El değmemiş muazzam bir keşif: Adım attığınız yer sanatla dokulu olabilir Sözcü Gazetesi

Kent merkezine 30 kilometre uzaklıktaki Oğuz Mahallesi'nde, 38 yıl önce kazı çalışmalarına başlanılan Dara Antik Kenti'nde, geçen yıl Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın "Geleceğe Miras Projesi"ne dahil edilmesinin ardından kazılar aralıksız sürüyor.

Bugüne kadar yürütülen kazı çalışmalarında, nekropol (toplu mezarların bulunduğu yer) kilise, saray, agora (çarşı), zindan, tophane ve su bendi kalıntıları ortaya çıkarıldı, bölgede 10 binden fazla ok ucu ile kandil, cam, seramik eserler ve ziynet eşyaları bulundu.

Doğu Roma İmparatorluğu'nun sınırını Sasaniler'e karşı korumak amacıyla kurduğu antik kentteki agorada devam eden kazı çalışmalarında da önemli buluntular gün yüzüne çıkarılıyor.

Mardin Müzesi başkanlığında devam eden kazılarda, agorada 20'ye yakın dükkan ve atölyenin yanı sıra Roma döneminde yapılan 1500 yıllık içme suyu sistemi ortaya çıkarıldı.

Bu yıl da kazılarda dükkan ve atölyelerin hemen yanında konut olarak kullanıldığı değerlendirilen yapılarda damla ve dalga figürlü yaklaşık 1500 yıllık mozaik alan keşfedildi.

İl Kültür ve Turizm Müdürü Ayhan Gök, Dara Antik Kenti'ndeki kazı çalışmalarında 39 yılı geride bıraktıklarını, geçen yıl "Geleceğe Miras Projesi"ne dahil edilmesinin ardından kazıların titizlikle yürütüldüğünü söyledi.

Antik kentte son birkaç yıldır agora bölgesinde çalışmalara devam ettiklerini kaydeden Gök, bölgedeki en büyük Roma yerleşkesinde devam eden kazılarda çıkardıkları eserleri müzede sergilediklerini, bazılarını da yerinde koruduklarını bildirdi.

İçindeki buluntularla eşsiz bir mekan olan Dara Antik Kenti'nin agora bölgesinde kazılar devam ettikçe çeşitli buluntularla karşılaştıklarını ifade eden Gök, şunları kaydetti:

"Buluntuların en yenisi de mozaik. Süsleme amaçlı, evin zemininde olduğunu değerlendiriyoruz. Neredeyse bozulmamış halde bulduk. Bu da bizim için çok sevindirici. Muazzam bir keşif bizim için, 1500 yıldır el değmemiş bir mozaiği tekrar gün yüzüne çıkardık. Mozaik yaklaşık 50 metrekare. Antik dönemde de 2-3 yerde restorasyon gördüğünü anlayabiliyoruz. Mozaiğin bulunması bizleri çok heyecanlandırdı. Tek parça halinde çıkaracağız. Ziyaretçilere yeni bir cazibe noktası olacak. Kazılar devam ettikçe yeni buluntulara ulaşacağımıza inanıyoruz çünkü burada muazzam bir tarih var. Bu nedenle çalışmaları çok önemsiyoruz."

Aşırı sıcağa rağmen çalışmalarını titizlikle sürdüren ekiplere teşekkür eden Gök, bölgedeki en büyük nekropol, sarnıçlar, agora, surlar ile misafirlerini cezbeden Dara Antik Kenti'nin yeni buluntularla daha da ön plana çıkacağını ve turizme önemli katkı sağlayacağını vurguladı.

Dara Kazı Sorumlusu Arkeolog Dr. Devrim Hasan Menteşe ise agora bölgesinde yaklaşık 5 yıldır kazıları yürüttüklerini söyledi.

Son yıllarda yaptıkları kazılarda kentteki çarşının dükkanların işlevinin anlaşılmasını yönelik çalışmalar yürüttüklerini bildiren Menteşe, şöyle konuştu:

"Bu dükkanlarda neler yapıldığına dair birçok kanıt bulduk. Bu dükkanlarının çoğunun tabanlarının mozaikle döşeli olduğunu fark ettik. Birçok yerde bulduk bu parçaları ama bir bütün halinde pek fazla bulamamıştık. Antik kentte mozaikler açısından çok zengin bir kültür var özellikle agora kısmında dükkan ve dükkan sahiplerinin olduğunu düşündüğümüz konutlarda. Birkaç hafta önce bir mozaik bulduk.

Şu anda yarısından fazlasını çıkardık ama açtığımız sondajlarla tüm bir mozaik olduğunu gördük. Bir bütünlük oluşturuyor. Büyükçe bir odanın tabanını oluşturuyor. Üzerinde dalga ve damla motiflerini gördük. Geometrik desenler, özellikle bordürlerin içerisinde dalga ve baklava dilimli motifler var. Üzerinde I. Justinianus zamanında tarihlenen bir sikke bulduk. 525-575 tarihleri arasında inşa edildiğini gösteriyor. Yani yaklaşık 1500 yıllık bir tarihe sahip bir mozaik."

Buluntulara göre, Dara Antik Kenti'nin sadece bir garnizon kenti olmadığını aynı zamanda Mezopotamya'nın en önemli ticaret ve inanç merkezi olduğunu aktaran Menteşe, garnizon amaçlı 25 bin askerin konakladığı bir kent olarak bilindiğini anlattı.

Son zamanlarda yaptıkları kazılarda, Dara Antik Kenti'nin sadece askeri amaçlı değil Roma'nın Mezopotamya'daki en önemli ticaret merkezlerinden biri olduğunu anladıklarını belirten Menteşe, "Aynı zamanda bulduğumuz, dini yazıtlarla antik kentin dini bir nokta olduğunu, en azından hacıların uğrak yeri olduğunu gösteriyor" ifadelerini kullandı.