İncirin anavatanında 42 çeşidi var

İncir meyvesinin anavatanı Türkiye olarak kabul ediliyor. Araştırmalara göre incir, Anadolu’dan Suriye, Filistin ve Ortadoğu’ya yayıldı. Sonra Hindistan ve Çin’e kadar geniş bir bölgeye ulaştı. Bugün dünyanın dört bir yanında incir üretilse de halen en çok tercih edileni Türkiye’de üretilen incirler oluyor.

Antioksidan zengini

İncir, çok tatlı bir meyve olması yanında antioksidan zengini olarak biliniyor. Kalp ve kemik sağlığı için faydalı olması, lif zengini olması, magnezyum, potasyum ve K vitamini içermesi nedeniyle de sağlıklı beslenme için diyetisyenler tarafından tavsiye ediliyor. Ayrıca Kuran’da anılan bitkilerden biri olması Müslümanlar arasında popüler olmasının nedenlerinden biri. Ancak kökleri çok güçlü bir ağaç olması nedeniyle duvarları yıkabiliyor, altyapıya zarar verebiliyor. Bu nedenle, “Ocağına incir ağacı dikmek” şeklinde bir deyim de var.

Çeşit sayısı 42’ye ulaştı

Dünyanın tek ‘İncir Araştırma Enstitüsü’ Türkiye’de bulunuyor. Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde 1938 yılında kurulan enstitü, kuru incir üretiminde dünya lideri, taze incir üretiminde ise dünya üçüncüsü olan Türkiye’de, bu meyvenin korunması ve geliştirilmesi çalışmalarını yürütüyor. Son olarak iki türün daha tescil edilmesiyle, Türkiye genelinde incir türü sayısı 42’ye yükseldi. Bunlar içinde en çok tercih edilenler ise Sarılop, Sarızeybek, Divrek Kara, Akça, Bardakçı, Yeşilgüz, Bursa Siyahı, Morgüz, Sultan Selim, Siyah Orak ve Beyaz Orak.

3 ayrı bahçede genetik koruma

Türkiye’den ve dünyadan toplanan 284 dişi, 70 erkek incir çeşit ve genotipi, Tarım ve Orman Bakanlığı İncir Araştırma Enstitüsü tarafından kurulan 3 ayrı bahçede koruma altında tutuluyor.

Enstitüde ayrıca melezleme ve mutasyon yoluyla yeni çeşitler geliştirilmesi, iklim değişikliği ve kalite, sulama-gübreleme, raf ömrü, kurutma tüneli kullanımı, hastalık ve zararlılarla mücadele, iyi tarım uygulamaları gibi araştırmalar da yapılıyor.

Lider Türkiye

2024 verilerine göre, Türkiye 375 bin ton taze incir üretti. Bunun yüzde 55,89’u (209 bin 590 ton) Aydın’da, 386 bin dönüm alanda üretildi. İzmir, yüzde 22,07’lik üretim payı ile ikinci sırada (82 bin 781 ton), Bursa yüzde 8,82 ile (33 bin 79 ton) ile üçüncü sırada yer aldı. 2017-2023 yıllarında, incir üretim alanlarında yüzde 14, üretim miktarında ise yaklaşık yüzde 16’lık bir artış sağlandı.

En çok ihracat Avrupa’ya

Türkiye en çok kuru incir ihracatını Avrupa’ya yapıyor. İlk sıralarda Almanya ve Rusya gelirken, 2023’te 54 bin 64 ton incir ihraç edildi ve 198 milyon 914 bin dolar gelir elde edildi. 2023’te taze incirin yüzde 41’i Almanya’ya, yüzde 11’i ise Rusya’ya gönderildi.