SonTurkHaber.com
close
up
Herkes acı çekti peki Ermeniler niye aşamadı? Agos

Herkes acı çekti peki Ermeniler niye aşamadı? Agos

SonTurkHaber.com, Agos kaynağından alınan verilere dayanarak bilgi yayımlıyor.

İlk önce üzerinde durmak istediğim Patrik Maşalyan’ın açıklamasında dikkat çektiği gerek o dönemde gerek sonrasında Türkiye’de birçok kesimin ve halkın acı çektiği saptamasıdır. Bu söylediği yanlış mı? Hayır, değil. Şüphesiz böylesi küresel savaşlarda pek çok kişi ve kesim acı çeker. Peki öyleyse Ermeni Soykırımı’nı farklı yapan ne? Bu da tarih içinde yaşanan bunca acıdan biriyse onu hazmedilmesi ve unutulması zor bir kayıp yapan nedir? Ermeniler neden üç-dört kuşak sonra dahi bir türlü bu kaybı aşamıyor? Kanımca bu soruya bir-iki cevap verilebilir. Ama ilk önce cevap ne değil, onu söyleyeyim.

Geçen haftaki Agos’ta Patrik Maşalyan’ın 24 Nisan mesajını okudum. Ben hiçbir zaman, daha evvelki yazılarımda da bulabileceğiniz gibi, patriklik makamındaki birinin Ermeni Soykırımı konusunda önde gelen bir savunuculuk yapması beklentisi içinde olmadım. Kurbanların hatıralarını kirletmeyen, onların ve takip eden kuşakların onurunu yere düşürmeyen bir tutum takınılması, bunlara dikkat eden ifadeler kullanılması bir anlamda yeterlidir. Bu son açıklamaya bu açıdan baktığımda, soykırım konusunun uluslararası politikada bir araç olarak kullanılmasına ve soykırımın “bin yıllık tarih içinde acı bir istisna” olduğuna dair ifadelere şerh düşmekle beraber bence mevcut şartlarda o makamdan yapılabilecek dengeli bir açıklamaydı.

O şerhlere ve nedenlerine de geliriz ama benim ilk önce üzerinde durmak istediğim Patrik Maşalyan’ın açıklamasında dikkat çektiği gerek o dönemde gerek sonrasında Türkiye’de birçok kesimin ve halkın acı çektiği saptamasıdır. Bu söylediği yanlış mı? Hayır, değil. Şüphesiz böylesi küresel savaşlarda pek çok kişi ve kesim acı çeker. Peki öyleyse Ermeni Soykırımı’nı farklı yapan ne? Bu da tarih içinde yaşanan bunca acıdan biriyse onu hazmedilmesi ve unutulması zor bir kayıp yapan nedir? Ermeniler neden üç-dört kuşak sonra dahi bir türlü bu kaybı aşamıyor?

Kanımca bu soruya bir-iki cevap verilebilir. Ama ilk önce cevap ne değil, onu söyleyeyim. Bunu söylemem ilk anda garip gelebilir ama bunu aşılamaz veya telafi edilemez yapan gerek doğrudan katledilen gerek yaratılan koşullar yüzünden hastalık, açlık gibi nedenlerle ölen insan sayısının yüksekliği değildir ki burada rahatlıkla milyonun üzerinde bir kayıptan bahsediyoruz. Bu büyük sayıya rağmen bence bu kaybı aşılamaz yapan yok olan insan sayısı değildir. Aynı sayıda insan kaybedilmiş olsa ama Ermeniler hâlâ binlerce yıllık yurtlarında yaşıyor olsalardı kayıp hissi, adaletsizlik, haksızlık hissi çok muhtemeldir ki bu kadar büyük olmayacaktı. Dolayısıyla Ermeniler açısından kaybı büyük yapan insanların değil bir tarihin, bütün bileşenleriyle, bütün kültürel ögeleriyle kolektif bir hayatın kaybedilmiş olmasıdır.

Üstüne üstlük, kaybedilen sadece tarih olmadı, gelecek de kaybedildi. Şöyle ki, öncesindeki bütün baskılara ve katliamlara rağmen Birinci Dünya Savaşı öncesinde Anadolu’daki Ermeni toplulukları, daha belirgin şekilde söyleyecek olursak şehirli orta sınıf, ekonomik, siyasi, kültürel, sanatsal, eğitsel ve bilimsel düzlemlerde etrafına göre oldukça ileri bir durumdaydı -ki soykırımın “derin” sosyolojik nedenlerinden biri budur ama konumuz o değil- dolayısıyla parlak olması muhtemel bir gelecek arz ediyordu. Haliyle soykırım, bu gelecek ihtimalini de ortadan kaldırdı ve Ermeni halkını o günden bugüne hâlâ gezindiği varlık-yokluk sınırına mahkûm etti.

