Ertuğrul Özkök: Devletin bize doğum tarihi ve yaş verme yetkisi sona eriyor

80’li yıllardan en çok aklımda kalan filmlerden biri “Interspace”di.

Martin Short ve Dennis Quaid’in oynadığı filmin konusu şuydu:

Bir test pilotunun uçağı yanlışlıkla mikroskopik hale getiriliyor ve bir şırınga ile insan vücuduna zerkediliyor.

O andan itibaren insan vücudunun  içinde fantastik bir seyahata tanık oluyoruz.

İşte buna çok benzer bir deneyimi geçen salı günü L’Oreal’in Paris’teki binasının üçüncü katında yaşadım.

Bir anlamda kendimi minyatürleştirip, derimin altına indim ve en büyük organımın içinde, tıpkı o filmdeki fantastik bir seyahat yaptım.

Derimin altına yaptığım seyahattaki rehberim

Bu seyahatte bana müthiş bir bilim insanı rehberlik yaptı.

Önce  sizi rehberimle tanıştırayım.

Adını dün vermiştin.

Guive Balooch…

Kalifornia doğumlu, İran asıllı bir bilim insanı.

Çok sağlam bir eğitim geçmişi var.

Berkeley Üniversitesi’nde “Moleküler ve Hücre Biyolojisi” B.A. diploması var.

Daha sonra UC San Fransisco’da Biyomateryal üzerinde doktora yapmış.

Stanford Üniversitesi’nde ise doktora sonrası araştırma çalışmaları ile devam etmiş.

Beni bu alana deri cazibesi çekti

Merak edip soruyorum:

Böyle bir eğitim yaparken bir gün bir güzellik ve cilt bakımı ürünleri üreten  şirkette çalışmak hiç aklınızdan geçti mi?

“Hiç bir zaman aklıma gelmemişti” diyor.

Aslında akademik kariyermiş hedefi.

Öyleyse niye bu alana geldi?

İki şeyden söz ediyor.

Bir, Deri’nin çazibesi.

İki, araştırma sonuçlarının hızla uygulamaya geçtiği bir sektör olması.

Derinin altına seyahat için koltuğa oturuyorum

İlk sorum şu oluyor:

“İnsanı yaşlandıran nedir?”

“Anlatacağım ama önce derinin altına bir yolculuk yap” diyor.

Binanın beşinci katına çıkıyoruz.

Yan yana koltuklar dizilmiş.

Hani şu masaj koltuklarını andırıyor.

Yanda bir pankartın üzerinde “Welcome aboard” yazıyor.

Yani “Kabine hoşgeldiniz”

Büyük harflerle de şunu yazmışlar:

“Hücre yolcusu…”

Artırılmış gerçeklik gözlüğü ile derinin altına iniyorum

Başıma bir “Artırılmış gerçeklik gözlüğü” takılıyor ve derime yolculuk başlıyor.

Önümde rengarenk bir simülasyon dünyası açılıyor.

En üst tarafta epidermi denen tabaka var.

Bu tabakanın en üst kısmı ölü ve yassı hücreler dolaşıyor.

Burada “Kenatenli hücreleri” görüyorum. Tuhaf şekilleri var. Bölünüyorlar.

Vurmalara, çarpmalara karşı bizi onlar koruyor.

Onun biraz derinine gidin e karşımıza yassı epitel  hücrelerden oluşan bir tabaka çıkıyor.

Ve sonunda en önemli hücrelere geliyor

Ve sonunda karşımıza “Mitokondrial hücreler” çıkıyor.

İki gün boyunca L’Oreal’in uzmanlarından en çok bu mitokondrial hücreleri dinleyorum.

Bunlar enerji üreten hücreler,

“Asıl işimiz bunlarla” diyorlar.

Çünkü “Yaşlılık” enerjinin azalması.

Longevity için enerjiye ihtiyacımız var.

L’Oreal şimdi 4 bin araştırmacı ile bu mitokondrial hücrelerin bütün sırlarını bulmaya çalışıyor.

Derinin altında milyonlarca markör var

Ama şunu söyleyeyim.

Hiç de kolay bir şey değil.

Çünkü şu ana içinde yolculuğa çıktığım bu derinin üç katmanı içinde milyonlarca markör, yani “Belirleyici” var.

Ve ne yazık ki bunların tamamının sırrını çözmeye daha epey yolumuz da var.

Deri altı uzayımın Abyss’inde tanrının başeserini görüyorum

Seyahatimin sonunda karşıma heybetle süzülen bir görüntü geliyor.

Önümden bir DNA geçiyordu.

Tanrının başeseri.

NVDIA’nin hiç bir mühendisinin yamayacağı bir hayat chip’i.

Bugüne kadar çok DNA ilüstrasyonu gördüm.

Ama bu bambaşkaydı.

Artırılmış gerçeklik, ayrıntılarla dolu bir DNA sarmalı yaratmış.

Aklıma James Cemeron’un, Okyanus’un derin yerinde geçen Abyss filmi geldi.

Filmin sonunda denizin en karanlık bölgesinden ışıl ışıl yanan tanrısal bir yaratık geçiyordu.

Bu DNA görüntüsü de, Fellini’nin Amarcord filmindeki o efsane yolcu gemisi gibi karanlıkta önümden geçip uzaklaşıyor.

Mick Jagger erken yaşlanmış bir insan mı?

Yolculuk bitince Belooch’la sohbete başlıyoruz.

İlk sorum şu:

Siz Longevity araştırmacısızınız. Size göre Mick Jagger yaşlı bir insan mı, yoksa Longevity tanımı içinde uzun bir hayatın insanı mı?

Gülerek yüzüme bakınca biraz dana açılorum:

“Yaşlanma denince aklıma yüzümüzün kırışması, boynumuzun, kollarımızın boynumuzun sarkması geliyor. Ama şu kafamı karıştırıyor. Mick Jagger’ın yüzü daha 25 yaşında kırış kırış  ama 81 yaşında sahnede oradan oraya koşuyor.Şimdi ona diyeceğiz?

“İstersen yaşlanma nedir ondan başlayalım. Yaşlanma hücrelerin  çoğalmasının yavaşlaması, ölmesi, enerjisini kaybetmesi sonuçunda ortaya çıkan bir durum.

Yüzde 60 genetik yüzde 40 biz ve çevre

Öyleyse yaşlanmamız neye bağlı?

“Yüzde 60-70 genetik, yüzde 40 alışkanlıklarımıza, çevre koşullarına bağlı bir şey.”

Yüzde 60 çok büyük bir şey.

Yani kaderimizle ve alınyazımızla mı doğuyoruz.

İKinci sorum:

“Genç kalabilmek, hayatımızı uzatmak için harcadığımız bunca para, çaba, fedakarlık, sizin de 4 bin araştırmacı ve 1.3 milyar Euroluk bütçenizle yaptığınız. Bütün çalışmalar  sadece bu yüzde  30’luk kısım için mi?

“Hİç küçümseme, yüzde 30 çok büyük bir pay. Biz doğuştan gelen şeylerinizin üzerine  yüzde 30 koyabilirsek bu uzun ve  sağlıklı hayat konusunda çok büyük bir kazanç olur. Biz asıl bu yüzde 30 bölüm içinde bizi etkileyen olumsuz etkenlerin değiştirmeye uğraşıyoruz.”

Kötüyü öldürmek, iyiyi yaşatmak

O zaman gelelim bu yüzde 30’luk paya…

Orada ne yapıyorsunuz hayatı uzatmak için.

İki şey var.

Kötü etkenlerin etkisini azaltmak.

İyi etkenlerin etkisini arttırmak.

Tam bu noktada biraz önce yaptığım deri yolculuğuna dönüyorum..

Hücre gezisinde hem yüzde 60 hem yüzde 30’u karşılamışım

Meğer o gezide bu yüzde 60 ve yüzde 40’la karşılaşmışım.

Gezinin sonundaki o dev DNA sarmalı bizim yüzde 60’lık genetik mirasımızı temsil ediyor.

Yüzde 30 ise mitokondrial hücreler…

L’Oreal araştırmacıları işte bu mitekondrial hücrelerin iyi enerji üretmesi için büyük çaba harcıyorlar..

Yani derimize enerji vermeye.

Bir ikinci alan da dışardan  gelen kötü etkileri karşılamak ve püskürtmek.

Yaşlanmanın yüzde 80’i güneş yüzünden

Ve bu yaz başında hepimizi ilgilendiren asıl soruyu soruyorum:

Derimizin yaşlanmasında en büyük etken nedir?

Hiç tereddüt etmeden çevap veriyor:

“Güneş ışığı…”

Bu kadar kesin bir ifade ile söyleyince bir adım daha ileri gidiyorum.

Mesela yüzde kaçı güneşten kaynaklanıyor?

Aynı emin ifade ile cevabını veriyor:

“Yüzde 80’i..”

Artık kışın bile sokağa çıksam çıkmasam güneş kremi sürüyorum

Evet bu dehşet verili cümleyi bir kenara yazın.

Yaşlanmamızda genetik dışındaki yüzde30-40 faktörün yüzde 80’i güneş ışığından geliyor.

Ve bir şeyi itiraf ediyor:

“Eskiden yüzüme hiç bir şey sürmezdim. Ama artık yaz kış hergün, sokağı çıksam çıkmasam mutlaka güneye karşı koruyucu krem kullanıyorum…”

Öyleyse yeni trend Longevity tam olarak ne?

Peki iki gün boyunca L’Oreal teknoloji ekibinden aldığım bilgiler daha çok kimi ilgilendiriyor? Gençleri mi yaşlıları mı?

”Bir kere şunu bilelim” diyorlar:

”Longevity, yalnızca yaşam süresini değil, ‘Sağlıklı yaşam’ süresini uzatmayı hedefleyen bilimsel ve kültürel bir dönüşüm…L’Oréal için Longevity, güzelliğin ömür boyu sürdürülebilirliğini sağlamak”

Dolayısıyla ilk hedef şu:

“Yaşa bağlı önyargıları yıkmak…”

Öyleyse şundan başlayalım:

”Yaş almak doğal, güzel olmak zamansızdır.”

60 üstü bireylerin güzellik harcaması gençlerin iki katı

Bütün dünya için önümüzde şöyle bir tablo var.

2040 itibarıyla dünya nüfusunun %20’sinin 60 yaş üstünde olacak. 2050’de ise 100 yaşını aşan kişi sayısı 3,7 milyonu bulacak.

Aslına bakarsanız bütün bu anlattıklarımın hedefinin gençler olması gerekiyor.

Ama gerçekte önümüzdeki tablo çok farklı.

Bugün 60+ bireyler, güzellik harcamalarında genç nesillerin iki katına yakın bütçe ayırıyor.

Kronolojik yaş tarihe karışıyor

İki günlük Paris uzun hayat seyahatinden çıkan sonuç nedir dipe sorarsanız, cevabım şu:

Devletin bize verdiği kimliklerde, pasaportlarımızda, ehliyetlerimizde, E-Devlet kayıtlarımızda CV’lerimizde, Linkedin sayfalarımızda  yazan ”Kronolojik yaşın” miadı doluyor.

Artık “biyolojik yaş” anlatıyor bizi.

Sloganı da şu:

“Biological Age is the New Truth”.

"Bİyolojik yaş yeni gerçektir.”

Yani bize “yaşımızı verme hakkı” devletten başka bir yere geçiyor.

Yeni yaşımızın ne olduğunu 5 dakikada öğreneceğiz

Öyleyse bu “Yeni yaşımızı” bize kin nasıl verecek?

L’Oreal teknoloji devrimini hazırlayan biliminsanlarının bu soruya verdiği cevap şu:

“Biyolojik yaşın belirlenmesi, genetik analiz, yapay zekâ ile cilt haritalama ve kişiselleştirilmiş aktif bileşen kombinasyonları ile belirlenecek.”

Geliştirirdikleri “Longevity AI Cloud” adlı bir gereç, 260’tan fazla biyobelirteç ve 32 biyolojik yol üzerinden cilt yaşlanmasını analiz ediyor.

Yaşlanmanın 9 temel biyolojik belirtisini aynı anda inceliyor ve o kişiye özgü olarak öngörülebilir hale getiriyor.

Ve 5 dakika içinde size biyolojik yaşınızı veriyor.

L’oreal binasına 78 yaşımda girdim kaç yaşımda çıktığımı bilemiyorum

Yani artık kimliğinizde yazan doğum tarihinizi unutun.

Evet iki günlük “deriye ve yaşa yolculuğu”nun sonunda geldiğimiz yer burası.

L’Oreal’in Çonçorde Meydanına yakın binasına, devletin verdiği yaşla, 78 yaşımda girdim.

Çıkarken kaç yaşımdaydım bilmiyorum.

Ama giderek tek parti devleti haline gelen devlete güvenim azaldığı için, artık ”Yeni normalimi” biyolojik yaşımda aramaya karar verdim.