Dünya Türk makarnası seviyor

Makarna, hububattan elde edilen ürünü daha uzun süre saklayabilmek adına icat edilen bir besin. Pişmemiş ancak kurutulmuş hamurun içindeki su miktarının yok denecek kadar azalması ve sertleştirilmesiyle icat edildi ve yüz yıllardır, insanlığın en sevdiği besinler arasında yer aldı.

Türk mutfağında ‘erişte’ gibi klasik şekillerde ve evde üretimi de yapılabilen makarnayı, 13’üncü yüzyılda Çin’e seyahat eden gezgin Marco Polo’nun Avrupa’ya tanıttığı düşünülüyor.

Pratik ve lezzetli

Endüstriyel üretimde makarnanın hammaddesinin ‘durum buğdayı’ adı verilen sert buğday türü oluşturuyor. Genellikle sıcak, tuzlu suda haşlanarak yumuşatılan makarna, hem pratik bir yemek hem de oldukça lezzetli. Bu nedenle de tüm dünyada mutfakların vazgeçilmezi durumunda. Diğer karbonhidratlara göre daha yavaş sindirildiği için uzun süre tok tutması nedeniyle tercih ediliyor.

İlk fabrika 1922’de

Türkiye’de ilk makarna fabrikası, 1922 yılında İzmir’de kuruldu. Soyadı Kanunu’ndan sonra ‘Piyale’ soyadını alan Hasan Tahsin Bey tarafından kurulan fabrika, günlük 850 kilo üretim yapabiliyordu. 1950’lerde çok sayıda başka fabrika piyasaya girdi. 2025 yılı itibariyle Türkiye’nin yıllık üretim kapasitesi 3 milyon tona yükseldi. Makarnanın üretildiği illerin başında ise Gaziantep, Mardin, Ankara, Mersin ve Çankırı geliyor. Ülke genelinde toplam 25 makarna fabrikası var. Bunların 9’u Gaziantep’te bulunuyor.

En çok buğday Şanlıurfa’dan

Türkiye’de 2024’te 4,4 milyon ton durum buğdayı üretildi. Toplam buğday üretiminin yüzde 18,98’ini durum buğdayı oluşturdu. En çok durum buğdayı üretimi ise Şanlıurfa’da yapıldı. Bu ili Konya, Mardin, Diyarbakır ve Yozgat takip ediyor.

Türk makarnası seviliyor

Dünyanın İtalya’dan sonra en çok makarna aldığı ülke ise Türkiye. Türkiye, dünyada makarna ihraç eden ülkeler içinde ikinci sırada yer alıyor. 

5 ayda 8 milyon dolarlık ihracat

Makarna üretiminde zirve 2021 yılında yakalanmıştı. 2021’de 2 milyon 97 bin ton makarna üretildi. 2023’te ise bu rakam 1 milyon 970 bin tona düştü. 2024’te yeniden 2 milyon 82 bin tona yükseldi. Türkiye’nin 2024’te yurtdışına sattığı makarnanın getirisi ise 817 milyon dolar olarak hesaplandı.

2025’in ilk 5 aylık döneminde 581 bin ton makarna ihraç edildi ve 459 milyon 231 bin dolar döviz girdisi sağlandı.

En çok ihracat Gana’ya

2025’in ilk 5 aylık döneminde ihracatta Gana, İtalya, Somali, Japonya ve Benin başı çekti.

2024’te ise en çok ihracat Cezayir, Somali, İtalya, Gana ve Venezuela yapılmıştı.

Dünyada Türkiye ve İtalya dışında büyük makarna üreticileri içinde ABD, Mısır, Brezilya ve Rusya bulunuyor.

Durumun anavatanı Türkiye

Makarna Üreticileri ve Sanayicileri Derneği (MÜSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Uysallı ise Türk makarnasının bu kadar çok sevilmesini şöyle açıklıyor:

“Dünyanın Türk makarnası sevdiği doğru ancak iki çeşit makarna ihraç ettiğimizi unutmamak lazım. Afrika ülkelerinde genellikle ekmeklik buğdaydan yapılan makarna türü tercih edilirken, diğer bölgelere durum buğdayından yapılan makarna ihraç ediyoruz. Bunun çok sevilmesi ve çok talep görmesi de şaşırtıcı değil çünkü durum buğdayının anavatanı Türkiye. Bu buğday türü, Anadolu’dan dünyaya yayılmış durumda. Gen kaynağı Türkiye. Böyle olunca da en kaliteli durum buğdayları Türkiye’de yetiştiriliyor. Dünyanın en kaliteli durum buğdayıyla, en kaliteli makarnalarını yapıyoruz.”