Sovyetlerin kurulması gibi çok önemli olayların Ermenilerin kaderi üzerindeki rolünü inkar etmiyorum şüphesiz. Soykırım yaşanmasaydı olaylar nasıl gelişirdi bunu bugün hakkıyla öngörmek de neredeyse imkânsız. Öte yandan, soykırımın devasa bir iktisadi, kültürel, bilimsel, linguistik, demografik (listeyi siz uzatın) birikimi yok etmesi, dağıtması, heba etmesi Ermenilerin zayıf düşerek kendi bölgelerinde halen bu kadar tehdide açık yaşamasında şüphesiz çok önemli bir rol oynadı. Dolayısıyla, bunu kavrayan ya da aradaki bağlantıları tam kuramasa da sezen Ermeniler için soykırımı unutmak çok daha zor oldu çünkü etkileri takip eden kuşaklar boyu somut biçimde hissedilmeye devam etti. 

Diaspora için de bu böyleydi çünkü oldukları yere savrulmalarının sebebi tam da soykırımın kendisiydi. Gözlerini açıp etraflarına bakındıkları her sabah bunu tekrar tekrar hatırladılar. Diasporanın üçüncü, dördüncü kuşaklarında hayatın akışının doğal bir sonucu olarak bu hissiyatın azalması beklense de belki tam tersine, doğrudan soykırımdan kurtulup da dişleriyle tırnaklarıyla diasporada hayatta, suyun üzerinde kalabilme çabası içinde olan ilk kuşaktan ziyade onların diasporada doğan çocukları ve torunları, “Biz kimiz, neden buradayız?” sorularıyla daha fazla meşgul oldular, bu sorular etrafında daha fazla politize oldular.

Tabii, bir de bütün bunların üzerine tabiri caizse tuz-biber eken, hem bu duyguların şiddetini, etkisini arttıran hem de Ermenilerin soykırımı aşamamasında başlı başına bir etken olan Türkiye devletinin ve toplumun geniş kesiminin soykırımı inkarı oldu. Bu inkar, gayet anlaşılır ve beklenir bir biçimde Ermenileri soykırım etrafında daha çok bir araya getirdi, kemikleştirdi. Bundan 60-70 sene evvel Türkiye tarafından gelecek bugün için çok küçük adımlar veya girişimler olayların başka türlü seyretmesine sebep olabilirdi. Tabii, bunun için de Türkiye’nin başka bir Türkiye olması gerekirdi.

Durumu takip etmeye devam edin, SonTurkHaber.com her zaman en yeni haberleri sunuyor.
seeGörüntülenme:105
embedKaynak:https://www.agos.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 09 Mayıs 2025 21:34 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

Filistin’deki drama böyle dikkat çekti! “Sessiz olun bebekler ölüyor şimdi Gazze de

01 Ekim 2025 15:45see154

Yabancı araca ‘taşıma’ yasağı Ekonomi Haberleri

02 Ekim 2025 04:08see151

Borsa İstanbul da yatırımcılara halka arz şoku! Bugünden itibaren kimse alamayacak Sözcü Gazetesi

01 Ekim 2025 09:28see145

KYK yurdundan kan donduran iddia! 15 gün önce açılan yurtta soğuk su ile duş alan öğrenci kalp krizinden öldü

01 Ekim 2025 16:04see139

3.5 ton doları bankaya bavulla taşımışlar Sözcü Gazetesi

01 Ekim 2025 05:45see118

Belediyeler Birliği nde Bozbey den İmamoğlu sözleri

01 Ekim 2025 15:38see117

Newcastle United, Union Saint Gilloise yı güle oynaya yendi

01 Ekim 2025 21:44see113

Sumud Filosu na baskına Türkiye den peş peşe tepkiler: Hukuksuz ve barbar saldırı kabul edilemez Gündem Haberleri

01 Ekim 2025 23:53see113

190 dan fazla faydası var: Şifa deposu ama kıymetini bilen yok Sözcü Gazetesi

01 Ekim 2025 14:05see112

Küresel piyasalar karışık seyrediyor

01 Ekim 2025 09:42see111

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz: Türkiye Yüzyılı nın hak ettiği yeni bir anayasayı ülkemize kazandırmamız gerekir

01 Ekim 2025 21:40see111

Bireysel başvurular UYAP Avukat Portalı üzerinden de alınacak

01 Ekim 2025 12:19see111

Galatasaray maçında sakatlanmıştı: Sahalara dönüş tarihi duyuruldu

01 Ekim 2025 18:50see111

TBMM Başkanı Kurtulmuş: Gönlümüz arzu ederdi ki CHP toplantılara katılsın

01 Ekim 2025 22:22see111

FIFA Başkanı’nı duygulandırdı

01 Ekim 2025 08:22see110

MHP li Yıldız dan Demirtaş açıklaması: Bazı şeyler yapmak gerekir

01 Ekim 2025 19:33see110

Kalp krizini önlemek için 3 altın anahtar

01 Ekim 2025 07:10see110

Giyim üssü S.O.S veriyor Sözcü Gazetesi

02 Ekim 2025 05:32see110

Kira şampiyonları açıklandı: Zirvede bakın hangi şehir var!

02 Ekim 2025 12:16see110

Cumhurbaşkanı Higgins ten tüm dünyaya İsrail mesajı! Harekete geçmeliyiz

02 Ekim 2025 02:05see110
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları