Neden bazı insanlar aynı anda iki işi yapamıyor? Modern çağın hastalığı: Dağınık beyin sendromu!

Dijital çağ hayatımızı kolaylaştırdı ve gündelik yaşam kalitemizi kesinlikle birkaç adım yukarı taşıdı. Peki ya beynimiz ve ruh sağlığımızı da gündelik yaşam kalitemiz gibi birkaç adım yukarı çekti diyebilir miyiz? Araştırmalar dijitalleşmenin ruh sağlığımız üzerinde olumlu etkilerden çok olumsuz etkiler bıraktığından bahsediyor...

Dağınık beyin sendromu en temelde kişinin odaklanmakla ilgili bir sorun yaşaması durumunu tanımlamak için kullanılıyor ancak bu tanımın karşıladığı durumları detaylıca ele almak lazım çünkü bu odaklanamama sorunu zaman zaman beyin sisi denilen durumla da karıştırılıyor.

Şimdi çok basit bir giriş yapalım: Dağınık beyin sendromu zihinsel olarak kendimizi dağınık hissetmek, herhangi bir işe odaklanamamak, ilgimizin çok çabuk dağılması, düşündüğümüz konuların uğraşlarımızın sürekli değişmesi durumunu tanımlar. Bunu örneklendirmemiz gerekirse, örneğin gün içinde bitirmeniz gereken bir proje var ve ona çalışmaya başladınız. Telefonunuza bir bildirim geldi ve projeyi bırakıp oradaki mesaja ya da paylaşıma bakmaya başladınız. Dakikalar belki saatler geçtikten sonra bu bildirimden önce ne yaptığınızı hatırlayamamak...

Dağınık beyin sendromunun en belirgin özelliği bu durumun DEHB gibi özel durumlar dışında genellikle çok fazla şey düşünmek/yapmak zorunda olduğumuz bir hayatımız varsa ya da günlük hayatımızda çok fazla uyarana maruz kalıyorsak yaşanıyor olması.. Yani dağınık beyin sendromu yaşayan kişiler genellikle beyin sisinde olduğu gibi uykusuzluk şikâyeti yaşayanlar, depresyonda olanlar, B12 ya da D vitamini eksikliği olanlar değil de aynı anda birden fazla işle meşgul olan ya da olabildiğini sanan insanlar...

Aynı anda birden fazla şeyle ilgilenebilmek ya da zihnini farklı alanlara odaklayabilmek en başta çekici ya da bir yetenekmiş gibi görünüyor ancak bu pek de iyi bir şey değil. Araştırmalara göre beynimiz aynı anda birden fazla şeyle uğraşmak üzerine programlanmış bir yapıda değil. BBC Türkçede yer alan habere göre Texas Üniversitesi’nde Beyin Sağlığı Merkezi’nin kurucusu Dr. Sandra Bond Chapman, aynı anda pek çok iş yapmanın işin kalitesini ve yaratıcılığımızı azalttığını söylüyor.

Evet dijital dönüşümden sonra bir yandan arkadaşlarımızla mesajlaşırken bir yandan günlük işleri halletmek, telefonla konuşurken bitirilmesi gereken projeler üzerinde çalışmak, kitap okurken müzik dinlemek ya da yürüyüş yaparken sesli kitap dinlemek gibi hayatın pek çok alanında çoğu zaman aynı anda birden fazla iş yapan insanlardan biri olabiliyoruz. Ancak bunu yapıyor, yapabiliyor ya da yapmaya çalışıyor olmamız beynimizin bir konu üzerinde derinlemesine çalışmasına engel oluyor ve bizi ilgilendiğimiz konularda daha yüzeysel fikirlere sahip olmaya mecbur ediyor.

Bunu uzun süre sürdürmek zihnimizin gereksiz bilgileri ya da hatalı durumları fark edip eleyememesine yol açıyor. Entelektüel seviyenin azalması ve bir konuda detaylı bilgi sahibi olamamamız da yine bu durumun sorguçları arasında. Beynimizin işlevlerini koruyabilmek ve dağınık beyin sendromuyla baş edebilmek için sorumluluklarımızı bir sıraya koymak ve aynı anda birkaç tanesini değil de hepsini sırayla tek tek yapmayı deneyebiliriz.

Bu süreci normale çevirmek için telefonla ya da bilgisayardan gelecek uyaranlarla aramıza mesafe koymak, gün içinde telefona hiç bakmadığımız zaman aralıkları yaratabilmek işe yarayabilir. Birkaç saat arayla mola verip biraz nefes egzersizi ya da yürüyüş yapmaya vakit ayırabilmek zihni sıfırlamakta yardımcı olabilir. Zihinsel yükü hafifletmek adına not defteri kullanmak da iyi bir tercih olacaktır.