Dünyanın en huzurlu ülkelerindendi, hapishanelerinde yer kalmadı! Mahkumlar başka ülkeye gönderilecek

İsveç, adalet ve ceza sisteminde değişikliğe giderek, rehabilitasyon odaklı yaklaşımı terk etmeye hazırlanıyor. ABD tarzı kitlesel hapis sistemine yönelen ülkede, uzmanlar, artan çeteleşme ile cezaevlerinin dolup taşmasıyla başa çıkmaya çalışan, merkezi sağ partiden oluşan hükümetin politikalarının radikal bir dönüşümün işareti olduğunu söylüyor.

Gazete Oksijen’in haberine göre, geçtiğimiz hafta İsveç Adalet Bakanlığı, İsveç Cezaevi ve Denetimli Serbestlik Kurumu’na (Kriminalvården), Estonya'da mahkumlara yer açılması için gerekli hazırlıkları yapma talimatı verdi. Haziran ayında Stockholm ve Tallinn yönetimleri arasında imzalanan anlaşmayla, Baltık ülkesinde 600'e kadar cezaevi yeri tahsis edilmesi öngörülüyor.

CEZAEVİ NÜFUSU 10 YILDA BEŞ KATINA ÇIKABİLİR

Kriminalvården’in son raporuna göre, İsveç’te cezaevinde bulunan mahkûm sayısı 2024 itibarıyla 7.800 iken, hükümetin cezaları sertleştiren politikalarının sürmesi halinde bu sayının 2034 yılına kadar 41.000’e ulaşabileceği tahmin ediliyor.

İsveç uzun yıllardır mahkumların topluma yeniden kazandırılmasına öncelik veren ceza politikalarıyla öne çıkıyordu. Ancak uzmanlara göre ülke, bu yaklaşımı terk ederek daha cezalandırıcı ve hapsedici bir yöne kayıyor.

Cezaevi idari müdürü Joakim Righammar, ülke genelindeki cezaevlerinin "kriz düzeyinde bir aşırı doluluk" yaşadığını vurguladı.

ÇOCUKLARA UZUN HAPİS CEZALARI GÜNDEMDE

Özellikle çocukların aldığı uzun hapis cezaları dikkat çekiyor. Yeni yaklaşım doğrultusunda 15 yaşındaki çocukların 10 yıl ve üzeri hapis cezalarına çarptırıldığı görülüyor. Hükümet, ağır suçlar için ceza ehliyeti yaşının 15’ten 14’e düşürülmesini öneriyor. Ana muhalefetteki Sosyal Demokratlar da bu öneriye destek veriyor. Aşırı sağcı İsveç Demokratları ise yaş sınırının 13’e çekilmesini talep ediyor.

İlk kez 2026’da şu anda genç suçluların gönderildiği rehabilitasyon odaklı “güvenli gençlik merkezleri” yerine, gençler için cezaevi modeli hayata geçirilecek. Bu merkezlerde halihazırda en fazla 4 yıl ceza verilebiliyordu.

CEZA SİSTEMİ İÇİN GEÇİCİ ÇÖZÜM MÜ?

Adalet Bakanı Gunnar Strömmer Estonya ile yapılan anlaşmayı “İsveç cezaevi sistemine bir nefes aldırmak için önemli bir adım” olarak nitelendirdi. Ancak uygulamanın hayata geçebilmesi için her iki ülke parlamentolarının da onayı gerekiyor. Bakanlık, anlaşmanın 2026 yazında yürürlüğe girmesini bekliyor.

Bununla birlikte uzmanlar, Estonya’daki 600 mahkumluk kapasitenin sorunun büyüklüğü karşısında yeterli olmayacağını vurguluyor. Stockholm Üniversitesi’nden suç politikaları uzmanı Emelí Lönnqvist “Eğer hedef 40 bin mahkûm ise 600 yer bir anlam ifade etmiyor” diyerek uyardı. Lönnqvist’e göre İsveç rehabilitasyondan vazgeçerek cezalandırmaya yöneliyor ve hükümetle Sosyal Demokratlar, aşırı sağın gündemine boyun eğiyor.

BAKANLIK ELEŞTİRİLERİ REDDETTİ

“Şu anda olanlar, ciddi bir toplumsal tartışma yapılmadan ilerliyor. Bu durum, ABD’de gördüğümüz türden kitlesel hapis sistemine benziyor ve işe yaramadığı çok açık. Aksine işleri daha da kötüleştiriyor,” diyen Lönnqvist “İsveç’in istikrarlı ve insani ceza politikası anlayışı artık yok oldu” ifadelerini kullandı.

Stockholm'de cezaevindeki 15 yaşındaki çocuklarla çalışan rahip Olle Jonasson da siyasilerin cezalandırma hırsı nedeniyle savunmasız bireylerin göz ardı edildiğini söyledi. Jonasson, birçok gencin çeteler tarafından “tek kullanımlık nesneler” gibi kullanıldığını, esas suçluların ise yurtdışında ceza almadan kaldığını belirtti.

“Bu çocukların elbette yaptıklarının bir karşılığı olmalı, ancak cezalandırma düşüncesi yerine onları iyileştirme odaklı düşünmemiz gerekiyor” diyen Jonasson, toplumun “en zayıf halkayı ezdiğini” söyledi.

Adalet Bakanlığı, rehabilitasyon anlayışından vazgeçildiği yönündeki eleştirileri reddetti ve önleyici çalışmalara da yatırım yapıldığını savundu.

12 Temmuz 2025

Günün öne çıkan haber başlıkları...