SonTurkHaber.com
close
up
Menu

Arz ı Mev’ud’a ulaşmak isterken, cehennemin dibine gideceksiniz! Artık her şehirden kovulacaksınız. Bir İsrail gemisi batırılmalı. Bir İsrail uçağı düşürülmeli. Merhamet çağı kapanmıştır! İsrail’in toza dönme zamanı gelmiştir. İbrahim Karagül

UZAK ŞEHİR 31. BÖLÜM İZLE FULL HD KESİNTİSİZ (29 Eylül 2025 Pazartesi) Uzak Şehir son bölümde Alya Boran ın yaşadığını öğrendi! İşte Uzak Şehir 32. yeni...

Sağlık Bakanlığı 125. Dönem DHY kurası başvuruları başladı: Devlet Hizmeti Yükümlülüğü (DHY) isim listeleri ve başvuru şartları Son Dakika Haberleri

Yılın en anlamlı koşusu Antalya’da gerçekleşti Spor Haberleri

İlber Ortaylı’dan ‘İmamoğlu’ sözlerine düzeltme Sözcü Gazetesi

Manisa da 1 i çocuk 5 kişi ölmüştü... Katliam gibi kaza kamerada SON DAKİKA HABER Son dakika haberleri

Moldovalı işçi dövülerek öldürülmüştü: DİSK valiliğin kapısına dayandı!

Motor dairesinde arıza çıkmıştı....Kararlılık filosunda yeni gelişme! 5 6 güne Gazze de!

Gazze deki Sivil Savunma Müdürlüğü: İsrail yakıt girişini engelleyerek çalışmalarımızı zorlaştırıyor

Lufthansa da toplu çıkarma! Alman havayolu devi 4 bin kişi çıkaracak!

Filmlere de Trump vergisi geliyor

TIR şoförünün kediyi ezmemek için yaptığı manevra kazaya neden oldu: 1 yaralı Aksaray Haberleri

Emekli komutan dan dikkat çeken Orta Doğu analizi: Türkiye nin bölgede başka bir planı var VİDEO İZLE

Okan Buruk tan tarihi galibiyet sonrası açıklama: Türk takımlarının neler yapabileceğini gösterdik Fanatik Gazetesi Galatasaray (GS) Haberleri Spor

Küresel Sumud Türkiye delegasyonundan açıklama: Dünya liderleri soykırımı bitirebilir

Erdoğan duyurdu: İŞKUR Gençlik Programı kontenjanları artırıldı Son Dakika Haberleri

Galatasaraylı taraftarlardan yıldız futbolcuya iki dilde mesaj

CAS Ali Sofuoğlu lehine karar verdi

Katil İsrail ordusu Batı Şeria da biri çocuk 17 kişiyi gözaltına aldı: BM bünyesindeki sağlık merkezini kapattı Ortadoğu Haberleri

Markete köpeğiyle giren kadına yumruklu saldırı: Kulak zarı patladı!

İran’da Sünnîler 3 Mahmut Ay

İran’da Sünnîler 3 Mahmut Ay

SonTurkHaber.com, Yenisafak kaynağından alınan verilere dayanarak duyuru yapıyor.

SÜNNÎLERİN İLMÎ, FİKRÎ VE KÜLTÜREL DURUMU İran’da Sünnîler; ilmî, fikrî ve kültürel faaliyetlerini cami ve medrese eksenli olarak devam ettirmektedirler. Sünnîlerin 15.000’den fazla camisi, 500’ün üzerinde medresesi, 40.000’den fazla talebesi, 3.000’in üzerinde müderrisi, yaklaşık 100 hayır kuruluşu, 20 yayınevi, yaklaşık 10 düşünce akımı ve siyasi hareketi mevcuttur. Bu sayılar, 10 milyon üzerindeki Sünnî nüfus için yeterli değildir. (Abdüzzâhir Sultanî, İran’da Ehl-i Sünnet, s.193). İran’da Sünnîlere

SÜNNÎLERİN İLMÎ, FİKRÎ VE KÜLTÜREL DURUMU

İran’da Sünnîler; ilmî, fikrî ve kültürel faaliyetlerini cami ve medrese eksenli olarak devam ettirmektedirler. Sünnîlerin 15.000’den fazla camisi, 500’ün üzerinde medresesi, 40.000’den fazla talebesi, 3.000’in üzerinde müderrisi, yaklaşık 100 hayır kuruluşu, 20 yayınevi, yaklaşık 10 düşünce akımı ve siyasi hareketi mevcuttur. Bu sayılar, 10 milyon üzerindeki Sünnî nüfus için yeterli değildir. (Abdüzzâhir Sultanî, İran’da Ehl-i Sünnet, s.193).

