Gıda terörüne yeter mi? 730 bin işletmeye 1750 denetçi

Araştırmalar çocukların aşırı işlenmiş gıdalara yaygın olarak maruz kaldığını ortaya koyuyor. UNICEF tarafından yapılan ve sonuçları geçen hafta yayımlanan "Gıda çevreleri çocukları nasıl yüzüstü bırakıyor" başlıklı araştırmaya göre aralarında Türkiye'nin de yer aldığı 190 ülkede; 13-19 yaş arasında obezite oranı yüzde 3'ten yüzde 9,4'e çıkmış durumda. Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Tarım Bakanlığı 14 Eylül 2026'dan itibaren kantinlerde "okul gıdası" logolu ürünlerle çocuk obezitesine karşı tedbir almaya hazırlanırken, gıda mühendisleri de denetimlerin önemine dikkati çekiyor. Haber Global Web Özel'e açıklama yapan Gıda Mühendisleri Derneği Başkanı Fatih Efe'nin verdiği sayılar ise sadece okul kantinlerinde değil gıda işletmelerinin genelinde denetim yapacak ekiplerin artması gerektiğine işaret ediyor. 

Gıda mühendislerinin 240 günde 730 bin işletmeyi 1750 kişiyle denetlemesi gerekiyor. İŞLENMİŞ GIDALAR

Raporda; şeker, rafine nişasta, tuz, sağlıksız yağlar ve katkı maddeleri oranı yüksek aşırı işlenmiş gıdaların ve fast food yiyeceklerin, çocukların beslenme alışkanlıklarını kişisel tercihlerden ziyade sağlıksız gıda çevreleri aracılığıyla şekillendirdiği uyarısında bulunuluyor. Bu ürünler hem mağazalarda hem okullarda yaygınken, dijital pazarlama da gıda ve içecek sektörünün genç kitlelere güçlü bir şekilde ulaşmasına imkân sağlıyor.

BAKANLIKLAR ÇALIŞIYOR

Türkiye'de mevzuat düzenlemeleri ve denetimler yoluyla çocukların özellikle okullarda sağlıklı gıdaya erişimine yönelik çalışmalar yürütülüyor. Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi ve özel okullar bünyesinde faaliyet gösteren kantin, kafeterya ve büfe gibi gıda işletmelerinde satışa sunulacak hazır ambalajlı gıdalarda "Okul Gıdası" logosunun yer almasına ilişkin protokol imzalanırken, söz konusu tebliğin uygulanmasının, firmaların "Okul Gıdası" onayı alan ürün çeşidini artırmasının 14 Eylül 2026'ya kadar tamamlanması öngörülüyor.

EKİPLER YETERSİZ

Gıda mühendisleri ise denetimin önemine dikkati çekiyor. Denetim yapacak ekiplerin durumu ile ilgili bilgi veren Gıda Mühendisleri Derneği Başkanı Fatih Efe şunları söyledi: "Ülkemizde kayıtlı veya onaylı 730 bin gıda işletmesi var. Buna karşılık Tarım ve Orman Bakanlığı denetiminde 1750 ekip bulunuyor. Basit bir matematik hesabı yapılırsa her bir ekibe 411 işletme denetlenmesi düşüyor.  Denetim ekipleri memur olduğundan haftada 2; senede 104 gün izinli. Dini ve resmi bayramları da çıktığımızda geriye çalışma günü olarak yalnızca yaklaşık 240 gün kalıyor. Bu tabloda 1 ekip her gün en az 2 işletme denetleyecek raporunu yazacak analiz edecek olumsuz bir durumda tekrar aynı işletmeyi denetlemeye gidecektir. "

BAKANLIKLARLA GÖRÜŞÜYORUZ

Okul kantinleriyle ilgili açıklama yapan Efe şunları söyledi: "Kantinlerde ve okul yemekhanelerinde aşçı var ancak gıda mühendisi yok. Aşçıların hijyen bilgisi yeterli değil. Okullarda gıda mühendisi olması gerekiyor. Her okula gıda mühendisi verilemese bile en azından denetim için 5 okula bir gıda mühendisi olabilir. Bu konuda bakanlıklarla görüşmeler yapıyoruz."

Okullarda aşırı işlenmiş ve sağlıksız gıdaların satış veya dağıtımının yasaklanması gerekiyor. İŞTE ÇÖZÜMLER

UNICEF, çocukların sağlıklı beslenmeye erişiminin güvence altına alınması için hükümetlere, sivil toplum kuruluşlarına şu adımları atma çağrısında bulunuyor:

* Gıda etiketlemesi, gıda pazarlamasına yönelik kısıtlamalar, gıda vergi ve teşvikleri gibi önlemleri içeren kapsamlı ve bağlayıcı politikaları hayata geçirerek çocukların gıda çevrelerinin iyileştirilmesi; 
* Okullarda aşırı işlenmiş ve sağlıksız gıdaların satış veya dağıtımının yasaklanması ve okul ortamında gıda pazarlaması ile sponsorluk faaliyetlerinin engellenmesi; 
* Kamu politikası süreçlerini aşırı işlenmiş gıda sektörünün etkisinden koruyacak sağlam mekanizmaların kurulması;
* Gelir yoksulluğu ile mücadele etmek ve kırılgan ailelerin sağlıklı beslenmeye ulaşımını artırmak üzere sosyal koruma sistemlerinin güçlendirilmesi.

 [email protected] 

Kaynak: Web Özel