SonTurkHaber.com
close
up
Menu

Beşiktaş a geri dönen Rıdvan Yılmaz: Hiç tereddüt etmedim! Milli futbolcudan çarpıcı açıklamalar... Fanatik Gazetesi Beşiktaş (BJK) Haberleri Spor

Gazze de kıtlık nedeniyle yaşanan açlıkta can kaybı 300 e yükseldi

KAP açıklaması geldi! İstanbul un dev hastanesi resmen satıldı

Galatasaray dan Singo ya 28 milyon Euro!

Joao Pereira: Dengede kalmamız gerekiyordu

Özgür Özel den kent uzlaşısı çıkışı! Bahçeli nin çağrısını anımsattı Sözcü Gazetesi

Otomobil zeytin bahçesine uçtu: 2 ölü, 1 yaralı

Beşiktaş Lausanne rövanş maçı ne zaman, saat kaçta? Beşiktaş FC Lausanne Sport maçı hangi kanalda canlı yayınlanacak?

Bakanlık tan damping soruşturması

Helin Uçar 24 yaşındaydı iç mimarlık okuyordu Şüpheli ölüm SON DAKİKA HABERİ Son dakika haberleri

İTÜ de otluk alanda yangın

Mevduatta 5 ayın dibi

Süper Lig devinden transfer şov! Bir yıldızı daha ikna ettiler

Zeynep Sönmez in ABD Açık ta 2. turdaki rakibi belli oldu

Bursa da eşi tarafından bıçaklanan kadın öldü

Beşiktaş genç yıldızına gelen sürpriz teklifi reddetti! Serdal Adalı dan net yanıt Fanatik Gazetesi Futbol Haberleri Spor

Çocuklara okumayı sevdiren yazar: Muzaffer İzgü

2 kişiden binlerce sentetik uyuşturcu çıktı

KIRTASİYE YARDIMI BAŞVURULARI 2025: Eğitim desteği başvuruları ve ödemeleri ne zaman? Kırtasiye yardımı E Devlet başvuru ekranı Son Dakika Haberleri

67 yıl önce kaybolan ünlü ailenin gizemi çözülüyor Sözcü Gazetesi

ERHAN AFYONCU İlk arabuluculuğu 280 sene önce yaptık

ERHAN AFYONCU İlk arabuluculuğu 280 sene önce yaptık

Sabah sayfasından alınan verilere dayanarak, SonTurkHaber.com duyuruda bulunuyor.

Osmanlı İmparatorluğu, tarihinde ilk defa 1745'te Hıristiyan devletleri barıştırıp Avusturya Veraset Savaşları'nı bitirmek için arabuluculuğa soyundu. Ancak bu durumu Avrupa'yı kâfir gören halka anlatmak zordu
Bu nedenle "Hıristiyan devletlerin birbiriyle olan mücadelesini sonlandırmanın Müslüman tüccarların da menfaatine olacağından dolayı" bu hususun dinen meşruluğuna dair fetva alındıktan sonra arabuluculuğa başlanabildi


Veraset Savaşları'ndan bir sahne.


Dünyanın en büyük hanedanlarından olan Habsburg hanedanının Avusturya kolu, 20 Ekim 1740'ta İmparator Altıncı Karl'ın arkasında bir erkek çocuk bırakmadan ölümüyle büyük bir kaosa girdi. Bugünkü Almanya'nın çekirdeği olan Prusya'nın Kralı Büyük Frederik, Fransızlar ve Almanya'daki Bavyera gibi elektörlükler, Altıncı Karl'ın kızı Maria Theresia'nın hükümdarlığını kadın olmasından dolayı kabul etmeyince yıllarca sürecek "Avusturya Veraset Savaşları" patlak verdi ve Avrupa kana bulandı.
Prusya Kralı II. Frederik'in 1740 Aralık'ında Avusturya'ya ait Silezya'yı istila etmesiyle Avusturya Veraset Savaşları başladı. Savaşlar 1748 yılına kadar devam etti. Savaşa daha sonra Fransa, İngiltere, İspanya, Rusya, Hollanda, İsveç, Lorraine Dükalığı, Bavyera, Hannover, Saksonya, Sardunya, Napoli, Cenova, Modena ve İngiltere'de Stuart hanedanını tekrar tahta çıkarmak isteyen Jacobitler katıldı.
Savaş çok geniş bir coğrafyaya yayıldığı için tarihe ilk dünya savaşı olarak da geçen bu mücadeleyi sonlandırmak için birçok teşebbüs oldu. Bunlardan biri de Osmanlı İmparatorluğu'nun 1745 yılındaki teşebbüsüydü. Araştırmalarını arşive dayalı olarak yapan genç tarihçilerimizden Uğur Demir, "Humbaracı Ahmed Paşa" isimli çok önemli eserinde bu hadiseyi anlatır.


Humbaracı Ahmed Paşa

HUMBARACI İLE MÜTEFERRİKA
Osmanlı İmparatorluğu, uygun ortama rağmen Avusturya ile 1739'da yeni barış yaptıkları için "Nemçeli, yani Avusturyalılar ile yeni bir savaş yapma" hevesinde değillerdi. Osmanlılar savaşın ekonomik yönleriyle ilgileniyorlar, savaş yüzünden ülkeye ticari malların gelmemesinden dolayı sıkıntı duyuyorlardı.
1745 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun Avrupa'daki savaşı sonlandırmak için harekete geçmesinde iki isim etkiliydi. Bunlar Humbaracı Ahmed Paşa ile İbrahim Müteferrika idi. Humbaracı ve Müteferrika, Bâbıâli'ye, yani Osmanlı hükümetine birlikte sundukları bir raporda Osmanlı İmparatorluğu'nun Avrupa'daki gelişmelere göz yumamayacağını ifade ettikten sonra savaşın idamesinin Osmanlı halkını da olumsuz etkilediği ve daha da etkileyeceği anlatılıyordu. Raporda şayet şeri olarak da cevaz verilirse Türk tarafının Avusturya Veraset Savaşı'nı sonlandırmak için savaşa taraf olan devletlere arabuluculuk teklif etmesinin faydalı olacağı ileri sürülüyordu. Türk tarafının teklifinin Avrupa devletleri tarafından kabul edilmesi hâlinde bunun Osmanlı'ya büyük bir itibar kazandıracağı da raporda belirtiliyordu.


Maria Theresia

BÂBIÂLİ'NİN ŞANI ARTACAK
Humbaracı Ahmed Paşa ve İbrahim Müteferrika'ya göre takip edilmesi gerekli yol da şöyle olmalıydı: "Dostluğun bir gereği ve ticaretin nizam altına alınması bahanesiyle önce Veraset Savaşı'nın başı olan Avusturya ve Bavyera'ya, daha sonra da bunların müttefikleri olan İngiltere, Lehistan (Polonya), Fransa, İspanya, Napoli, Prusya ve diğer elektörlere mektup gönderilmeliydi. Bâbıâli'nin teklifi kabul edilirse barış görüşmeleri için Sirem Ovası tavsiye edilmeli ve bunun için Osmanlı tarafından da "olağanüstü yetkili bir elçi" tayin edilmeliydi. Teklif kabul edilmese de teklif götürülen devletler, Bâbıâli'nin dostane niyetini görecek ve buna "dostane nameleriyle" mukabelede bulunacaklardır. Bu da Bâbıâli'nin şanını artıracaktı."
Humbaracı ve Müteferrika'nın teklifi Osmanlı devlet adamları tarafından da uygun görüldü. Hıristiyan devletlerin birbiriyle olan mücadelesini sonlandırmak için harekete geçmeden önce Türk tarafının bu hususun dinen de meşru olduğuna dair bir fetva alması gerekiyordu. Aksi hâlde Türk tarafı arabuluculuk teşebbüsünü halka anlatmakta zorluk çekebilirdi. Bunun için barışın sağlanmasının Müslüman tüccarların da menfaatine olacağına dair fetva alındı.


Osmanlı hükümetine sunulan rapor.

