Haftada bir iğneyle zayıflamak! Modern çağın devrimi Sözcü Gazetesi

SonTurkHaber.com, Sozcu kaynağından alınan bilgilere dayanarak bilgi yayımlıyor.

Sabah işe gitmeden önce yapılan son şey: Karnın yanına bir iğne. Akşam açlık hissi gelmeden çoktan bastırılmış.

Yemek düşünülmüyor. İştah sıfırlanmış. Vücut, yavaş yavaş kilo kaybediyor. Spor yok, diyet yok. Sadece haftada bir doz.

Bir enjeksiyonla değişen bedenin öyküsü artık tıbbi bir vaka değil, küresel bir fenomene dönüşmüş durumda. Obezite iğne tedavileri yalnızca hastanelerde değil, artık güzellik merkezlerinde, estetik kliniklerinde, hatta sosyal medya DM kutularında dolaşıyor.

Bu yazı dizisinde neler bulacaksınız?

- Zayıflamada Yeni Çağ: İştahı sıfırlayan iğne devrimi

- Ozempic Patlaması: Bir diyabet ilacının moda ikonuna dönüşü

- Mounjaro Etkisi: Açlık yok, kilo yok, tartı sıfırlanıyor

- Sadece mideyi değil, kararı da susturan süper iğne

- Kusma, halsizlik, kas kaybı: Yan etkiler neden konuşulmuyor?

- TikTok’ta ince beden, Gerçekte midede fırtına

- İlaç bırakıldığında kilo geri geliyor mu?

- Saç Dökülmesi, tat kaybı, psikolojik yorgunluk

- Wegovy, Saxenda, Zepbound: Aralarındaki gerçek farklar ne?

- Obezite iğneleri bitti, NAD Başladı: Şimdi hücresel gençlik moda

- Metabolik gençlik vaat eden NAD: Gerçek mi, ütopya mı?

- Kim zayıflıyor, kim kazanıyor: Hasta mı, endüstri mi?

Küresel rakamlar Kim zayıflıyor?

- Dünya genelinde şu anda 30 milyondan fazla kişi obezite iğnesi kullanıyor.

- ABD’de obezite iğnesi reçetesi 2023’te % 500 arttı.

- Türkiye’de reçete dışı (estetik amaçlı) kullanımı yaygınlaşıyor.

- 2024 sonunda pazar büyüklüğü: 55 milyar dolardan fazla.

(Kaynak: Reuters, Bloomberg Health, WHO)

İlaçların artıları

- Haftalık tek doz uygulama, hasta uyumu yüksek

- GLP-1 agonistleri yani bağırsak hormonlarını taklit eden ilaçlar, beyindeki tokluk merkezini uyararak iştahı bastırır, mide boşalmasını geciktirir. Mide boşalmasınıgeciktirerek iştahı keser.

- Ortalama % 15 kilo kaybı (yani 90 kg bireyde 13–14 kg)

- Diyabet kontrolünde de etkili, HbA1c düşürür (glikozile hemoglobin, son 2 ila 3 ay içindeki ortalama kan şekeri seviyesini gösteren bir laboratuvar testidir.)

- Kardiyovasküler risk faktörlerinde iyileşme (kan basıncı, yağlanma) sağlar.

- Bazı hastalarda PCOS, yağlı karaciğer gibi hastalıklar da geriler.

(Kaynak: NEJM, Cleveland Clinic, 2022–2024

İlaçların eksileri

- Kas kaybı riski: Yağla birlikte kas dokusu da azalıyor.

- Mide bulantısı, kusma, iştahsızlık, ishal gibi yaygın yan etkiler.

- Pankreatit ve safra kesesi sorunları gözlendi.

- İlaç bırakıldığında kilo hızlıca geri dönebiliyor.

- “Zayıflayanlar değil, firmalar kazanıyor” eleştirisi yaygın

- Estetik amaçlı kullanım tıbbi ihtiyaç sahiplerinin erişimini engelliyor.

(Kaynak: BMJ, The Guardian Health, Endocrine Society, 2023)

Neden kastan da kaybettiriyor?

