İlk kez bu kadar net gözlemlendi! Evreni anlama şeklimiz kökten değişecek Sözcü Gazetesi

Evrenin derinliklerinden gelen yeni veriler, gezegen oluşumu hakkındaki bildiklerimizi sorgulatıyor. 

James Webb Uzay Teleskobu (JWST), Dünya’dan yaklaşık 307 ışık yılı uzaklıktaki Yses-1 yıldız sisteminde sıra dışı bir keşfe imza attı: Genç bir gezegenin atmosferinde yüksek irtifa mineral bulutları gözlemlendi. Bu bulutların içeriğinde demir, magnezyum ve silikon gibi elementlerin bulunduğu tespit edildi.

JWST'nin gelişmiş gözlem araçları, henüz yalnızca 16 milyon yaşında olan gaz devi Yses-1c'nin atmosferinde daha önce benzeri görülmemiş bir bulut yapısı tespit etti. Gökbilimciler, bu mineral bulutların zamanla yoğunlaşıp yağmur şeklinde gezegenin yüzeyine düştüğünü düşünüyor. Kısacası, demir ve mineral tozu içeren bir "metal yağmuru" söz konusu.

Araştırmacılar, bu gözlemin gezegen oluşumu süreçleriyle ilgili mevcut teorilere doğrudan meydan okuduğunu belirtiyor. Çünkü bu kadar genç bir gezegende, bu ölçekte bir yapı ve davranış ilk kez bu kadar net şekilde görüntülendi.

Keşifler yalnızca Yses-1c ile sınırlı değil. Aynı sistemde yer alan bir diğer gezegen, Yses-1b, araştırmacılar için başka bir gizemi ortaya çıkardı. 

Jüpiter’in yaklaşık 14 katı kütleye sahip bu iç gezegenin hâlâ bir toz diskiyle çevrili olduğu gözlemlendi. Oysa gezegen oluşumu teorilerine göre bu tür disklerin ilk 5 milyon yıl içinde kaybolması gerekiyor.

Bu anormallik, gezegenlerin aynı ortamda oluşsalar bile çok farklı evrimsel yollar izleyebileceğini gösteriyor. Araştırma ekibinin lideri Kielan Hoch, “Aynı sistemde doğan iki gezegenin bu kadar farklı özelliklere sahip olmasını beklemiyorduk. Bu durum Yses-1’i gezegen oluşumu teorilerimizi test edebileceğimiz eşsiz bir laboratuvar haline getiriyor” açıklamasında bulundu.

2021 yılında fırlatılan James Webb Uzay Teleskobu, bugüne kadar evrendeki ilk galaksilerden yaşanabilir olabilecek dış gezegenlere, hatta kara delik çarpışmalarına kadar birçok önemli keşfe imza attı. Şimdi ise Yses-1 sisteminde elde edilen veriler, dev gezegenlerin doğası ve evrimi hakkında yepyeni soruları gündeme getiriyor.

Bu keşif, yalnızca yeni veriler sağlamakla kalmıyor; aynı zamanda evreni anlama şeklimizi de kökten değiştirecek bir potansiyele sahip.