İran’da Sünnîlere ait devlet üniversitesi veya özel üniversite yoktur. Ancak bazı üniversitelerin Ehl-i Sünnet’e yönelik çalışmalar yapan bölümleri ve fakülteleri vardır. Mesela Tahran Üniversitesi İslamî İlimler Fakültesi’nde Şafiî Fıkhı Bölümü vardır. Bu bölümün hocalarının ve talebelerinin tamamı Sünnîlerden oluşmaktadır. Bu bölümde; lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim verilmektedir. Aynı şekilde Dünya Mezhepler Arası Yakınlaşma Kurumu’na ait İslam Mezhepleri Üniversitesi’nde Şafiî Fıkhı ve Hanefî Fıkhı bölümleri bulunmaktadır. Buradaki hocaların ve talebelerin de tamamı Sünnîlerden oluşmaktadır. Yine İslam Mezhepleri Üniversitesi’nin Bender Abbas ve Zahidan gibi şehirlerde Şafiî ve Hanefî fıkıhlarının lisans düzeyinde eğitimini veren fakülteleri bulunmaktadır. Bunlara ilaveten, İran’ın muhtelif üniversitelerinde çeşitli branşlarda görev yapan az sayıda da olsa Sünnî akademisyenler mevcuttur (s. 194-195).

Bizdeki Kur’an kurslarına benzer bir yapılanma olan Kur’an Merkezleri, Sünnîlerin önemli eğitim kurumlarındandır. Özellikle yaz tatillerinde bu Kur’an merkezleri çok aktif bir şekilde faaliyet göstermektedir (s. 196-197).

Sünnîlerin yayımladığı kitaplara gelince; bunların ekseriyeti Arapçadan yapılan tercümelerden oluşmaktadır. İran’da yaklaşık 20 kadar Sünnî yayınevi bulunmaktadır ve bunların yayımladığı kitap sayısı 4.000 civarındadır. Resmi verilere göre yalnızca 2012 yılında İran’da 61.724 kitap yayımlanmıştır. Sünnîlerin ise 2014 yılına kadar yalnızca 4.000 kitap yayımlamış olması, fikrî ve kültürel faaliyetler açısından oldukça yetersiz kaldıklarını göstermektedir (s. 197-198).

Sünnîler, Sultanî’nin mezkûr çalışmasını tamamladığı 2014 yılına kadar herhangi bir uluslararası sempozyum düzenle(ye)memişlerdir. Ancak zaman zaman yerel olarak çeşitli ilmî programlar, konferans ve sempozyumlar düzenlenmektedir. Bunların en önemlisi, Zahidan Dârul’-Ulûm Medresesi’nde her eğitim-öğretim yılı sonunda “Hatm-i Buhârî” adıyla tertiplenen, iki-üç gün süren ve yaklaşık 100.000 kişinin katıldığı mezuniyet törenidir (s. 200).

SÜNNÎLERİN EKONOMİK DURUMU

İran’daki Sünnîlerin önemli bir kısmı, tarım ve hayvancılıkla iştigal etmektedir. Ticaret ve sanayi ile meşgul olanlar da vardır. Sünnî nüfusun önemli bir kısmının komşu ülkelere sınırı olan bölgelerde yaşaması sebebiyle komşu ülkelerle ticaret oldukça gelişmiştir. Bunlar arasında kaçakçılık yapanlar da epey fazladır (s. 204-225).

Sünnîler için iş hayatında şöyle bir zorluktan söz edilebilir: Bazı yetkililerin, zaman zaman memuriyetlerde ya da özel şirketlerde Sünnîlere zorluklar çıkarmaları ve bazılarını haksız yere işten atmaları, bir vakıadır. Her ne kadar yasal açıdan bu tür ayrımcılıklara yer verilmiyor gibi görünse de pratikte bazı yöneticilerin Sünnî çalışanları işten uzaklaştırmayı âdeta vazife edinmiş olmaları, üzücü bir gerçekliktir (s. 225).