Obezite iğneleri kalori alımını dramatik biçimde düşürürken, vücut hem yağı hem kası enerjiye çevirmeye başlar. Çünkü kalori kısıtlandığında ilk kullanılan kaynak yağ değil, karışık doku kaybı olur.

Kaslar da metabolik olarak aktif olduğu için bu süreçte hızla erir. Eğer bu tedavi sırasında protein alımı artırılmaz ve egzersiz yapılmazsa, zayıflayan vücut güçsüzleşir. Klinik araştırmalar, iğneyle zayıflayan bireylerin ortalama kilo kaybının % 25’inin kas dokusundan oluştuğunu gösteriyor.

(Kaynak: NEJM, Endocrine Reviews, 2023)

Doz arttıkça fiyat katlanıyor

OzempIc haftalık enjeksiyonla kullanılıyor ve dozlar zamanla artıyor:

Başlangıç dozu: 0.25 mg

Hedef doz: 1.0 mg

Estetik amaçlı kullanıcılar genellikle 2.0 mg’a kadar çıkıyor. Doz arttıkça fiyat da artıyor. Çünkü daha fazla ilaç tüketiliyor. ABD’de bazı kullanıcılar ayda 1.100 dolar yerine 1.800 dolara kadar ödeme yapıyor. Aynı ilaç, 70 kiloluk biri için 3 ay giderken, 110 kiloluk biri için sadece 1 ay yetiyor.

(Kaynak: FDA doz kılavuzu, Reuters Health Pricing Report, 2023)

Ozempic patlaması Zayıflama değil küresel takıntı

İştahı kesiyor, kiloyu eritiyor, görünümü değiştiriyor. Ama esas soruyu sormuyoruz: Bu enjeksiyon bedeni mi, zihni mi dönüştürüyor?

Ozempic artık bir ilaç değil, bir kimlik dönüşüm aracı. Hollywood’dan Nişantaşı’na, diyabetten influencerlara uzanan 90 günlük bir zayıflama mitolojisi.

Bir zamanlar sessiz bir diyabet ilacıydı. Bugün ise Forbes kapaklarında, TikTok algoritmalarında ve estetik kliniklerinde geziniyor.

Adı: Ozempic.

Etken maddesi: semaglutid.

Tıbbi tanımı: GLP-1 reseptör agonisti.

Ama piyasadaki karşılığı şu: “Yeni ben olmak istiyorum” iğnesi.

Ozempic nedir, nereden geldi?

Ozempic, 2017’de Novo Nordisk tarafından tip 2 diyabet tedavisi için geliştirildi. İnsülin ihtiyacını azaltıyor, pankreası düzenliyor, kan şekerini düşürüyor. Ancak bu mekanizmanın bir “yan etkisi” çok daha fazla ilgi gördü: iştah kesilmesi ve hızlı kilo kaybı. İşte o andan itibaren Ozempic, yalnızca bir diyabet ilacı değil, zayıflamak isteyenlerin fısıltı yoluyla yayılan sırrı haline geldi.

Kimler kullanıyor? Ne kadar yaygın?

2024 itibarıyla Ozempic ve Wegovy kullananların sayısı 25 milyonu geçti.

Reçete artışı: ABD % 400, İngiltere % 380, Avustralya % 290

Türkiye’de “off-label” (etiket dışı) kullanım artışta

TikTok’ta #ozempic etiketi 1 milyar görüntülemeyi aştı.

(Kaynak: WHO, Bloomberg, IQVIA, 2024)

Nasıl zayıflatıyor?

- Beyindeki tokluk merkezine sinyal göndererek açlık hissini bastırıyor.

- Mide boşalmasını geciktiriyor, daha uzun süre tokluk hissi sağlıyor.

- Kalori alımını ciddi oranda düşürüyor.

- Ortalama 12–15 kilo kaybı (6–12 ay içinde). Ancak bu zayıflamanın tamamı yağ değil. Kas dokusu da gidiyor.

- Bu yüzden bazı uzmanlar, “güçsüz zayıflık” sendromundan söz ediyor.