İklim profesörü aylar sürecek hava olayını açıkladı: Türkiye o tarihe kadar etkisinde kalacak

Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, yaz aylarının başında La Nina'nın etkili olduğunu belirtti. Kurnaz, aylar sürecek hava olayına ilişkin ayrıntılarını açıkladı.

Pasifik Okyanusu'nda deniz yüzeyi sıcaklıkları bazı dönemlerde normalden daha yüksek bazı dönemlerde daha düşük olabiliyor. Sıcaklıklar yüksek olduğunda bu durum "El Nino", düşük olduğunda "La Nina" olarak tanımlanıyor.

Avrupa Birliği'nin (AB) uydu izleme sistemi Copernicus İklim Değişikliği Servisi verilerine göre, geçen ay, yüzey hava sıcaklığının 16,6 dereceyle 1991-2020 ağustos ayı ortalamasının 0,49 derece üzerine çıkmasıyla küresel olarak kayıtlara geçen en sıcak üçüncü ağustos ayı oldu.

Geçen ay hava, şimdiye kadarki en sıcak iki ağustos ayının yaşandığı 2023 ve 2024'tekinden 0,22 derece daha serinken, sıcaklık 1850-1900 dönemi ortalamasının 1,29 derece üzerine çıktı.

Eylül 2024-Ağustos 2025 döneminde ise sıcaklık 1991-2020 ortalamasının 0,64 derece, sanayi öncesi dönemin 1,52 derece üzerinde ölçüldü.

Haziran-ağustos aylarını kapsayan yaz mevsiminin küresel sıcaklık ortalaması, bu yıl 1991-2020 ortalamasının 0,47 derece üzerinde seyrederek 2023 ve 2024'ün ardından kayıtlardaki en sıcak üçüncü yazın yaşanmasına neden oldu. Söz konusu aylar için 2023 ve 2024 küresel sıcaklık ortalamaları 1991-2020 ortalamasının sırayla 0,66 ve 0,69 derece üzerinde ölçülmüştü.

Avrupa'da ise sıcaklık bu dönemde 1991-2020 ortalamasının 0,9 derece üzerinde ölçüldü ve bölgede kayıtlardaki en sıcak dördüncü yaz mevsimi yaşandı. Sıcaklıklar kıtanın neredeyse tamamında ortalamanın üzerinde seyrederken en büyük sıcaklık sapmaları Avrupa'nın batı bölümleri, Güneydoğu Avrupa ve Türkiye'de görüldü.

Batı ve Güney Avrupa'nın büyük kısmı, Balkanlar, Karadeniz bölgeleri, İskandinavya ve kuzeybatı Rusya'da kurak koşullar etkili oldu.

Ortalama deniz yüzeyi sıcaklıkları, Ağustos 2025'te 60 derece güney ile 60 derece kuzey arasında 20,82 dereceyle kayıtlardaki en yüksek üçüncü ağustos değeri oldu.

Prof. Dr. Levent Kurnaz, ​​​​​​yaz mevsiminde ölçülen sıcaklık değerlerine ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Bu yıl geçen seneye kıyasla daha serin bir yaz dönemi geçirildiğini söyleyen Kurnaz, Türkiye'de ilk kez resmi olarak 50 derecenin üzerinde sıcaklıklar görüldüğüne dikkati çekti. Kurnaz, "Bu çok sıcak bir gün, çok sıcak bir noktaya denk geldi ama geri kalan zamanda geçen senenin ortalamasına göre daha serindik. Hatta 2023'ün ortalamasına göre de daha serindik. Dolayısıyla küresel olarak en sıcak üçüncü sene oldu ama ülkemizde çok sıcak bir hafta geçirdik. O hafta da çeşitli yerlerde rekorlar kırıldı fakat bir hafta çok sıcak geçti ama onun dışındaki zamanlarda geçen seneye oranla daha serindik" dedi.

Küresel olarak bu yıl yaz döneminin geçen yaza kıyasla 0,22 derece daha serin, 1940-1970 ortalamasına göre yaklaşık 1,1 derece daha sıcak olduğunu belirten Kurnaz, küresel ısınma nedeniyle sıcaklıkların artmaya devam ettiğini ve bu verilerin 2025 yazının serin geçtiği anlamına gelmemesi gerektiğini söyledi.

Kurnaz, 2025 yılının bugüne kadarki döneminde 36 günün tarihteki en sıcak gün olarak kayıtlara geçtiğini dile getirerek, haziran-ağustos dönemini kapsayan yaz döneminde sadece 14 Temmuz'da sıcaklık rekoru kırıldığını ifade etti.

Kurnaz, Pasifik Okyanusu'nun belirli bölgelerinde deniz suyu sıcaklığı normalin altında olduğunda bu duruma "La Nina" denildiğini belirterek, "La Nina şu anda yok, yazın başında vardı, ama çok zayıf bir La Nina'ydı. Şimdi nötr durumdayız ve bir süre daha nötr durumda kalmaya devam edeceğiz. Belki ekim ayında hafif bir La Nina görülmeye başlayabilir. Gelecek senenin şubat ayına kadar da bu çok hafif La Nina görülmeye devam edebilir ancak şubattan sonra muhtemelen yine nötr durumlara geçeceğiz. Pasifik'te illa La Nina ya da El Nino olmak zorunda değil. Çoğunlukla beklenen durum nötr olmasıdır. Arada El Nino ya da La Nina olur. Arka planda ise sürekli artan bir küresel ısınma etkisi var. Dolayısıyla La Nina ve El Nino olmasaydı bile 2025 Haziran-Ağustos dönemi dünyada yine en sıcak üçüncü yaz olurdu" diye konuştu.

Kurnaz, kötü bir El Nino olmamasının Türkiye açısından geçen sene yaşanan zirai don benzeri bir don olayının ortaya çıkmasını zorlaştırabileceğini ifade etti.