SÜNNÎLERİN GELECEĞİ: İMKÂNLAR VE SORUNLAR

İran’da Sünnîlere ait medreselerin varlığı, çok önemli bir imkândır. Ancak Sultanî’nin tespitlerine göre İran’daki Sünnîlerin dinî anlayışları ve dinî müesseseleri geleneksel yapıda olup yeniliğe, yeni fikirlere ve modern eğitim yöntemlerine kapalı bir niteliktedir. Güneydeki medreselerde bazı modern eğitim yöntemleri kullanılmaktaysa da yeterli değildir. Medreselerdeki eğitim sistemi, günümüzün ihtiyaçlarına cevap vermeye yetecek durumda değildir. Bu durum, Sünnîler için çözüm bekleyen önemli bir sorundur (s. 227-228).

İran’da bazı küçük istisnalar dışında Sünnîlere özel ilk ve orta öğretim kurumu bulunmamaktadır. Sünnîlere ait devlet üniversitesi ya da özel üniversite olmadığı için Sünnîler, Şiîlerin yönetimindeki okullarda eğitim görmektedir; zaman zaman Sünnî oldukları için ciddi ayrımcılığa maruz kalmakta ve sırf bu sebeple pek çok Sünnî genç, eğitimini yarım bırakmaktadır. Bu sorun, Sünnîler aleyhine eğitimde fırsat eşitsizliği oluşturmaktadır (s.229). (Ayrıca Sünnî öğretmenlerin, mezhebî gerekçelerle istihdam edilmediğine dair bir haber için bkz. https://www.gzt.com/amphtml/mecra/iranda-sunni-ogretmenler-mezhebi-gerekcelerle-veto-ediliyor-3593577). Ancak İran’da Sünnîler için çocuk yuvası ve kreşler açmak için zorlu bir prosedür yoktur, bu sebeple Sünnîler kolaylıkla kreş açabilmektedirler (s. 236).

İran’daki Sünnîliğin en önemli taşıyıcı unsuru medrese âlimleridir. Medrese âlimleri, Sünnîliğin muhafazası hususunda çok önemli hizmetler yürütmektedirler. Ancak Sünnîlerin en etkili kanaat önderleri konumundaki âlimler ve medreseler arasında İran genelindeki iş birliği yetersizdir. Bu da kendi aralarında birlik sağlama konusunda olumsuz bir etki yapmaktadır (s. 230).

İran’daki Sünnîler; Kürt, Beluç, Fars, Arap, Türk, Türkmen ve Taliş gibi çeşitli etnik kökenlere mensuptur. Aslında bu çeşitlilik, İran Sünnîleri için potansiyel bir zenginliktir. Ancak bu zenginliğin kültürel ve siyasal açıdan güce dönüştürülmesinde yetersiz kalındığı görülmektedir (s. 265).

Sultanî, İran’daki Sünnîlerin düşünsel ve kültürel sorunlarını şöyle sıralamıştır: Kur’an bilincinden yoksun olmak, dinî kültür yoksunluğu, özgüven eksikliği, din karşıtlığı ya da dinden uzaklaşma, içtihat kapısının kapatılması, öğretim elemanlarının azlığı, kültür evleri ve kültür merkezlerinin yokluğu, eğitimsizlik ve okuryazarlık oranının düşüklüğü, ifrat ve tefrit, geniş kapsamlı kitle iletişim araçlarına sahip olmamak, teknolojik imkânlardan az yararlanmak ve dünyevileşmek (s. 267-281). Toplumsal ve siyasal açıdan Sünnîlerin yaşadıkları sorunları ise şöyle sıralamıştır: Tek bir rehberlik mekanizmasının olmaması, merkezî ve idarî şuraların yokluğu, partilerin ve aktif toplumsal hareketlerin azlığı, tefrika, irtibat eksikliği, uyuşturucu ticareti ve kaçakçılık, madde bağımlılığı, boşanmanın yaygınlaşması, büyük şehirlerde dağınık hâlde yaşama, toplu göçler ve asimilasyon (s. 281-287).

İran’daki Sünnîlere dair Abdüzzâhir Sultanî’nin “İran’da Ehl-i Sünnet” isimli eserinden özetle aktardığımız bu bilgilerden sonra şu hususu vurgulamakta fayda mülahaza ediyoruz: İran’da çok ciddi bir Sünnî nüfus mevcuttur. İranlı Sünnîlerin; sahip oldukları ilmî, fikrî ve siyasî potansiyeli, İran’ın siyasî birliğine ve düzenine zarar vermeden güce dönüştürmeleri gerekir. Bu hususta ciddi mahrumiyetler yaşadıkları anlaşılmaktadır. Bu konuda onlara yardım etmek, onlarla kültürel köprüler kurmak, tüm dünyadaki Sünnîlerin vazifesidir. Tabiatıyla, bu konuda İran devletinin de hassasiyetleri gözetilmeli ve siyasî bir krize dönüştürülmeden hareket edilmelidir. İran devleti de şu gerçeği mutlaka görmelidir: İran sadece Şiîlerin vatanı değildir; dolayısıyla sadece Şiîlerin devleti olmamalıdır. İran’da yaşayan milyonlarca Sünnînin, diğer İran vatandaşları gibi kendilerine de her konuda fırsat eşitliği sağlanmasını beklemeleri gayet doğal bir haktır.

