HÜRKUŞ tan KAAN a Türk imzası! Atom karıncalar gün yüzüne çıkıyor

Türk savunma sanayi bünyesinde geliştirilen minik elektromekanik hareket sistemleri, akıllı ve güdümlü mühimmatlar ile insanlı-insansız hava araçlarında kritik görevler üstleniyor.

Anadolu Ajansının (AA), 22-27 Temmuz'da İstanbul Fuar Merkezi'nde düzenlenecek 17. Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı'nda (IDEF 2025) sergilenecek yerli ve milli savunma sanayisi ürünlerine odaklandığı "IDEF 2025'e doğru" başlıklı dosyanın 22. bölümünde kritik roller üstlenen elektromekanik ürünler ele alındı.

ANDAR Elektromekanik Sistemler, 2012 yılından bu yana savunma, havacılık ve uzay sanayilerinin ihtiyaç duyduğu elektromekanik hareket sistemlerini yerli imkanlarla tasarlayıp üreten bir mühendislik firması olarak faaliyetlerini sürdürüyor. Kuruluşundan bu yana kazandığı teknik birikim ve disiplinler arası uzmanlıkla öne çıkan şirket, hareket kontrol sistemlerinde güvenilir bir çözüm ortağı konumunda bulunuyor.

ANDAR, bir elektromekanik sistemin temel bileşenleri olan elektrik motoru, sürücü, dişli kutusu, sensör ve yazılımı kendi bünyesinde geliştirme ve üretme kabiliyetine sahip olmasıyla dikkati çekiyor. Bu kapsamda hem ürün tasarımı üzerinde tam kontrol sağlanıyor hem de kullanıcıya özel, yüksek performanslı ve kompakt çözümler sunulabiliyor.

Şirketin geliştirdiği döner ve doğrusal eyleyiciler, uçuş kontrol sistemleri, yönlendirme birimleri, güç aktarım mekanizmaları ve güdüm kitleri gibi kritik uygulamalarda yaygın olarak kullanılıyor. Bu ürünler, başta insansız hava araçları (İHA), akıllı mühimmat sistemleri ve VTOL platformlar olmak üzere birçok stratejik sistemde aktif olarak görev alıyor.

ANDAR’ın mühendislik anlayışı, sadece donanım geliştirmeye değil; elektromanyetik tasarım, gömülü yazılım, mekanik entegrasyon ve test süreçlerini kapsayan bütüncül bir sistem yaklaşımına dayanıyor. Bu bütünsellik, yüksek performansın yanı sıra güvenilirlik ve sistem uyumu gibi unsurların da garanti altına alınmasına olanak tanıyor.

2024 yılı itibarıyla AS9100 kalite belgesiyle uluslararası havacılık standartlarına uyum sağladığı belgelendirilen şirket, bu alandaki yetkinliğini elektronik donanım, yazılım, mekanik sistemler ve teslim sonrası destek süreçlerinde de ortaya koyuyor.

MİLİMETRENİN BİNDELİK DİLİMLERİNE KADAR İNEN TOLERANSLARLA ÇALIŞILIYOR

Küçük hacimlerde yüksek performans sunan sistemleriyle dikkati çeken ANDAR, tasarımda esneklik, üretimde hız ve kalitede süreklilik ilkeleriyle Türkiye’nin elektromekanik hareket sistemleri alanındaki büyümesini desteklemeye devam ediyor.

Akıllı ve güdümlü mühimmatlar için geliştirdiği elektromekanik alt sistem çözümleriyle ANDAR, bugün bu alandaki ihtiyaçların tamamına yanıt verebilen ürün ailesine sahip bulunuyor. Bu çözümler, farklı mühimmat tiplerinde olduğu kadar İHA'larda da başarıyla kullanılmaya devam ediyor. Başta ANKA olmak üzere çeşitli İHA platformlarında yüz binlerce saatlik görev süresiyle sahada güvenilirliğini kanıtlayan bu sistemler, insanlı hava araçlarında ise Türkiye’de GÖKBEY, HÜRJET, HÜRKUŞ, ATAK ve KAAN projelerinde aktif rol üstleniyor. Aynı zamanda Birleşik Arap Emirlikleri’nde Calidus’un yeni nesil eğitim ve hafif taarruz uçağı projelerinde ve Fransız firma Ascendance ile yürütülen iş birliğinde de tercih edilen ANDAR çözümleri, şirketin küresel ölçekteki yetkinliğini ortaya koyuyor.

Üretim süreçlerinde yakaladığı hassasiyetle başarıyı yakalayan firma, ürünlerinde milimetrenin bindelik dilimlerine kadar inen toleranslarla çalışıyor. Türkiye’de genellikle yüzdelik toleransların yeterli görüldüğü bir ortamda, çok daha sıkı tolerans değerleriyle üretim yapan şirket, bu yaklaşımıyla ürün başarısında fark sağlıyor.

Belirli hacme sığma, düşük ağırlık ve karmaşık hareket kabiliyetlerini karşılama gibi özel sistem ihtiyaçlarında çözüm adresi olarak konumlanan ANDAR, bu hedef doğrultusunda uçtan uca üretim yapabileceği altyapıyı kendi bünyesinde oluşturdu. Bu amaçla sınırlı sayıdaki üretici tarafından kullanılabilen özel üretim makinelerine yatırım yapıldı. 2021 yılında temeli atılan yeni üretim tesisi, 2024 yılı başında faaliyete geçti. Tesis; elektrik motorlarında kullanılan hassas sarım hatlarından talaşlı imalata, ısıl işlemden kalite kontrol ve elektromekanik montaja kadar entegre bir üretim hattı olarak tasarlandı.

Üretim hattına entegre edilen ölçüm ve kontrol sistemleri sayesinde, her bir parçanın üretim esnasında anlık olarak denetlenmesi ve potansiyel hataların önceden engellenmesi sağlanıyor. Bu kapalı döngü yapısı, savunma ve havacılık sanayisine sunulan ürünlerde güvenilirlik ve sürekliliği garanti altına alıyor.

KÜÇÜK HACİMLİ MÜHİMMATLAR İÇİN VAZGEÇİLMEZ

ANDAR, bu çalışmalarının örneklerini ortaya koyan bir dizi çalışmayı IDEF 2025'te sergileyecek.

ANDAR tarafından geliştirilen GSE110 Miniyatür Servo Eyleyici, yalnızca 8 mm çapında olmasına rağmen yüksek hassasiyet ve dinamik performans sunan özgün bir mühendislik çözümü olarak öne çıkıyor. Özellikle sınırlı alan ve ağırlık kısıtlamaları altında çalışan kompakt savunma platformları için tasarlanan GSE110, entegre kontrol birimi sayesinde üç ayrı servo motoru aynı anda kontrol edebilme özelliğine sahip bulunuyor. Bu yönüyle hem yerden ve ağırlıktan tasarruf sağlıyor, hem de sistemin elektronik ve mekanik yapısında önemli bir sadeleşme sunuyor.

GSE110’un hafifliği, yüksek entegrasyon kabiliyeti ve kompakt boyutları, onu küçük hacimli mühimmat sistemleri ve mikro hareket kontrol uygulamaları için vazgeçilmez hale getiriyor. Güdümlü mühimmatlarda kanatçık kontrolü (control surface actuation) ve roket sistemlerinde itki yönlendirme (thrust vectoring) gibi yüksek tepki hızı ve hassas kontrol gerektiren görevlerde üstün performans gösteriyor.

Sahip olduğu bu özelliklerle GSE110, modern mühimmat sistemleri ve yeni nesil savunma uygulamaları için optimize edilmiş, yüksek mühendislik gücünün bir yansıması olarak öne çıkıyor.

SINIFINDAKİ NADİR ÇÖZÜMLERDEN

ANDAR’ın ürün ailesinde yer alan bir diğer kritik çözüm ise Dört Kanat Açısı Kontrol Eyleyicisi (Four Fin Angle Control Actuator). Dört yüzeyli yönlendirme sistemleri için geliştirilen bu sistem, entegre sürücü ve kontrol birimiyle donatılmış kompakt bir yapıya sahip. Çıkış miline yerleştirilmiş mutlak rotary sensör, yüksek hassasiyetli geri besleme sağlayarak sistemin kararlılığını artırıyor. Yüksek frekans tepkisi sayesinde hızlı manevra gerektiren platformlarda etkin performans sunan sistem, sınıfında kompaktlık, hassasiyet ve tepki süresini bir arada sağlayan nadir çözümler arasında yer alıyor.

Şirketin tüm motor ailesi, ileri seviye elektromanyetik tasarım yaklaşımıyla geliştiriliyor ve sıfır vuruntu momenti (zero cogging) özelliğine sahip. Bu sayede motorlar, düşük hızlarda dahi titreşimsiz, akıcı ve hassas hareket kabiliyeti sunuyor. Yüksek güç/ağırlık oranı ve enerji verimliliği sayesinde, kompakt sistemlerde maksimum performans sağlanırken, toplam sistem etkinliği de önemli ölçüde artırılmış oluyor.

HÜRKUŞ İÇİN BAŞLADI

ANDAR’ın mühendislik kabiliyetini somut şekilde yansıtan SSA101 Kanatçık Kontrol Sistemi (Spoiler Control System), hem tasarımı hem de işlevselliğiyle özgün bir mühendislik başarısı olarak öne çıkıyor. TUSAŞ’ın HÜRKUŞ platformu için özel olarak geliştirilen SSA101, yalpa (roll) manevralarını kontrol etmek üzere tasarlanmış, bir kontrolcü, iki lineer eyleyici ve iki kanatçık sensöründen oluşan entegre bir sistem. Uçağın uçuş performansına doğrudan katkı sağlayan bu çözüm, özellikle dinamik uçuş koşullarında yüksek tepki hızı ve hassas kontrol avantajları sunuyor.

Başlangıçta yalnızca tek bir lineer eyleyici olarak tasarlanan SSA101, zaman içinde genişletilerek tam kapsamlı bir elektromekanik sistem haline getirildi, böylece yalnızca HÜRKUŞ’a özgü değil, farklı platformlara da entegre edilebilecek esnek ve modüler bir yapıya kavuşturuldu. Sistem, ANDAR’ın disiplinler arası mühendislik yaklaşımının bir ürünü olarak, hem donanım hem de hareket kontrol sistemleri bakımından tamamen yerli ve milli kaynaklarla geliştirildi.

SSA101, yalnızca yerli savunma projeleriyle sınırlı kalmayıp, uluslararası taleplere yanıt verebilecek teknik altyapıya sahip bulunuyor. Özellikle Avrupa pazarı için üretilen varyantları, sistemin farklı uçak konfigürasyonlarına adapte edilebilirliğini ve performans kararlılığını kanıtlamış durumda. Bu da ANDAR’ın sadece ürün geliştirme değil, aynı zamanda havacılık standartlarına uygun, ihracata hazır sistemler üretebildiğini gösteriyor.

SSA101 bugün yalnızca yüksek hassasiyetli bir kontrol sistemi olarak değil; aynı zamanda Türkiye'nin havacılık alanındaki mühendislik kapasitesinin ve yerli üretim gücünün simgesi olarak konumlanıyor. ANDAR’ın bu alandaki derinliği, özgün tasarım ve uygulama tecrübesi ile birleştiğinde, global ölçekte rekabet edebilecek sistemler ortaya koyma yeteneğini ortaya koyuyor.