bunlar Venüs’ün etrafında değil, Güneş etrafında onunla senkronize şekilde dolanıyor. Kimi zaman önde, kimi zaman geride ilerliyor, kimi zaman da Venüs’ün yörüngesini karmaşık desenlerle kesiyor.

Bu cisimlerin yörüngeleri oldukça kaotik. Ortalama 12 bin yılda bir şekil değiştiriyor ve yalnızca 150 yıl ileriye dönük güvenilir şekilde tahmin edilebiliyor. Bu geçişler sırasında bir asteroid Venüs yörüngesinden çıkıp Dünya’ya yaklaşabiliyor, hatta yörüngemizi kesebiliyor.

Carruba, yaklaşık 300 metre çapındaki bir asteroidin 3 ila 4,5 kilometre genişliğinde krater açabileceğini ve yüzlerce megatonluk enerji salarak büyük bir şehirde yıkıcı etki yaratabileceğini vurguladı.

Bugüne kadar tespit edilen Venüs eş yörüngelilerinin ortak özelliği, 0,38’in üzerinde yörünge dışmerkezliğine sahip olmaları. Bu nedenle Venüs’ten uzaklaşıp Dünya’ya yaklaşabildiklerinde, gün batımı sırasında gökyüzünde fark edilmeleri mümkün oluyor.

Araştırmacılar, daha düşük dışmerkezliğe sahip asteroitlerin de Dünya için tehdit oluşturabileceğini belirledi. Ancak Vera Rubin Gözlemevi’nin bunları yalnızca yılın belirli zamanlarında ve sınırlı pencerelerde görebileceği ortaya çıktı.

Uzmanlara göre bu “kör noktanın” aşılması için en etkili yöntem, Venüs yörüngesine yerleştirilecek ya da onun yörüngesini paylaşacak bir uzay gözlemevi. Ayrıca NASA’nın yakında devreye girecek NEO Surveyor misyonu da iç Güneş Sistemi’ndeki bu riskli alanı taramak üzere tasarlandı.

Araştırma, Astronomy & Astrophysics dergisinde yayımlandı.