SonTurkHaber.com
close
up
Menu

Beşiktaş Wolfsberger maçına hazır Futbol Haberleri

ABD, Zengezur’a niye talip oldu

ABD den Netanyahu nun yolsuzluk soruşturmasına müdahale... Hediyesi gündem oldu

Savunma Sanayii Başkanı Görgün: KAAN üretim sürecinde 2028 de Hava Kuvvetleri ne teslim ediyoruz VİDEO İZLE

Çifte koltuk, ballı maaşlar Sözcü Gazetesi

Bakan Fidan Suriyeli mevkidaşı ile görüştü Ortadoğu Haberleri

Kokuyu bıçak gibi kesen yöntem! Buzdolaplarının içinde kötü kokudan eser bile bırakmıyor

Lifetime ban for two: UEFA cracks down on match fixing players and officials

Özgürlük… Tuvalete bile gidemiyorsun! Ersin Çelik

Balikesir’de yangın rüzgarın etkisiyle büyüdü, kırsal mahalle tedbir amaçlı boşaltıldı

Yunanistan da okul kitabındaki İsrail işgali metni değiştirildi

Çalışan ve emeklinin yoksulluğu iktidarın tercihi Sözcü Gazetesi

TBB Başkan Vekili belli oldu

‘Nadir’ bürokrat Erdoğan’ı 4’e katladı Sözcü Gazetesi

Çalık’ı İBB Başkanı yapmak istiyordu Gündem Haberleri

Sertaç Taşdelen kimdir, kaç yaşındadır? Faladdin ve Binnaz uygulaması nedir? Sertaç Taşdelen tutuklama kararı son durum Son Dakika Haberleri

Meclis ten İsrail kınaması: Hukuk tanımazlığını bir kez daha gösterdi Ankara Haberleri

Stranger Things in yıldızı ipucu verdi: Finalde kim hayatta kalacak?

İletişim Başkanı Duran: Suriye’ye yönelik bu saldırıyı kınıyorum

SON DAKİKA: Şarköy’deki yangın Gelibolu ya sıçradı! Çanakkale Malkara Otoyolu ulaşıma kapatıldı

İğne, Hap ve Umut: Alzheimer’a karşı son cephe Sözcü Gazetesi

İğne, Hap ve Umut: Alzheimer’a karşı son cephe Sözcü Gazetesi

Sozcu sayfasından alınan verilere dayanarak, SonTurkHaber.com duyuru yapıyor.

Bir sabah uyanıyorsunuz ve banyoya giden yolu bulamıyorsunuz ya da çaydanlığın içine şeker koyup altını açıyorsunuz. Bir şeylerin ters gittiğini hissediyorsunuz ama ne olduğunu anlatamıyorsunuz. İşte bu, Alzheimer’ın teşhisinden çok önce başlayan “beyindeki savaşın” sahnesidir. Hastalık sinsi, ama modern tıp onu yakalama konusunda artık daha hazırlıklı. Mini-Mental State Exam (MMSE) gibi kısa süreli dikkat ve hafıza testleri bir ilk adım. Ardından beyin MR’ı ya da daha ileri düzeyde PET taramaları gelir. Bazı hastanelerde belden sıvı alma (lomber ponksiyon) yöntemiyle beta-amiloid ve tau protein düzeyleri ölçülerek Alzheimer biyolojik olarak da doğrulanabilir. (Kaynak: Mayo Clinic, 2023)

Kan testiyle Alzheımer tanısı mümkün mü?

Geçmişte Alzheimer tanısı için sadece MR, PET taramaları ve belden sıvı alma işlemleri yapılabiliyordu. Ancak son yıllarda geliştirilen kan testleri oyunu değiştirmeye aday.

- PrecivityAD (C2N Diagnostics, ABD)
- AD-Detect (Quest Diagnostics)

Bu testler, kandaki beta-amiloid seviyesini ölçerek Alzheimer riskini saptayabiliyor.
Henüz Türkiye’de yaygın değil, ama ABD’de bazı merkezlerde uygulanıyor. Henüz tanı koymak için yeterli değil, ama hekimlere yol gösterici veri sağlıyor. (Kaynak: Washington Post, 2023/Alzheimer’s Drug Discovery Foundation)

İlaçların etkisi ne kadar sürüyor?