İYİ NİYET TEMENNİSİ
Tavassut (arabuluculuk) Osmanlı zihninde meşrulaştırıldıktan sonra sıra bunu İstanbul'daki Avrupa elçilerine bildirmeye gelmişti. Bunun için de 1745 Şubat'ında harekete geçildi. Sadrazam Seyid Hasan Paşa adına kaleme alınan tavassut teklifini ihtiva eden mektup elçilere teslim edildi.
1745 Şubat'ında Avrupa temsilcilerine iletilen tavassut teklifine ilk cevap Venedik'ten geldi. Cevapta Bâbıâli'nin teklifinden memnun olunduğu ifade ediliyordu. Venedik'in ardından 1745 Mayıs'ında Napoli'nin cevabı İstanbul'a ulaştı. Napoli'den gelen cevapta da Bâbıâli'nin tavassut teklifinin kendilerini memnun ettiği; fakat kesin bir cevabın müttefikleri ve özellikle İspanya ile istişare edildikten sonra verileceği kaydediliyordu.
Napoli'den gelen mektuptan kısa bir süre sonra Rusya'nın cevabı İstanbul'a ulaştı. St. Petersburg'dan gelen namede de Bâbıâli'nin tavassut teklifinden duyulan memnuniyet ifade ediliyor; buna mukabil şartlar değiştiği için kesin bir cevap verilemeyeceği belirtiliyordu.
Sadrazamın teklifine ilk resmi cevabın Napoli'den gelmesi Ahmed Paşa ile Müteferrika'yı memnun etti. Zira Ahmed Paşa, İbrahim Müteferrika'ya yazdığı bir mektupta, diğer Avrupa ülkelerinden önce Napoli'den cevap gelmesinin Napoli'nin Osmanlı İmparatorluğu'na olan muhabbetinin bir göstergesi olduğu kaydediliyordu.


Barış kutlamalarını tasvir eden bir resim.

GEÇİŞTİRİLMEYE ÇALIŞILDI
Napoli elçisi, 4 Eylül 1745 tarihinde Türk tarafının aracılık teklifine dair ülkesinden gelen mektubu teslim etti. Mektupta harbi sonlandırmak için sadrazamın tavassut teklifinin memnuniyetle karşılandığı, buna mukabil böyle bir teklife müttefikleri İspanya ve Fransa ile istişare etmeden kesin bir cevap veremeyecekleri kaydediliyordu.
Napoli'den sonra Rusya'dan gelen name de benzeri ifadelerle teklife duyulan memnuniyet dile getirilmekte; savaşın kötü ve yıkıcı, barışın ise insana yaraşır bir haslet olduğu yazmakta, ancak yine diplomatik bir üslupla teklif geçiştirilmekteydi. Benzeri ifadeler İsveç, Hollanda, Lehistan, Fransa, Lorraine Dükası ve Avusturya'dan gelen namelerde de tekrar ediliyordu.
Humbaracı Ahmed Paşa ve İbrahim Müteferrika'nın cevabını merakla bekledikleri en önemli ülkelerden biri ise Prusya idi. Prusya Başvekili Podewils'in resmi cevabı ancak 1745 Aralık'ında İstanbul'a ulaştı. Podewils de tavassut teklifini diplomatik bir lisan kullanarak geçiştiriyor; bunun yerine II. Frederik'in cephelerde kazandığı askeri zaferlerin propagandasını yapıyordu.


