Güvercin büyüklüğündeki dinozorun sırrı çözülüyor Sözcü Gazetesi

Yaklaşık 150 milyon yıl önce yaşamış bu kuş benzeri dinozor, evrim tarihinde uçuşun başlangıcına işaret eden önemli bir ara form olarak kabul ediliyor. Ancak gerçekten aktif bir şekilde uçabildiği, yani kanat çırparak havalanabildiği konusu uzun süredir tartışmalıydı. Bu yeni fosil, bu soruya ışık tutabilecek detaylar içeriyor.

Fosilin iskeleti neredeyse eksiksiz; yalnızca bir kanat ucunda küçük bir kemik eksik. En dikkat çekici ayrıntılar ise çıplak gözle görülemiyor. Fosil, ultraviyole ışık altında incelendiğinde cilt ve tüy yapılarına dair daha önce hiç görülmemiş yumuşak doku izleri ortaya çıkıyor.

Araştırmayı yöneten fosil sürüngenler küratörü Jingmai O’Connor, "Archaeopteryx, tüyleri olan ilk dinozor değil, kanatları olan ilk dinozor da değil. Ancak tüylerini uçarak kullanabilen bilinen en erken dinozor olduğunu düşünüyoruz" dedi.

Archaeopteryx yaklaşık bir güvercin büyüklüğünde. Yeni elde edilen UV bulguları, hayvanın uçuşa elverişli bir yapıya sahip olduğunu düşündürüyor. Özellikle kanat yapısındaki üçüncül tüylerin fan şeklinde dizilimi dikkat çekici.

Bu tüyler, günümüzde yaşayan kuşlarda uçuşu desteklemek için kanat boşluğunu kapatma görevini üstleniyor. Ancak bu fosildeki fan şekli, görsel iletişim gibi farklı işlevlerin de olabileceğini düşündürüyor. İki hipotez birbirini dışlamıyor.

Tüm bu veriler, daha önce bulunan 13 Archaeopteryx fosiline rağmen neden hala bu canlıyla ilgili net bir görüş oluşmadığını açıklıyor. Fosil numara 14 olarak kayıtlara geçen bu örnek, onlarca yıl boyunca özel koleksiyoncuların elinde kaldıktan sonra 2022’de Field Müzesi tarafından bilimsel araştırmalara kazandırıldı.