Alzheimer ilaçları, hastalığı durdurmaz; sadece belirtileri bir süreliğine hafifletir. Hafızayı geri getirmez ama bazı işlevleri yavaşlatabilir. Kolinesteraz inhibitörleri (donepezil, rivastigmin) genellikle hastalığın erken ve orta evrelerinde etkili olur. Hafif düzeyde iyileşme sağlayabilir, ancak kişiden kişiye değişir. Bazı hastalarda 6–12 ay işlevlerde yavaşlama görülebilir. Ancak bu etki zamanla azalır. İlacın etkisi çoğu zaman ilk  6 ayda belirginleşir, sonrasında sabitlenir. Memantin ise ileri evrede devreye girer, özellikle ajitasyon ve saldırganlık gibi davranışsal belirtileri kontrol altına almak için kullanılır. (Kaynak: NIH – Alzheimer’s Disease Education and Referral Center, 2022)

İlaçlar: Alzheimer’a karşı zaman kazanma yarışı

Bugün dünyada Alzheimer tedavisi için onay almış iki ana ilaç grubu var:

1. Kolinesteraz inhibitörleri:

- Donepezil (Aricept)
- Rivastigmin (Exelon)
- Galantamin

Bu ilaçlar, sinir hücreleri arasındaki iletişimi kolaylaştıran asetilkolin adlı kimyasalın yıkımını engelleyerek beyne “biraz daha zaman kazandırır.” Hafıza, dikkat ve konuşma becerilerinde kısmi iyileşmeler sağlayabilir ama işe yararlığı sınırlı ve geçicidir.

Yan etkiler: bulantı, kilo kaybı, baş dönmesi, uykusuzluk.
(Kaynak: Harvard Health Publishing, 2022)

2. Glutamat modülatörü:

- Memantin (Namenda)

İleri evre hastalarda kullanılır. Beyindeki glutamat dengesini düzenleyerek sinir hücrelerini “uyarılma zehirlenmesinden” korur. Bazı vakalarda ajitasyon ve saldırganlık gibi davranışsal belirtileri azaltır. (Kaynak: Cleveland Clinic, 2023)

Yeni nesil: Antikor tedavileri umut mu, yük mü?
Son yıllarda büyük umutla lanse edilen ilaçlar:

- Aducanumab (Aduhelm)
- Lecanemab (Leqembi)
- Donanemab

Bu ilaçlar, beyindeki beta-amiloid plaklarını hedef alan antikorlar içerir. Ama hem etkinlikleri sınırlı hem de riskleri var:

- Beyin ödemi (ARIA)
- Mikrokanamalar
- Yüksek maliyet

(Kaynak: New England Journal of Medicine, FDA, 2022) FDA, bu ilaçlara “hızlandırılmış onay” verdi. Ancak bilim dünyası ikiye bölündü: Kimi bu ilaçları “tarihi dönüm noktası” olarak görüyor, kimiyse “pahalı bir hayal” olarak (Kaynak: Washington Post, Nature Neuroscience) Tedavi kimlere uygulanır?

İlaçların çoğu hafif ila orta evre Alzheimer hastalarında daha etkilidir. İleri evrede beyin hücreleri ciddi kayba uğradığı için ilaçlar daha az fayda sağlar. Ayrıca her ilaç herkeste aynı sonucu vermez. Genetik, yaş, diğer hastalıklar belirleyicidir. (Kaynak: Alzheimer’s Research UK, 2023)

Yeni ilaçlar neden bu kadar tartışmalı?

Aducanumab (Aduhelm) ve Lecanemab gibi antikor tedavileri, “beyindeki amiloid plaklarını temizliyor” iddiasıyla piyasaya sunuldu. FDA onayı da aldı. Ancak bu ilaçlar, bilim çevrelerini ikiye böldü:

- Etkinliği sınırlı: Her hastada işe yaramıyor.
- Beyin ödemi ve mikrokanama riski var.
- Sadece erken evre hastalarda öneriliyor.
- Maliyeti yüksek: Aylık maliyeti 2.500–3.000 dolar arasında. ABD’de yıllık 26.000 doları bulabiliyor.
- Sürekli MR takibi ve beyin görüntüleme gerekiyor.

Tüm bu nedenlerle bu tedaviler, “tarihi devrim” olarak sunulsa da, halen deneysel bir yol gibi duruyor. (Kaynak: New England Journal of Medicine, 2023 / FDA Press Briefing)

İlaçsız müdahaleler: Beyne iyi gelen alışkanlıklar

Bilimsel veriler, ilaç tedavisinin yaşam tarzı müdahaleleriyle desteklendiğinde daha etkili olduğunu gösteriyor. İşte ilaçsız ama bilimsel dayanaklı bazı yöntemler:
- Müzik terapisi: Hatıraları tetikliyor, kaygıyı azaltıyor.
- Bulmaca–kitap–sudoku: Zihinsel aktiviteyi artırıyor.
- Yürüyüş: Günde 20 dakikalık fiziksel aktivite beyinde kan akışını hızlandırıyor
- Sosyal etkileşim: Yalnızlık, demansı % 60 oranında hızlandırabiliyor
(Kaynak: Alzheimer’s Society UK, “Non-drug therapies”, 2022)

Küçük bir test: Farkında mısınız?

Aşağıdaki 5 sorudan 3 veya fazlasına “evet” yanıtı veriyorsanız bir uzmanla görüşmek faydalı olabilir:

1. Aynı soruyu gün içinde tekrar tekrar soruyor musunuz?
2. Günlük görevleri tamamlamakta zorlanıyor musunuz?
3.Tanıdığınız kişileri ya da isimleri unutuyor musunuz?
4. Tarihleri, randevuları sık sık karıştırıyor musunuz?
5. Eşyaları yanlış yerlere koyup sonra başkalarını suçluyor musunuz?

(Kaynak: Alzheimer’s Association, Mini-Cog Screening Guide)
Not: Bu test teşhis aracı değildir. Ama farkındalık için ilk adımdır.

YARIN: 

- Alzheimer evre evre nasıl ilerler?
- Hasta yakınlarını bekleyen duygusal ve fiziksel yük
- Türkiye’de bakım sistemleri, destek imkanları
- Alzheimer’a karşı koruyucu 7 güçlü besin
-  MIND diyeti nedir? Hangi gıdalar zihni koruyor, hangileri çökertiyor?

Önemli haberleri ve güncellemeleri kaçırmamak için SonTurkHaber.com'ı takip edin.
seeGörüntülenme:74
embedKaynak:https://www.sozcu.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 07 Haziran 2025 05:43 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

Beşiktaş Wolfsberger maçına hazır Futbol Haberleri

16 Temmuz 2025 15:52see199

ABD, Zengezur’a niye talip oldu

16 Temmuz 2025 07:14see190

ABD den Netanyahu nun yolsuzluk soruşturmasına müdahale... Hediyesi gündem oldu

16 Temmuz 2025 14:29see182

Savunma Sanayii Başkanı Görgün: KAAN üretim sürecinde 2028 de Hava Kuvvetleri ne teslim ediyoruz VİDEO İZLE

17 Temmuz 2025 00:50see175

Çifte koltuk, ballı maaşlar Sözcü Gazetesi

16 Temmuz 2025 04:30see173

Bakan Fidan Suriyeli mevkidaşı ile görüştü Ortadoğu Haberleri

16 Temmuz 2025 18:15see173

Kokuyu bıçak gibi kesen yöntem! Buzdolaplarının içinde kötü kokudan eser bile bırakmıyor

16 Temmuz 2025 16:05see171

Lifetime ban for two: UEFA cracks down on match fixing players and officials

16 Temmuz 2025 18:23see168

Özgürlük… Tuvalete bile gidemiyorsun! Ersin Çelik

16 Temmuz 2025 04:04see158

Balikesir’de yangın rüzgarın etkisiyle büyüdü, kırsal mahalle tedbir amaçlı boşaltıldı

17 Temmuz 2025 00:14see156

Yunanistan da okul kitabındaki İsrail işgali metni değiştirildi

17 Temmuz 2025 17:55see151

Çalışan ve emeklinin yoksulluğu iktidarın tercihi Sözcü Gazetesi

16 Temmuz 2025 05:01see141

TBB Başkan Vekili belli oldu

16 Temmuz 2025 18:11see138

‘Nadir’ bürokrat Erdoğan’ı 4’e katladı Sözcü Gazetesi

16 Temmuz 2025 04:01see130

Çalık’ı İBB Başkanı yapmak istiyordu Gündem Haberleri

16 Temmuz 2025 04:04see129

Sertaç Taşdelen kimdir, kaç yaşındadır? Faladdin ve Binnaz uygulaması nedir? Sertaç Taşdelen tutuklama kararı son durum Son Dakika Haberleri

17 Temmuz 2025 18:20see129

Meclis ten İsrail kınaması: Hukuk tanımazlığını bir kez daha gösterdi Ankara Haberleri

17 Temmuz 2025 00:26see127

Stranger Things in yıldızı ipucu verdi: Finalde kim hayatta kalacak?

16 Temmuz 2025 11:18see126

İletişim Başkanı Duran: Suriye’ye yönelik bu saldırıyı kınıyorum

16 Temmuz 2025 16:28see125

SON DAKİKA: Şarköy’deki yangın Gelibolu ya sıçradı! Çanakkale Malkara Otoyolu ulaşıma kapatıldı

16 Temmuz 2025 15:17see122
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları