En büyük ikinci rezerv! Eskişehir nadir element zengini

Dijital teknolojilerin gelişmesi nadir toprak elementlerine olan ihtiyacı artırdı. Lityum pillerin, bataryaların temel bir parçası olan elementler yeni paylaşım krizlerinin de merkezinde yer alıyor. New York'ta gerçekleşen BM zirvesi öncesinde bazı uluslararası yayın kuruluşlarında Türkiye'nin nadir toprak elementleri gündeme getirildi. Özellikle Eskişehir'in Beylikova ilçesindeki 'florit' ve 'barit' elementi rezervleri üzerine haber yapıldı. Haber Global Web Özel'e Türkiye'nin nadir element potansiyeliyle ilgili bilgi veren enerji güvenliği üzerine çalışmaları olan akademisyen Hasan Selim Özertem ise toprak elementlerinde önemli olanın "rafinaj tesisleri" olduğunu kaydetti. Özertem, Türkiye'nin potansiyeli ve atılması gereken adımlarla ilgili açıklamalarda bulundu. 

Türkiye'de şu toprak elementleri bulunuyor: "- Lantan (La) - Seryum (Ce) - Neodimyum (Nd) - Praseodimyum (Pr) - Samaryum (Sm) - Gadolinyum (Gd) - Disprosyum (Dy) - Terbiyum (Tb) - Europyum (Eu) - Itteryum (Y) TESİS 2023'TE AÇILDI

Eskişehir'deki söz konusu rezerv, 2023 yılından bu yana Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'na bağlı Eti Madencilik İşletmesi tarafından işletiliyor. Eskişehir'in Beylikova ilçesinde 18 Nisan 2023'te açılan tesisin, Çin'den sonra dünyadaki en büyük ikinci rezerve sahip olduğu belirtiliyor. Çin 800 milyon ton rezerve sahipken Beylikova'da 694 milyon ton rezerv bulunuyor.

ÖNEMLİ OLAN İŞLEMEK

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yıllık 1200 ton rezerv işleme hedefini önüne koymuş durumda. Hasan Selim Özertem de rafine etme çalışmalarının önemine dikkati çekerek nadir elementlerle ilgili şu bilgileri verdi: "Batarya teknolojisinden, nükleer santrallere kadar geniş bir alanda kullanılan nadir toprak elementleriyle ilgili 2020 yılından itibaren bir kriz çıkmıştı. Pandemi döneminde Çin'den ürün tedariki zorlaşmıştı. O dönemde otomobil fiyatları yükseldi. Bununla birlikte ABD'de Joe Biden döneminden itibaren Çin'e yönelik yüksek vergi politikasını Trump da devam ettirince Çin, nadir element satışı konusunda kısıtlamalara yöneldi."

BÜTÜN DÜNYA PEŞİNDE

Avrupa Birliği (AB) ve ABD'de nadir elementlerin stratejik bir güvenlik meselesi haline geldiğini belirten Özertem şunları söyledi: "Avrupa Birliği ülkeleri geçen yıldan itibaren bu konuda adımlar atıyor. Geçen mayıs-haziran aylarında Orta Asya ülkeleriyle anlaşmalar imzaladılar. ABD ise Ukrayna ile anlaşmalar imzaladı. Nadir elementlerin sadece çıkarılması değil rafinajı da önemli. Çin bu alanda yüzde 80'lik bir kapasiteye sahip. Bu rezervlerin ille de kendi ülkenizden çıkması gerekmiyor. Çin lityumu Afrika'dan çıkararak kendi rafinaj tesislerinde işliyor. Bu şekilde lityum piyasasını kontrol ediyor."

Nadir toprak elementleri, savunma sanayi, yenilenebilir enerji, (rüzgar türbinleri, bataryalar) elektronik (telefon, bilgisayar) ve otomotivde (elektrikli araç motorları) kullanılıyor. TÜRKİYE ÖNEMLİ KONUMDA

Türkiye'nin nadir elementler açısından zengin bir ülke olduğunu belirten Özerten, "Bu ürünleri hammadde olarak satmakla birlikte rafine ederek katma değer üretmek daha önemli. Bunun için Polatlı'da bir fabrika kurulmuştu. Şu an için Batılı ülkeler bu elementler için yakın ilişkiler kuruyorlar" dedi.

ESKİŞEHİR, MALATYA, ISPARTA

Eskişehir'in Beylikova (Sivrihisar) Yatağı Türkiye’nin en büyük nadir toprak elementi yatağı olarak öne çıkıyor. Bölge flor, barit ve toryum içeren kompleks bir cevher yapısına sahip. 694 milyon tonluk rezervle dünyadaki sayılı yataklardan biri olarak gösterilirken, bu bölgeyi Malatya Kuluncak takip ediyor. Isparta Aksu ve Manisa Gördes'te ise NTE içeren lateritik nikel yataklarında bazı elementler tespit edildiği belirtiliyor.

 [email protected] 

Kaynak: Web Özel