Dünyanın en değerli çekirgesini 450.000 dolara sattı: Mezarda bulunmuştu Sözcü Gazetesi

Tutankamon’un mezarından çalındığı düşünülen ve 3.400 yıllık olduğu tahmin edilen bir çekirge figürü, rekor bir fiyata açık artırmada satıldı. Kökeni tam olarak belirlenemeyen eser, 450.000 dolara alıcı buldu. Arkeolog Howard Carter tarafından 1922’de yapılan kazılarda bulunduğu iddia ediliyor.

Mısır Kralı Tutankamon’un mezarından yasa dışı şekilde çıkarılmış olabileceği öne sürülen çekirge eseri, Londra’daki bir müzayedede sergilendi. Fildişi ve ağaçtan oyulmuş olan 9 santimetrelik “Guennol Çekirgesi”, açık artırma yoluyla satıldı. Eserin, Tutankamon’un hükümdarlığı döneminde, yaklaşık 3.400 yıl önce yapıldığı ve boyandığı düşünülüyor.

Açık artırmayı düzenleyen Apollo Art Auctions’ın açıklamasına göre, çekirgenin siyah ve mavi kakma gözleri esere oldukça gerçekçi bir görünüm kazandırıyor. Dama tahtası desenine sahip üst kanatların dışa doğru açıldığında, göz boyası veya parfüm gibi Yeni Krallık dönemi seçkinlerinin kullandığı eşyaların saklanabileceği küçük bir iç boşluk bulunduğu belirtildi.

Ancak bazı uzmanlara göre, bu eseri bulan arkeolog Howard Carter, keşiften sonra çekirgeyi zimmetine geçirmiş olabilir.

Eseri ilk olarak, dönemin ünlü Mısırlı sanat eseri tüccarı Maurice Nahman, Carter’dan satın aldı. Nahman daha sonra çekirgeyi 1936’da New Yorklu sanat taciri Joseph Brummer’a sattı. Halen New York Metropolitan Sanat Müzesi arşivinde yer alan Brummer’a ait envanter kartında, objenin “Tutankamon’un mezarından geldiği varsayılan” bir parça olduğu belirtiliyor.

1948’de ise Pittsburgh çelik servetinin varisi Alastair Bradley Martin, eseri 10.000 dolara (bugünün parasıyla yaklaşık 100.000 dolar) satın aldı. Bu dönemde çekirge, Brooklyn Müzesi’nde (1948–2002 arası) ve Metropolitan Müzesi’nde (1969) sergilendi.

2007 yılında Merrin Gallery tarafından satın alınan eser, daha sonra Katar Kraliyet Ailesi'nden Şeyh Saud el-Thani’nin varisleri tarafından 1,2 milyon dolara alındı.

Howard Carter hakkındaki hırsızlık iddiaları, 1939’daki ölümüne kadar yalnızca söylenti düzeyindeydi. Ancak ölümünden sonra eşyaları arasında Tutankamon ile bağlantılı çeşitli objelerin bulunması, yağmacılık iddialarını güçlendirdi. Son yıllarda ortaya çıkan yayınlanmamış mektuplar ve kayıp eserler, bu iddiaları destekler nitelikte.

Müzayede evi, söz konusu iddiaları reddederek şu açıklamayı yaptı:
“Bu objeye ait mezarda çekilmiş bir kazı fotoğrafı bulunmamakta ve Carter da bu parçayı hiçbir zaman envanter listesine dahil etmemiştir.”

Tartışmalara rağmen, müzayede 27 Temmuz’da planlandığı gibi gerçekleştirildi.

Apollo Art Auctions şu ifadeleri kullandı:

“Bir iade talebinin geçerli sayılabilmesi için İngiltere yasalarına göre, yasa dışı köken, yasa dışı ihracat ve zamanında harekete geçme gibi unsurların kanıtlanması gerekir. Bu eserin 80 yılı aşkın kamuya açık geçmişi boyunca böyle bir kanıt sunulmamıştır. Bu parçayı, tarihsel ve kültürel önemi nedeniyle satışa çıkardık. Umuyoruz ki hak ettiği şekilde takdir edilir ve sorumlulukla korunabileceği, herkesin erişimine açık bir kamusal koleksiyona dâhil edilir.”