Dünya kadın haklarında alarm veriyor

Birleşmiş Milletler Kadın Birimi (UN Women) ve BM Ekonomik ve Sosyal İşler Dairesi (UN DESA) tarafından yayımlanan Toplumsal Cinsiyet Eşitliği 2025 Durum Raporu, dünyanın toplumsal cinsiyet eşitliğinden geri adım attığını gösteriyor. Bunun bedelini ise haklara ve fırsatlara erişemeyen kadınlar ödüyor. Mevcut eğilimler devam ederse, 2030 yılına gelindiğinde hala 351 milyon kadın ve kız çocuğu aşırı yoksulluk içinde yaşayacak ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, özellikle SKA 5 (Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine yönelik amaç) gerçekleştirilemeyecek. Kadınlarda aşırı yoksulluk oranı 2020’den bu yana yüzde 10 seviyesinde sabit kaldı.2024 yılında 64 milyondan fazla kadın, erkeklere oranla orta veya ileri düzeyde gıda güvensizliği yaşadı.

Yeni teknolojiler ve küresel krizler mevcut eşitsizlikleri derinleştiriyor: İklim değişikliği 2050 yılına kadar 158 milyon kadını daha yoksulluğa itebilir. Bu kadınların neredeyse yarısı Sahra Altı Afrika’da yaşıyor. Yapay zeka, erkeklerin yüzde 21’ine kıyasla kadınların yüzde 28’inin işlerini elinden alabilir ve bundan en çok genç ve eğitimli kadınlar etkilenebilir. Cinsiyete dayalı dijital uçurum kapatılırsa, 2050’ye kadar 30 milyon kadın ve kız çocuğu aşırı yoksulluktan çıkabilir. 42 milyon daha gıda güvencesine kavuşabilir. Ve 2030’a kadar 1,5 trilyon dolar, 2050’ye kadar ise toplamda 100 trilyon dolardan fazla GSYİH artışı sağlanabilir.

Çatışmalar, kadınlar ve kız çocukları için giderek daha ölümcül hale geliyor. Bugün 676 milyon kadın ve kız çocuğu ölümcül çatışmaların yakınında yaşıyor. Bu, 1990’lardan beri kaydedilen en yüksek rakam.  VERİLERE DİKKAT

Bakım, eğitim, yeşil ekonomi, iş gücü piyasaları ve sosyal korumaya odaklanan bir dizi müdahaleyi hızlandırırsak, 2050’ye kadar 110 milyon kadın ve kız çocuğu aşırı yoksulluktan kurtulabilir, 342 trilyon dolarlık ekonomik getiri sağlanabilir. Diğer yandan rapor, yeterli yatırım yapılırsa toplumsal cinsiyet eşitliğine ulaşmanın mümkün olduğuna vurgu yapıyor. Yatırımlar sonucunda kız çocuklarının okulu tamamlama olasılığı her zamankinden daha yüksek oldu. Anne ölümleri 2000–2023 arasında neredeyse yüzde 40 azaldı. Son 5 yılda, dünya genelinde 99 yeni veya iyileştirilmiş yasa, ayrımcılığı ortadan kaldırdı, kadınların haklarını güçlendirdi ve toplumsal cinsiyet eşitliğini gerçeğe dönüştürdü. Yasalar, politikalar, kurumsal mekanizmalar, araştırma ve veri, önleme, hizmetler ve bütçeler gibi kapsamlı önlemleri olan ülkelerde, yakın partner şiddeti oranları, diğer ülkelere kıyasla 2,5 kat daha düşük. Son on yılda, iklim müzakerelerinde kadınların liderliği iki katından fazla arttı. 2015’te kadınların temsil oranı 10’da 1’in altındayken, 2024’te neredeyse 4’te 1’e yükseldi. Bu durum yine de eşitlikten hala uzak.

EŞİT VE GÜÇLÜ

UN Women İcra Direktörü Sima Bahous konuyla ilgili olarak şunları söyledi:

“Toplumsal cinsiyet eşitliğine öncelik verilen ülkelerde, bu durum toplumları ve ekonomileri ileriye taşıdı. Toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik yatırımlar, toplumları ve ekonomileri dönüştürme gücüne sahip.” Bahous sözlerini şöyle sürdürdü:

“Dünya liderleri BM Genel Kurulu’nun 80. oturumu için New York’ta bir araya gelirken ve 22 Eylül’de Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu’nun 30. yılını anarken, Pekin+30 Eylem Planı, tüm kadınlar ve kız çocukları için haklar, eşitlik ve güçlenmeye giden yolda bir yol haritası sunuyor ve daha hızlı bir uygulama için altı öncelikli alan belirliyor: dijital devrim, bakım emeği ve ekonomisi, şiddetin sona erdirilmesi, iklim adaleti, karar alma mekanizmalarına tam ve eşit katılım, insani krizler, güvenlik ve barış inşası. Bu altı alanın tümüne genç kadınların ve kız çocuklarının sesini yükseltme hedefi eşlik ediyor. Tüm liderleri buna yönelik taahhütler ortaya koymaya, yatırımlar yapmaya ve kadın haklarının kapsamlı biçimde hayata geçirildiği ve kazanımlarının herkesle paylaşıldığı bir dünyayı seçmeye davet ediyorum.”

TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ

BM Ekonomik ve Sosyal İşler Dairesi Genel Sekreter Yardımcısı Li Junhua, “Toplumsal cinsiyet eşitliği taahhütlerinin yerine getirilmesini hedefleyen 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemine ulaşmak için sadece beş yıl kaldı. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği 2025 Durum Raporu, toplumsal cinsiyet eşitliğinin getireceği kazanımların önemli olduğunu, ancak bu hedefler gerçekleştirilmezse bunun maliyetinin çok daha fazla olduğunu gösteriyor” dedi. Toplumsal cinsiyet eşitliği ve 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi konusunda dünyanın önde gelen veri kaynağı olan Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Durum Raporu, yüzden fazla veri kaynağından yararlanarak kadınlar ve kız çocuklarının 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amacı (SKA) kapsamındaki ilerlemesini ortaya koyuyor.

[email protected]

Kaynak: Haber Merkezi