Dünyanın yarısı, haberlerin dörtte biri: Kadınlar haberlerin yüzde 26 sında görünüyor ya da sesini duyurabiliyor Dış Haberler

Kadınlar, televizyon, radyo ya da yazılı medyada yer alan tüm haberlerin sadece yüzde 26'sında görünüyor ya da sesini duyurabiliyor.

Hükümetlerin 30 yıl önce Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu ile kadınlar için dönüştürücü bir değişim sözü vermesine rağmen, dünya çapında gerçekleşen bir araştırma kadınların haberlerde neredeyse görünmez olduğunu ortaya koyuyor.

KADINLARIN HABERLERDEKİ PAYI YÜZDE 26

Uluslararası İletişim Hakları Örgütü (WACC) tarafından hazırlanan ve UN Women'ın "Kadına Yönelik Şiddeti Sona Erdirmek için ACT" programı tarafından desteklenen Küresel Medya İzleme Projesi (GMMP), medyada toplumsal cinsiyet temsiline dair en kapsamlı araştırma olarak öne çıkıyor.

2025 bulguları, kadınların haberlerde konu ya da kaynak olarak yalnızca yüzde 26 oranında yer aldığını ortaya koyuyor. Bu tablo, televizyon, radyo ve basında kadınların hala belirgin biçimde yer alamadığını gösteriyor.

Pekin Deklarasyonu'ndan Bugüne

1995'te Pekin'de düzenlenen 4. Dünya Kadın Konferansında (Birleşmiş Milletler öncülüğünde) kabul 189 ülkenin imzaladığı Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu, kadın haklarını insan haklarının ayrılmaz parçası olarak tanımlamış, eşitlik için küresel bir yol haritası sunmuştu.

Ancak GMMP’nin ortaya koyduğu tablo, 30 yıl sonra bile hedeflerin uzağında olunduğunu kanıtlıyor.

HER 100 HABERİN 2'SİNDE YER BULABİLİYOR

Bir diğer çarpıcı gerçek: Kadına yönelik şiddet, dünya nüfusunun yarısını etkilemesine rağmen haberlerde neredeyse hiç yer bulamıyor. Dünya genelinde, kadına yönelik şiddet haberleri, her 100 haberin 2'sinde yer bulabiliyor.

Üstelik bu haberlerin çevrimiçi mecralarda yayınlanma ihtimali, basılı, radyo ve televizyon haberlerinin toplamından daha yüksek. Araştırma, kadın gazetecilerin hazırladığı haberlerde bu konulara yer verme olasılığının da daha fazla olduğunu gösteriyor.

DİJİTAL MEDYA VE GAZETECİLERİN ROLÜ

Dijital ortamda toplumsal cinsiyet temelli şiddete dair her 10 haberden yaklaşık 5'i kadın gazeteciler tarafından yazılıyor. Kadına yönelik şiddet haberlerinde, kadın muhabirlerin oranı yüzde 3'e yaklaşırken erkek muhabirlerin oranı yüzde 2'nin biraz üzerinde.

Küresel Hedeflerden Uzak

BM'nin 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları arasında toplumsal cinsiyet eşitliği kritik bir başlık. Ancak rapor, dünyanın bu hedefe ulaşmaktan uzak olduğunu bir kez daha gösteriyor.

Mevcut ilerleme hızında;

Çocuk yaşta evliliklerin sona ermesi 300 yıl, Yasal boşluklarının kapatılması ve ayrımcı yasaların kaldırılması 286 yıl, Kadınların iş yerinde liderlik pozisyonlarında eşit şekilde temsil edilmesi 140 yıl, Ulusal parlamentolarda eşit temsilin sağlanması ise 47 yıl alacak.

UN WOMEN'DAN ÇAĞRI

UN Women Genel Müdür Yardımcısı Kirsi Madi, raporla ilgili şu değerlendirmede bulundu:

"Medya, gerçeğin aynasıdır; demokrasi ve tüm kadınlar ile kız çocukları için adil bir dünyanın temelidir. Ancak kadınlar yok sayıldığında demokrasi eksik kalır. Bu bulgular hem bir uyarı hem de bir eylem çağrısıdır. Kadınların sesleri olmadan tam bir hikâye olmaz, adil demokrasi olmaz, kalıcı güvenlik ve ortak gelecek olmaz."

UMUT VEREN NOKTA: KADIN MUHABİRLERİN ARTIŞI

Olumsuz tabloya rağmen bazı alanlarda ilerleme kaydedildi. 1995'te yüzde 28 olan kadın muhabir oranı, 2025 itibarıyla yüzde 41’e yükseldi. Araştırmaya göre, kadın gazetecilerin hazırladığı haberler, erkek gazetecilerin hazırladıklarına kıyasla kadınları daha fazla görünür kılıyor (yüzde 29'a karşı yüzde 24).

Bu bulgunun, haber merkezlerinde kadın-erkek eşitliğinin sağlanmasının, medyada daha dengeli temsil için kritik bir adım olduğunu ortaya koyduğu ifade edildi.