İbrahim Müteferrika

ÇABALAR SONUÇ VERMEDİ
Bâbıâli'nin Avusturya Veraset Savaşı'nı sona erdirmek üzere yaptığı tavassut teklifi, iyi niyet temennileri bildirilmesine rağmen bir sonuç vermedi. Böylece Osmanlı'nın Avrupa'daki savaşı sona erdirmek için ilk arabuluculuk teklifi de beklenen başarıyı sağlamadan sona erdi.
Savaşın uzamasından dolayı tarafların takati kalmayınca, 1748'de Aachen'de Aix-la Chapelle'de bir araya gelerek Fransa ile Avusturya mevcut statükonun korunmasına, Silezya'nın yine Prusya'da kalmasına karar verdiler. Buna mukabil Avusturya Veraset Savaşı, 18 Ekim 1748 tarihinde imzalanan Aix-la-Chapelle Antlaşması ile sona erdi.
Antlaşma Avrupa'da 1756 yılına kadar devam edecek bir barış getirdi. Ancak Avusturya Veraset Savaşları sonunda kesin bir barış sağlanamamış, yapılan anlaşma sekiz yıl sonra Avrupa'yı kana bulayacak olan yeni bir savaşın anahtarı olmuştu. 1756'da Avrupa'da yeni bir genel savaş patlak verdi. Tarihe "Yedi Yıl Savaşları" olarak geçen bu savaşa Avrupa'daki bütün devletler müdahil oldu. Savaş 1763 yılındaki Hubertusburg Antlaşması ile sona erdi.

En son güncellemeleri ve haberleri takip etmek için SonTurkHaber.com'ı izlemeye devam edin, biz durumu takip ediyor ve en güncel bilgileri sunuyoruz.
seeGörüntülenme:81
embedKaynak:https://sabah.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 18 Mayıs 2025 07:02 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

Beşiktaş a geri dönen Rıdvan Yılmaz: Hiç tereddüt etmedim! Milli futbolcudan çarpıcı açıklamalar... Fanatik Gazetesi Beşiktaş (BJK) Haberleri Spor

25 Ağustos 2025 13:46see187

Gazze de kıtlık nedeniyle yaşanan açlıkta can kaybı 300 e yükseldi

25 Ağustos 2025 10:34see160

KAP açıklaması geldi! İstanbul un dev hastanesi resmen satıldı

26 Ağustos 2025 09:48see159

Galatasaray dan Singo ya 28 milyon Euro!

25 Ağustos 2025 07:34see159

Joao Pereira: Dengede kalmamız gerekiyordu

25 Ağustos 2025 22:22see152

Özgür Özel den kent uzlaşısı çıkışı! Bahçeli nin çağrısını anımsattı Sözcü Gazetesi

25 Ağustos 2025 18:14see117

Otomobil zeytin bahçesine uçtu: 2 ölü, 1 yaralı

25 Ağustos 2025 06:02see116

Beşiktaş Lausanne rövanş maçı ne zaman, saat kaçta? Beşiktaş FC Lausanne Sport maçı hangi kanalda canlı yayınlanacak?

26 Ağustos 2025 00:56see116

Bakanlık tan damping soruşturması

25 Ağustos 2025 08:32see114

Helin Uçar 24 yaşındaydı iç mimarlık okuyordu Şüpheli ölüm SON DAKİKA HABERİ Son dakika haberleri

25 Ağustos 2025 07:33see114

İTÜ de otluk alanda yangın

25 Ağustos 2025 15:31see114

Mevduatta 5 ayın dibi

25 Ağustos 2025 07:11see113

Süper Lig devinden transfer şov! Bir yıldızı daha ikna ettiler

25 Ağustos 2025 16:17see113

Zeynep Sönmez in ABD Açık ta 2. turdaki rakibi belli oldu

26 Ağustos 2025 20:57see112

Bursa da eşi tarafından bıçaklanan kadın öldü

27 Ağustos 2025 01:22see111

Beşiktaş genç yıldızına gelen sürpriz teklifi reddetti! Serdal Adalı dan net yanıt Fanatik Gazetesi Futbol Haberleri Spor

25 Ağustos 2025 19:27see111

Çocuklara okumayı sevdiren yazar: Muzaffer İzgü

25 Ağustos 2025 21:10see111

2 kişiden binlerce sentetik uyuşturcu çıktı

26 Ağustos 2025 00:29see111

KIRTASİYE YARDIMI BAŞVURULARI 2025: Eğitim desteği başvuruları ve ödemeleri ne zaman? Kırtasiye yardımı E Devlet başvuru ekranı Son Dakika Haberleri

27 Ağustos 2025 00:13see110

67 yıl önce kaybolan ünlü ailenin gizemi çözülüyor Sözcü Gazetesi

25 Ağustos 2025 07:26see109
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları