İklim krizi dünyanın en popüler meyvesini tehdit ediyor: Yok olma tehlikesi ile karşı karşıya Sözcü Gazetesi

Christian Aid’in yayımladığı “Going Bananas: How Climate Change Threatens the World’s Favourite Fruit” (Çıldıran Muzlar: İklim Değişikliği Dünyanın En Sevilen Meyvesini Nasıl Tehdit Ediyor) başlıklı rapor, başta Guatemala, Kosta Rika ve Kolombiya olmak üzere birçok ülkenin aşırı hava olayları, yükselen sıcaklıklar ve iklim kaynaklı zararlılar nedeniyle muz veriminde büyük düşüş yaşadığını ortaya koyuyor.

Muz, dünya genelinde en çok tüketilen meyve olmasının yanı sıra buğday, pirinç ve mısırdan sonra en önemli dördüncü gıda ürünü konumunda. Guardian'da yer alan habere göre; küresel muz üretiminin yaklaşık yüzde 80’i yerel tüketim için yapılırken, 400 milyondan fazla insan günlük kalori ihtiyacının yüzde 15 ila yüzde 27’sini bu meyveden karşılıyor.

Dünya genelindeki muz ihracatının yaklaşık yüzde 80’i Latin Amerika ve Karayipler’den geliyor. Ancak bu bölgeler, iklim krizine bağlı yavaş başlayan felaketlerin etkilerine karşı en kırılgan alanlar arasında yer alıyor.

Muz bitkileri özellikle hassas; sağlıklı gelişim için 15°C ila 35°C arası bir sıcaklık aralığına ve ideal düzeyde suya ihtiyaç duyuyor. Fırtınalar ise bitkinin yapraklarını dökmesine neden olarak fotosentez yapma yetisini azaltıyor. Bu da verimi doğrudan etkiliyor.

En çok ihraç edilen muz çeşidi olan Cavendish, lezzeti ve dayanıklılığı nedeniyle tercih ediliyor. Ancak genetik çeşitliliğinin düşük olması, bu türü iklim değişikliğine karşı daha savunmasız hale getiriyor. Artan sıcaklıklar ve düzensiz yağışlar, zaten muz üretimini tehdit eden mantar hastalıklarının yayılmasını da hızlandırıyor.

Örneğin, siyah yaprak mantarı bitkinin fotosentez kapasitesini %80’e kadar azaltabiliyor. Bir diğer tehdit ise toprakta yaşayan ve dünya genelinde Cavendish plantasyonlarını yok eden tropikal Fusarium mantarı. Bu mantar, değişen iklim koşullarında hızla yayılıyor.

Guatemala’da muz üreticiliği yapan 53 yaşındaki Aurelia Pop Xo, araştırmaya şöyle konuştu:

 “İklim değişikliği mahsullerimizi öldürdü. Artık hiçbir gelirimiz yok çünkü satacak ürünümüz kalmadı. Plantasyonum ölüyor.”

Christian Aid, iklim krizinden en çok etkilenen ancak bu krize en az katkı sunan topluluklara destek olunması gerektiğini vurguluyor. Zengin ve en çok sera gazı salınımından sorumlu ülkelerin fosil yakıtları terk etmesi ve adaptasyon için gerekli finansmanı sağlaması gerektiğini belirtiyor.

Christian Aid’in politika ve kampanya direktörü Osai Ojigho, “Muz sadece dünyanın en sevilen meyvesi değil, aynı zamanda milyonlarca insan için temel bir gıda. İklim krizinin bu hayati ürünü tehdit ettiğinin farkına varmalıyız” dedi.