Gastronominin payı artıyor… Turizmin iştah açan güneşi

TÜRKİYE, deniz-kum-güneşin yanında kültürü ve gastronomisi ile de dünyanın en önde gelen turizm merkezleri arasında. Gastronomi turistinin normal turiste göre 6-8 kat daha fazla para harcadığını ve ülkeye tekrar gelme olasılıklarının da yüzde 80’in üstünde olduğunu belirten sektör temsilcileri, Türkiye’nin bu alanda fırsatlarla dolu olduğuna dikkat çektiler. Türkiye’nin turizm gelirleri içerisinde gastronominin yüzde 25 pay aldığına vurgu yapan temsilciler, potansiyelin bunun çok çok üzerinde olduğunu, stratejik adımlar atılması gerektiğini dile getirdiler.

GLOBAL PAZAR 1 TRİLYON DOLAR

TÜİK’in son açıkladığı 2025 yılı ikinci çeyrek turizm verilerine göre turizm geliri içerisinde yeme-içme harcamalarının payı yüzde 19.4 seviyesinde.

Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD) Başkanı Kaya Demirer’e göre, “Turizmin altın çocuğu” olan gastronominin ülke tanıtımında da önemli rolü var. Demirer, “Restoranları yurtdışına götürürken, beraberinde Türk ürünlerini, kültürünü de götürüyoruz, önemli bir tanıtım yapıyoruz” ifadelerini kullandı.

Global gastronomi turizminin 1.1 trilyon dolarlık hacme ulaştığını, yiyecek-içecek hizmetlerinin toplam büyüklüğünün ise 3 trilyon doları aştığını belirten Demirer, Türkiye gastronomi sektörünün ise yaklaşık 900 milyar TL’lik bir büyüklüğe ulaştığı bilgisini verdi. Bu alanda 2 milyon kişinin istihdam edildiğini vurgulayan Demirer’e göre yabancı oyuncuların pazarda olması da önemli bir faktör. TURYİD Başkanı, “Dünyada rekabet ettiğimiz büyük metropollerin gastronomi özelliği uluslararası markalara ev sahipliği yapmaları. Seyahat edenler de buna çok önem veriyor.

Otel tarafı destinasyon seçmede çok kısa vaktini alırken, asıl restoranlar cazibe unsuru haline geliyor. Dubai’de turizm gelirlerinin yüzde 70’i gastronomiden. Türkiye’de yüzde 20-25’teyiz. Daha gidecek çok yolumuz var” diye konuştu.

6-8 KAT DAHA FAZLA HARCIYORLAR

TÜRSAB Gastronomi Turizmi İhtisas Başkanı Erdal Çeri ise gastronomi turistinin normal turiste oranla minimum altı-sekiz kat daha fazla para harcadığını belirtti. Türkiye’nin gastronomi turizmi açısından daha yolun çok başında olduğunu belirten Çeri, gastronomi turizminde yol kat edilmesi durumunda Türkiye’nin toplam turizm gelirlerinin en az üç kat artabileceğini ifade etti. Çeri, “Gastronomi turizmiyle ilgili herkes bir çalışma yapıyor. Türk mutfağı haftası yapılıyor, gastronomi festivalleri yapılıyor ama gastronomi turistini getirecek olan seyahat acentaları bu çalışmalarda yok. Süreç ağırlıklı olarak şefler üzerinden ilerliyor” dedi. Çeri, “Deniz-kum-güneş için gelen turist bir dahaki sene başka bir bölgeye gitmeye evet diyor, kültür, gezi amaçlı gelenlerin yüzde 70’i tekrar ülkeye gelebilirim derken, gastronomi için gelen turistin yüzde 80’den fazlası ülkeye tekrar gelmek istiyor” değerlendirmesini yaptı.

TURİZM Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD) tarafından düzenlenen 5. Global GastroEkonomi Zirvesi, 8 Ekim 2025 tarihinde İstanbul Atatürk Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilecek. “Kesişme Noktası” ana temasıyla düzenlenecek zirvede sektördeki yenilikler ve zorluklar ele alınacak. Demirer, özellikle Türkiye ve Yunanistan arasındaki fiyat karşılaştırmalarının tartışıldığını belirterek, “Gelin bizim reçetemize bakın diyoruz. Bu yıl zirvede bu konuyu da masaya yatıracağız” dedi. 

DÜNYAYI HEDEFLİYORUZ

TURYİD Başkan Yardımcısı Yücel Özalp Türk mutfağının turizmde yolun başında olduğunu belirterek, “Michelin’in Türkiye’ye gelmesi Türk gastronomisini öne çıkardı. Gastronomi amaçlı gelen turistler, çok önceden rezervasyon yaparlar. Nerede ne yiyeceklerini önceden planlarlar. Michelin yıldızlı bir restorana gelen turist en az 400-500 dolar harcar, bir sınırı yoktur. Bizim tüm dünyaya hitap edecek bir mutfağımız var, tüm dünyayı hedefliyoruz” diye konuştu.