Gazze de açlığın matematiği: İsrail in politikaları kıtlığı nasıl derinleştirdi?

Gazze'de tarım savaş nedeniyle sona erdi, balıkçılık ise tamamen yasaklandı. Bölgedeki 2.1 milyon insanın neredeyse tüm kalorileri dışarıdan gelmek zorunda.

İsrail, bu gerçekleri bilerek gıda girişlerini yıllardır kısıtlıyor.

2006 yılında dönemin başbakanı Ehud Olmert’in danışmanı, “Filistinlileri diyete sokacağız ama açlıktan ölmelerine izin vermeyeceğiz” demişti.

İki yıl sonra İsrail mahkemesi, bu politikaya ilişkin belgelerin kamuoyuna açıklanmasına karar verdi.

İsrail’e bağlı COGAT adlı kurum, 2008 yılında Gazze halkının hayatta kalabilmesi için günlük kişi başı 2.279 kaloriye, yani yaklaşık 1.8 kilogram gıdaya ihtiyaç duyduğunu hesapladı.

Bugün ise uluslararasi yardım kuruluşları, en az kişi başı günlük 1 kilogramlık gıda gönderilmesi çağrısı yapıyor.

Ancak Gazze bu yaz kıtlığa sürüklenirken, İsrailli yetkililer ya açlığın varlığını reddetti ya da Hamas’ı yardım malzemelerine el koymakla suçladı.

Yardımların ulaştırılamamasının sebebi olarak da Birleşmiş Milletler’e ait dağıtım mekanizmasındaki yetersizlikler gösterildi.

İsrail’in kendi verileri ise bambaşka bir tabloyu ortaya koyuyor. Mart ve Haziran ayları arasında Gazze’ye sadece 56 bin ton gıda girişine izin verildi. Bu rakam, aynı dönemde bölgenin asgari ihtiyacının dörtte birinden daha az.

Birleşmiş Milletler destekli uzmanlar, bu durumu “en kötü senaryo” kıtlığı olarak tanımladı. Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC) raporunda, “gıda teslimatları ihtiyaçların çok altında kaldı” denildi.

Bağımsız uzmanlardan oluşan Kıtlık Değerlendirme Komitesi ise İsrail ve ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı’nın dağıtım planının bile, ideal koşullarda uygulansa dahi kitlesel açlığa yol açacağını açıkladı.

Gazze’ye mart ve nisan aylarında hiçbir gıda girmedi. Uluslararası baskıların artmasının ardından İsrail Başbakanı Netanyahu, mayıs ortasında yardım sevkiyatlarının yeniden başlayacağını açıkladı. Ancak bu yardımların hacmi, sadece açlığın biraz yavaşlamasını sağladı; kıtlığı durdurmaya yetmedi.

Ocak ve şubat aylarında yapılan kısa süreli ateşkeste sağlanan yardımlar sayesinde, Gazze açlığın eşiğinden dönmüştü. Ancak ardından gelen yardımlar hem sayı hem içerik olarak yetersiz kaldı.

Yalnızca savaş dönemlerinde ara sıra kullanılan havadan yardım bırakma yöntemi, yeniden devreye alındı.

Ancak bu yöntem son derece pahalı, verimsiz ve bazen de ölümcül. Geçen yıl en az 12 kişi denize düşen yardımları almaya çalışırken boğularak, 5 kişi ise paletlerin üzerine düşmesi sonucu hayatını kaybetti.

İsrail’in verilerine göre, savaşın ilk 21 ayında gerçekleştirilen 104 yardım uçuşu, sadece 4 günlük gıda ihtiyacını karşılayabildi. Oysa aynı bütçeyle karadan yapılan sevkiyatlarla çok daha fazla gıda ulaştırılabilirdi.

Uzmanlara göre bu airdrop operasyonları, açlık krizini lojistik bir sorun gibi göstererek, devlet politikalarının üzerini örtmeye yarıyor.

Gazze’ye yardım ulaştırılmasının önündeki tek engel, sınır geçişlerinde uygulanan İsrail kısıtlamaları. Bu durum, İngiltere ve ABD gibi müttefik ülkelerin desteğiyle yürütülüyor.

İsrail merkezli iki insan hakları örgütü bu hafta yayımladıkları raporla, İsrail’in Gazze’de soykırım uyguladığını belirtti. B’tselem, açlığın "resmi ve açıkça ilan edilen" bir devlet politikası hâline geldiğini bildirdi.

İsrail hükümeti, Gazze halkının ne kadar kaloriye ihtiyacı olduğunu ve içeriye ne kadar gıda gönderildiğini biliyor. Ancak son veriler, artık bambaşka bir matematik yapıldığını gösteriyor.

İsrail'in uyguladığı bu açlık politikası, yalnızca Gazze'deki insanların değil, bu politikaya sessiz kalan müttefiklerinin de sorumluluğunda. Bu insani krizin sorumluluğu başka bir kuruma yüklenemez.