Dürziler: İsrail in saldırıları sonrası gündeme geldiler... İnanç sistemlerinde namaz ve oruç yok

Dürzi inancının kökleri 11. yüzyılda Mısır'daki Fatımi Halifesi el-Hakim bi Emrillah döneminde Şii mezhebinin İsmailî koluna dayanıyor. Topluluk, adını Hamza bin Ali’nin öğrencisi Muhammed ed Dürzi’den alıyor ancak Dürziler, Muhammed ed Dürzi’yi resmi kurucu olarak kabul etmiyor ve öğretilerini Hamza bin Ali’ye dayandırıyor.

Her ne kadar inançlarının kökeni İslamiyet’e dayansa da Dürziler namaz, oruç, hac gibi ibadetleri yerine getirmiyor. Zamanla farklı din ve inançlardan etkilenerek değişen Dürzilik, bugün diğer İslam mezheplerinden ciddi oranda farklılaşan yapısıyla İslamiyet'ten bağımsız bir inanç haline geldi. Dürziler kendilerini Müslüman olarak görmüyor.

Dürziliğin İslamiyet'ten bağımsız bir inanç haline gelmesi onları yaşadıkları bölgede azınlık haline getirdi. Bu durum, Dürzileri kapalı bir topluluk olmaya itti. Günümüzde Dürzi inancının dini metinlerini ancak bu inanca mensup kişilerin okumasına izin veriliyor. Dışarıya fazlasıyla kapalı olan Dürziler inançlarını yayma amacı taşımıyor ve inançlarına geçişi ya da çıkışı da kabul etmiyor.

DÜRZİ NÜFUSUNUN YAŞADIĞI BÖLGELER

Dürzilerin dünya çapında 1 ila 2 buçuk milyon arasında bir nüfusa sahip oldukları tahmin ediliyor. Dürzi nüfusunun büyük kısmı, Suriye’nin Süveyda bölgesinde yer alan “Cebel el-Dürz” (Dürzi Dağları) olarak da bilinen alanda yaşıyor.

Suriye’de 700 bin civarı Dürzi’nin yaşadığı düşünülüyor. Dürzilerin Suriye’de sahip oldukları yoğun nüfus, Suriye siyasetinde önemli bir yer tutmalarına neden oldu.

En kalabalık Dürzi topluluğuna sahip ikinci ülke ise 300 bin civarı Dürzi nüfusu olduğu tahmin edilen Lübnan.

İsrail'de ise çoğu Golan Tepeleri'nde yoğunlaşmış 100 bin civarı Dürzi yaşıyor. İsrail topraklarında yaşayan Dürzi nüfusundan dolayı diğer ülkelerde yaşayan Dürzilerin meseleleri konusunda söz hakkına sahip olduğunu iddia ediyor.

SURİYE İÇ SAVAŞI DÖNEMİNDE DÜRZİLER

Suriye'deki iç savaş sırasında Dürziler, Esad rejimine karşı açık bir muhalefet göstermemekle birlikte doğrudan rejim yanlısı bir pozisyona da girmediler. Süveyda’daki yerel savunma grupları zaman zaman rejimle, zaman zaman da muhalif ya da radikal gruplarla çatıştı. Bu esnek duruş, Dürzilerin tarihsel olarak hayatta kalma stratejilerinin bir yansıması olarak görülüyor.

DÜRZİ İNANCININ ESASLARI

Dürzilik, İslam’ın batıni (ezoterik) yorumlarından beslenen ancak kendine özgü teolojik ilkeler geliştiren bir inanç sistemidir ve temelde tevhid (Tanrı’nın birliği) anlayışına dayanır. Dürziler, Tanrı’nın yeryüzünde belirli dönemlerde insan suretinde tecelli ettiğine, en son ve en yüce zuhurunun ise Fatımi Halifesi el-Hakim bi Emrillah olduğuna inanırlar. Dürziler, Hakim’in ölümünü "gizlenme" (gaybet) olarak yorumluyor ve onun kıyametten önce döneceğine inanıyor.

Dürzilik’te ibadet, diğer İslami mezheplerden farklı. Dürziler namaz, oruç veya hac gibi ibadetleri yerine getirmiyor. Dürzi inancında ibadet ve dini vecibeler dışa dönük ritüellerden çok, içsel ahlaki disipline ve toplumsal sadakate dayanıyor.

Dürzilik'te sadece “uqqal” (bilginler) adı verilen inançlı bir elit sınıfın dini metinlere ve öğretiye tam erişimine izin veriliyor. "Sıradan" Dürziler olan “cuhhal” ise günlük yaşamlarında inançlarını sadelik ilkesine göre sürdürüyor.

Doğru konuşmak, diğer Dürzileri korumak, inançlara bağlı olmak, şeytandan uzak durmak, önceki inançları terk etmek, Tanrı’nın birliğine inanmak ve Tanrı’nın emirlerine uymak Dürziliğin yedi temel ilkesini oluşturuyor. Dürzilikte cennet ve cehennem inancının yerine tenasühe (reenkarnasyon) inanılıyor. Bu inançta, iyilik yapanların daha iyi bir mertebede yeniden doğarken kötülük yapanların daha kötü şartlarda yeniden dünyaya geldiğine inanılıyor.

İSRAİL'İN ŞAM'A SALDIRISI

Suriye hükümetine bağlı güçlerin Süveyda kentine nakledilmesine karşı çıkan İsrail, dün "uyarı" gerekçesiyle olduğu iddia edilen bir saldırıyla, Şam'daki Suriye Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve Savunma Bakanlığının da aralarında bulunduğu devlet kurumlarını hedef almıştı.

İsrail Ordu Radyosu'nun X hesabından, Suriye'ye düzenlenen saldırılara ilişkin görüntüler ve bilgiler paylaşılmıştı. Haberde İsrail ordusunun, Suriye'nin başkenti Şam'daki Genelkurmay binasına düzenlediği saldırıyla eş zamanlı, Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı da hedef aldığı kaydedilmiş ve saldırının "uyarı" gerekçesiyle yapıldığı öne sürülmüştü.

Öte yandan İsrail ordusunun şu ana kadar Suriye'nin güneybatısındaki Süveyda'ya en az 160 hava saldırısı düzenlediği bildirilmişti. Saldırılarda, Suriye ordusunun kontrolündeki bölgelerin ve askeri hedeflerin vurulduğu iddia edilmişti.