Durumu takip etmeye devam edin, SonTurkHaber.com her zaman en yeni haberleri sunuyor.
seeGörüntülenme:148
embedKaynak:https://www.yenisafak.com
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 11 Temmuz 2025 04:10 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

Arz ı Mev’ud’a ulaşmak isterken, cehennemin dibine gideceksiniz! Artık her şehirden kovulacaksınız. Bir İsrail gemisi batırılmalı. Bir İsrail uçağı düşürülmeli. Merhamet çağı kapanmıştır! İsrail’in toza dönme zamanı gelmiştir. İbrahim Karagül

30 Eylül 2025 04:26see427

UZAK ŞEHİR 31. BÖLÜM İZLE FULL HD KESİNTİSİZ (29 Eylül 2025 Pazartesi) Uzak Şehir son bölümde Alya Boran ın yaşadığını öğrendi! İşte Uzak Şehir 32. yeni...

30 Eylül 2025 01:11see284

Sağlık Bakanlığı 125. Dönem DHY kurası başvuruları başladı: Devlet Hizmeti Yükümlülüğü (DHY) isim listeleri ve başvuru şartları Son Dakika Haberleri

29 Eylül 2025 21:10see154

Yılın en anlamlı koşusu Antalya’da gerçekleşti Spor Haberleri

29 Eylül 2025 18:14see154

İlber Ortaylı’dan ‘İmamoğlu’ sözlerine düzeltme Sözcü Gazetesi

29 Eylül 2025 05:42see151

Manisa da 1 i çocuk 5 kişi ölmüştü... Katliam gibi kaza kamerada SON DAKİKA HABER Son dakika haberleri

29 Eylül 2025 14:01see150

Moldovalı işçi dövülerek öldürülmüştü: DİSK valiliğin kapısına dayandı!

29 Eylül 2025 14:00see140

Motor dairesinde arıza çıkmıştı....Kararlılık filosunda yeni gelişme! 5 6 güne Gazze de!

29 Eylül 2025 12:02see137

Gazze deki Sivil Savunma Müdürlüğü: İsrail yakıt girişini engelleyerek çalışmalarımızı zorlaştırıyor

29 Eylül 2025 07:09see127

Lufthansa da toplu çıkarma! Alman havayolu devi 4 bin kişi çıkaracak!

29 Eylül 2025 13:16see116

Filmlere de Trump vergisi geliyor

29 Eylül 2025 16:59see113

TIR şoförünün kediyi ezmemek için yaptığı manevra kazaya neden oldu: 1 yaralı Aksaray Haberleri

29 Eylül 2025 23:34see113

Emekli komutan dan dikkat çeken Orta Doğu analizi: Türkiye nin bölgede başka bir planı var VİDEO İZLE

29 Eylül 2025 15:33see113

Okan Buruk tan tarihi galibiyet sonrası açıklama: Türk takımlarının neler yapabileceğini gösterdik Fanatik Gazetesi Galatasaray (GS) Haberleri Spor

01 Ekim 2025 01:22see113

Küresel Sumud Türkiye delegasyonundan açıklama: Dünya liderleri soykırımı bitirebilir

30 Eylül 2025 03:09see113

Erdoğan duyurdu: İŞKUR Gençlik Programı kontenjanları artırıldı Son Dakika Haberleri

29 Eylül 2025 19:32see112

Galatasaraylı taraftarlardan yıldız futbolcuya iki dilde mesaj

29 Eylül 2025 14:50see111

CAS Ali Sofuoğlu lehine karar verdi

30 Eylül 2025 15:23see111

Katil İsrail ordusu Batı Şeria da biri çocuk 17 kişiyi gözaltına aldı: BM bünyesindeki sağlık merkezini kapattı Ortadoğu Haberleri

29 Eylül 2025 09:53see111

Markete köpeğiyle giren kadına yumruklu saldırı: Kulak zarı patladı!

30 Eylül 2025 22:11see110
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları