Güvenlik krizinin yeni adresi Afrika

Rus paralı askeri şirketi Wagner’e bağlı Telegram kanalında, grubun Mali’den çekildiği “Görevimiz tamamlandı” ifadesiyle duyuruldu. ABD merkezli Responsible Statecraft’ın sahadan edindiği bilgilere göre Afrika’daki Rus varlığı artık Rusya Savunma Bakanlığı’na bağlı Africa Corps adlı yapıya devredilmiş durumda. Yeni yapı daha sıkı bir komuta zinciriyle operasyonlarını sürdürürken, bölgedeki terör örgütlerinin etkinliği ise artıyor. ABD Savunma Bakanlığı ve istihbarat raporlarında, Sahel bölgesinin küresel terörizmin yeni üssüne dönüştüğü ve olası bir “yeni 11 Eylül saldırısı” riskinin gündeme geldiği belirtiliyor.

ABD ordu raporlarına göre Afrika'nın batısındaki Sahel bölgesi ülkeleri terörizmin yeni üssüne dönüşmüş durumdalar. Bölgedeki askeri cunta rejimleri ise kontrol sağlayamıyor. İSİM Mİ DEĞİŞTİRDİ?

6 Haziran 2025'te Wagner'e bağlı bir Telegram kanalı, grubun Mali'den çekildiğini “Görevimiz tamamlandı” ifadesiyle ilan etti. ABD'de liberal kanadı temsil eden Responsible Statecraft yayın organının sahadan elde ettiği bilgilere göre bu açıklama, fiziki bir geri çekilmeden ziyade Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı Afrika Birlikleri adlı yeni yapıya devri temsil ediyor. Wagner birimleri, komutanları ve lojistiğiyle alanda kalmaya devam ediyor. Fakat yeni yapı, sıkı bir hiyerarşi ve üst komuta zinciriyle daha sert bir model sunuyor. Bu da yerel ordularla daha savaşçı ve acımasız bir işleyişi beraberinde getiriyor. Analizde yer alan diğer çarpıcı bilgiler ise şu şekilde:

TERÖR DURDURULAMIYOR

General Assimi Goita'nın 2020'de darbe ile yönetimi devraldığı Mali başta olmak üzere Sahel'deki cunta rejimleri, Şeriat yanlısı gruplarla savaşta ilerleme sağlayamıyor. Timbuktu (Mali), Djibo (Burkina Faso) ve Eknewane (Nijer) gibi kritik noktalarda son aylarda gerçekleşen büyük saldırılar, devlet otoritesinin kırsalda kaybolduğuna işaret ediyor. El Kaide'nin kolu JNIM ve DEAŞ’ın Sahel kanadı ISSP, çok sayıda şehri kontrol ediyor ve Rusya'yı hedef alan propagandalarıyla etkinliklerini halk içinde artırıyor.

AFRICA CORPS ETKİSİZ

2020'lerden bu yana Fransa, AB ve ABD'nin askeri güçleri bölgeden geri çekilirken, Rusya yeni ortak olarak cunta rejimlerine destek sağlıyor. Ancak bu destek, şiddeti azaltmadığı gibi siyasi baskıyı da artırdı. Afrika'daki Rus varlığının çatısını oluşturan Afrika Birlikleri, Libya ve Orta Afrika Cumhuriyeti'nde olduğu gibi Mali'de de risk almadan "sabit güvenlik" hizmeti sunuyor. Bu da etkinliği azaltıyor.

MODEL İŞLEMİYOR

Wagner'in kurucusu Yevgeni Prigojin’in ölümü sonrasında Kremlin, Afrika'daki paralı askeri güçlerin kontrolünü tek merkezde eline aldı. Ancak hem mali kaynak sıkıntıları hem de sahadaki karışıklıklar, bu modeli işlemez hale getiriyor. Sahel'de askeri cunta liderleri şimdilik halk desteği alsalar da bu sürecin uzun sürmeyeceği düşünülüyor.

Rus askeri şirketi “Mali’de görev tamamlandı çekiliyoruz” dedi ancak bölgede terörizm hızla yükselmeye devam ediyor. 11 EYLÜL PANİĞİ

RS analizine göre Sahel, 2030'a kadar daha fazla darbe ve açlıkla karşı karşıya kalabilir. Diğer yandan ABD'nin Afrika Komutanlığı’nın Haziran ayındaki raporunda da benzer bir vurgu yapılmıştı. Rapora göre Sahel bölgesi küresel terörizmin yeni üssüne dönüşmüş durumda. Pentagon ve CIA’ya iletilen raporda El Kaide ve Boko Haram bağlantılı örgütlerin, Rusya’nın da dolaylı desteğiyle ABD’ye yönelik “yeni bir 11 Eylül saldırısı” gerçekleştirebilecekleri iddiasına yer verilmişti.

[email protected]

Kaynak: Web Özel