Gübre, mazot, yem! Çiftçinin yükü 2025’te katlandı

Tarım sektöründeki sıkıntılar artarak devam ediyor. Türk tarımı 2025 yılının ikinci yarısında büyük bir maliyet baskısıyla karşı karşıya kaldı. Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarını kapsayan son dört aylık dönemde, başta gübre, mazot ve yem olmak üzere girdi fiyatlarındaki yükseliş dikkat çekti. Aynı dönemde üretici ile market fiyatları arasındaki makas da giderek açıldı. Çiftçinin elinden çıkan ürün düşük fiyattan alınırken, tüketicinin markette ödediği bedel katlanarak arttı. Bu tablo hem tarımsal sürdürülebilirlik hem de gıda enflasyonu açısından çarpıcı uyarılar içeriyor.

Haziran ayında yıllık bazda yüzde 68,2 artış kaydeden ÜRE gübresi, Temmuz’da yüzde 71,5’e, Ağustos’ta yüzde 74,0’a, Eylül’de ise yüzde 75,3’e ulaştı. Dört aylık süreçte artış ivmesinin sürekli yukarı yönlü olması, çiftçinin en temel girdilerinden biri olan gübrede maliyet baskısının giderek arttığını ortaya koyuyor. Özellikle Eylül ayında ÜRE fiyatında aylık bazda yüzde 2,9’luk düşüş görülse de yıllık artışın yüzde 75’i aşması çiftçinin maliyetlerinde ciddi yük yaratıyor.

DAP gübresinde Haziran’da yüzde 47,8 olan yıllık artış, Temmuz’da yüzde 49,5’e, Ağustos’ta yüzde 50,6’ya, Eylül’de ise yüzde 51,3’e çıktı. Dört ay boyunca istikrarlı bir artış trendi gözlendi. Bu tablo, Türkiye’nin dışa bağımlı olduğu gübre piyasasında küresel fiyat hareketlerinin çiftçiye nasıl yansıdığını net biçimde gösteriyor. 20.20 kompoze gübresinde de benzer bir yükseliş trendi görüldü. Yıllık bazda Haziran’da yüzde 45 civarında olan artış, Eylül’de yüzde 48,6’ya ulaştı. Tarımsal üretimde yaygın kullanılan bu gübredeki fiyat baskısı, özellikle tahıl ve sebze üreticilerini doğrudan etkiliyor.

Mazot, tarımda en kritik girdilerden biri. Haziran’da yüzde 28 olan yıllık artış, Temmuz’da yüzde 29,5’e, Ağustos’ta yüzde 30,2’ye, Eylül’de ise yüzde 31,3’e ulaştı. Bu artışlar, sulamadan hasada, taşımadan nakliyeye kadar tarımın her aşamasında çiftçinin maliyetini yükseltiyor. Özellikle Ağustos ve Eylül aylarında mazot fiyatlarındaki ivmelenme, hasat döneminde çiftçilerin kazancını törpüledi.

Besi yemi Haziran’da yıllık yüzde 29 artış gösteren besi yemi fiyatları, Temmuz’da yüzde 31,2’ye, Ağustos’ta yüzde 33,5’e, Eylül’de ise yüzde 34,8’e yükseldi. Bu artış, kırmızı et üretiminde maliyetleri doğrudan etkiledi.

[email protected]  

Kaynak: Web Özel