Hukukçulardan çağrı: Cezalar da infazı da artırılsın

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan önceki günkü Kabine toplantısından sonra yaptığı açıklamada, “Yılbaşından bu yana 4 bin 247 yangınla mücadele ettik. Bu yılki yangınların yüzde 96’sı insan kaynaklıydı” dedi. Söndürülmeden atılan bir sigara izmariti, ormana atılan bir cam parçası, söndürülmeyen piknik ateşi, anız yakma gibi ihmaller yüzünden her yıl onlarca hektar orman kül oluyor. Ayrıca Bursa Harmancık’ta olduğu gibi kasıtlı yangın çıkarmalar da buna eklenince gözler bunun ceza olarak karşılığına çevrildi. Cezaların yetersizliği konusunda hemfikir olan uzmanlar Hürriyet’e şu değerlendirmeleri yaptı:

‘ANAYASA’YA KARŞI SUÇ’ OLMALI

Doğan Erkan (Avukat): “Ormanın ihmali davranışlarla yanmasına sebep olanların cezaları ağırlaştırılmalı. Kasten yakanlar ise Türk Ceza Kanunu’nun Anayasa’ya Karşı Suçlar bölümünde özel bir düzenleme ile ağır ceza öngörecek şekilde düzenlenmeli, zira ormanlar Anayasa’nın koruması altında. Diğer yandan yangın sebebiyle orman vasfını yitirmiş yerlerin imara açılması tümüyle yasaklanmalı ve bu konuda hiçbir istisnaya yer verilmemeli. Orman Kanunu’nda bu yönden değişiklikler yapılmalı.”

İNFAZ YASALARI DA YETERSİZ

Prof. Dr. Osman Devrim Elvan (Çevre ve Orman Hukukçusu): Türkiye’de orman yakmanın taksirden ve kasti davranışlar ile işlenmesine karşılık gelen yaptırımlar Avrupa’daki en ağır yaptırımlar. En şedit cezaların uygulandığı ülkelerden biriyiz. Yangınların önlenememesinin temel sebepleri incelendiğinde öncelikle bilinçsizlik, sürekli ormanın aleyhine gerçekleşen kanun düzenlemeleri ve bu sebeple orman arazisini sahiplenme amacı, ormanlarda verilen izinlerin orman idaresi ve izin sahipleri tarafından etkili şekilde denetlenememesi ve kontrol yetersizliği ile infaz yasalarındaki uygulamalardır. Önemli olan yangını söndürmedeki mücadele değil önlenmesi konusunda mücadeledir. Devletin yangınlar için kullandığı bütçeyi önleme noktasında da etkili şekilde kullanması hedeflenmelidir.”

ETKİN VE YETERLİ MÜCADELE GEREK

Cömert Uygar Erdem (Çevre Hukukçusu): “Öngörülen cezaların düşüklüğü göze batıyor. Ancak burada temel sorun cezaların yetersizliği değil. Kimse cezası düşük diye gidip orman yakmıyor. Burada, cezai anlamda etkin ve yeterli mücadele yürütülemediğini gösteren emareler var. Örneğin faili meçhul kalan ya da sebebi belirlenemeyen orman yangınlarının sayısı, sebebi belirlenebilen yangınlardan daha fazla. Uzmanlar, yangın sayılarının yüksekliğini ormanlık alanların korunmamasından, ormancılık politikalarındaki yanlışlıklardan kaynaklandığını söylüyor.”

ORMAN YANGINI SUÇ VE CEZALARI

* Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı olarak orman yangınına sebebiyet vermek: 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve para cezası

* Kasten orman yakmak: 10 yıldan az olmamak üzere hapis ve para cezası

* Devletin güvenliğine karşı kurulmuş örgüt faaliyeti kapsamında orman yakmak: Müebbet hapis ve para cezası

* Ormanda izin verilen yerlerin dışında ateş yakmak: 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve para cezası

* Ormanda yaktığı ateşi söndürmeden alanı terk etmek: 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve para cezası

* Ormana sönmemiş izmarit ve yangına yol açabilecek madde atmak: 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve para cezası

* Ormana 4 km mesafede anız ve bitki örtüsü yakmak: 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve para cezası. Kaynak: Orman Genel Müdürlüğü