Fiyatları rekor kırıyor, durmayacak: Pastaneleri vurdu

Dünya genelinde tereyağı fiyatları tarihi rekorlara yakın seviyelerde seyrediyor ve artışın yakın zamanda durması beklenmiyor. Avrupa Birliği ve Yeni Zelanda gibi büyük tereyağı üreticilerinin stoklarının tarihin en düşük seviyelerine inmesi, bu krizinin temel nedeni olarak gösteriliyor. Artan talep ve üretimde yaşanan sıkıntılar, özellikle pastane sektörünü olumsuz etkiliyor.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, küresel tereyağı ihracatının yaklaşık %70’i Avrupa ve Yeni Zelanda’dan sağlanıyor. Ancak 2025 yılına bu bölgeler tarihi düşük stoklarla girerken, arz sıkışıklığı fiyatların neredeyse iki katına çıkmasına yol açtı. Avrupa’da 2021’de 100 kilogram tereyağı fiyatı 400 euro civarındayken, bugün yaklaşık 800 euroya yükseldi.

Avrupa’daki süt üreticileri, artan maliyetler ve enflasyonun etkisiyle üretimlerini kısıtlamak zorunda kalıyor. Ayrıca sürü hastalıkları ve finansal baskılar nedeniyle süt hayvanlarının sayısında azalma yaşanıyor. Bu durum, tereyağı üretiminin azalmasına ve stokların erimesine yol açıyor.

Paris’in ünlü fırınlarından Mamiche, artık vazgeçemedikleri ‘beurre de tourage’ tereyağını düzenli tedarik edemiyor. Tedarikçi değişikliği, fiyatlarda %25-30’a varan artışlar getirse de Mamiche, müşterilerini memnun etmek adına maliyeti üstlenmek zorunda kalıyor. Benzer sorunlar, Hong Kong’daki Fransız fırın zinciri Bakehouse’ta da yaşanıyor.

Küresel tereyağı tüketimi 2025’te %2,7 artış gösterecek ve üretimi aşacak. Özellikle Çin’de talep bir yılda %6 yükseldi. Tayvan ve Hindistan gibi ülkelerde de tüketim hızla artıyor. Bu durum, üretimdeki kısıtlamalarla birleşince fiyatlar üzerindeki baskıyı artırıyor.

Yeni Zelanda, pandemi öncesi seviyelerine dönemeyen tereyağı üretimiyle küresel arzda sıkıntıya yol açarken, tedarikçiler arasında hızlı değişiklikler yaşanıyor. Hong Kong’daki Bakehouse üç farklı tedarikçiden sonra şimdi dördüncüye yönelme arayışında.