Ekonomi can çekişiyor! TGSD Başkanı kara haberi verdi: İflaslar başlayabilir!

Türkiye ekonomisi uzunca süredir derin bir krizle karşı karşıya. Ancak uzun süre halkın sırtına yıkılan kriz artık sermayenin de işini zora sokmaya başladı.

Türkiye'nin lokomotif sektörlerinden hazır giyim ve tekstilde işler kötü. krizden en çok darbeyi alan ve istihdam kaybı yaşayan sektör olarak gündemde.

Ekonomide ve sektörde yaşananlara ilişkin Türk Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Toygar Narbay, "2 yılda öz kaynaklarımız tükenecek!" uyarısıyla, acil eylem planı çağrısında yaptı.

Narbay iktidara 10 maddelik kapsamlı bir destek paketi önerdi.

NBE TV'nin "Ekonomi Masası" programında konuk olan Toygar Narbay'ın bildirdiğine göre, hazır giyim sektörü 2022 yılını 21.2 milyar dolar ihracatla bitirirken, 2023'te yüzde 9 küçülerek 19.2 milyar dolara geriledi.

Ancak bununla da kalınmadı, 2024'ün ilk 5 ayında Rusya-Ukrayna ve İsrail savaşlarının etkisi ile 6.9'luk ilave bir daralma yaşandı. 2024'ün ilk 5 ayında yüzde 70'i rekabetçilik kaynaklı 465 milyon dolarlık kayıp yaşandı. Bu gidişatın devamında yıl sonunda ihracatın 17 milyar dolar seviyesine gerileyeceği tahmin ediliyor. Narbay, Türkiye'nin pazar kaybına ilişkin de 2025'in ilk 5 ayında Avrupa'da yüzde 16, Amerika'da ise yüzde 10 artan alımlara karşın, pazar kaybettiğini belirtti.

Rekabetçilik kaybının temelinde girdi maliyetlerindeki fahiş artış ve kur dengesizliği olduğunu söyelen Narbay, "Hammadde maliyetlerinin dövize bağlı olarak fiyat esnekliği sağlamasına rağmen, işçilik, enerji, finansman ve genel giderlerin %60'lık maliyet bölümünün tamamen TL ile çalıştığını" ifade etti.

Narbay'ın paylaştığına göre 2022-2024'ü kapsayan son iki yılda şu devasa artışlar yaşandı;

İşçilik maliyetleri %249

Finansman maliyetleri %258

Bu dönemde geliri belirleyen kurun ise yüzde 101 artması, Narbay'ın belirttiğine göre maliyetleri dolar bazında %27 artırarak firmaların kârlılığını derinden etkiledi.

Ortaya çıkan bu maliyetlerin müşteriye yansıtılmadığına işaret eden Narbay, 2022'de yüzde 10.5 vergi öncesi kar elde eden bir şirket, 2024 yılında yüzde 5.1 zarara döndüğünü aktardı. Sadece bu da değil, Narbay, 2025'i de eksi yüzde 4.5 ile kapatılmasını beklediklerini anlattı.

Narbay'a göre, iki yıl üst üste yaşanan yüzde 5'e yakın zararın anlamı şu: Öz kaynak bu sene sonunda tükenecek. TGSD Başkanı öz kaynaklarını kaybeden firmaların sayısının arttığını aktardı. Artış bununla da sınırlı değil, yabancı kaynak borçluluk oranları da yükseldi. Narbay, para politikasını eleştirdi, izlenen politikanın sanayiciye yaramadığı buna karşın finansal yolla zenginleşmeyi sağladığına işaret etii. İstihdam kaybına işaret eden Narbay, 2025'in ilk 5 ayında sektörde yaklaşık 20 bin kişinin işsiz kaldığını ve istihdamın 571 bin kişiye gerilediğini bildirdi.

Sektörün içerisinde olduğu zorlukları anladan TGSD Başkanı Toygar Narbay, çözüm olarak iktidara 10 maddelik bir öneri paketi sunduklarını açıkladı. Bu önerilerin ilk 3-4 maddesinin acilen hayata geçirilmesi gerektiğine vurgu yapan Narbay, temel taleplerini sıraladı:

"Enflasyona paralel kur artışı ve gelir desteği: Enflasyona paralel bir kur artışı ve net ihracatçılara %10 döviz dönüşüm desteği

Ölçek gözetmeksizin istihdam desteği: 250 kişi üzeri firmalara da 2.500 TL'lik istihdam desteği verilmesi

Finansman maliyetlerinin düşürülmesi: Riskont faizlerinin tahsilatının dönem sonunda yapılması ve Kredi Garanti Fonu (KGF) destekleriyle teminat oranlarının %25'e çekilmesi gibi adımlarla finansman maliyetlerinin düşürülmesi "

Bu acil taleplerin yerine getirilmesi durumunda 4.5 milyar dolar daha fazla üretim için pazarın hazır olduğunu söyleyen Narbay, istihdam kaybının yaşandığı sektörde böylelikle 150 bin kişinin hızlıca işe alınabileceğini söyledi.

İşsizliğin yüzde 32.2'lere ulaştığı bir dönemde bunun önemli bir adım olduğunu vurguladı.

TGSD Başkanı, Uzakdoğu, Kuzey Afrika ülkelerine göre Türkiye'nin hazır giyim sektöründe pahalı olduğunu belirterek Avrupa'nın Kuzey Afrika'ya yöneldiğini Türkiye'nin de buna göre konumlanması gerektiğini ifade etti.

İhracat verilerinin iyiliği ile dikkat çeken hazır giyim sektörünün önemli olduğunu ve tekstil ve hazır giyimde toplamda 95 bine yakın kişinin çalıştığına işaret eden Narbay "Bu sektörü kaybetmememiz lazım!" diyerek önlem alınması için çağrısını yineledi.