SonTurkHaber.com
close
up
İş aramada ‘iyi hal’ belgesinin yerini ‘dijital sicil’ aldı: Yeni kriter sosyal medya geçmişi

İş aramada ‘iyi hal’ belgesinin yerini ‘dijital sicil’ aldı: Yeni kriter sosyal medya geçmişi

SonTurkHaber.com, Halktv kaynağından alınan verilere dayanarak duyuru yapıyor.

Kamu ve özel sektöre iş başvurularında savcılıklardan alınan ‘sabıkasızlık kaydı-iyi hal belgesi’ vazgeçilmezliğini korurken, şimdi şirketlerin İnsan Kaynakları (İK) birimleri açısından öncelikli kriterlerden birisi de sosyal medya paylaşımlarında dile getirilen görüşler, retweet edilen paylaşımlar olmaya başladı. Dünyada hızla yaygınlaşan bu yeni kriter giderek pek çok ülkede kalıcı sicil ve geçmiş analizi haline gelirken, başta ABD, Kanada, İngiltere, Avustralya vb. göçmen kabul edilen pek çok ülke açısından da yasal zorunluluk haline getirildi. Bazı ülkelerin vize politikaları da sosyal medya paylaşımlarının belgelenmesine, dijital sicil geçmişine göre şekillenmeye başladı.

Yeni medya, sosyal medya, yapay zeka, sosyal medya fenomenleri vb. alanlarında uzman olan Dr. İlke Atik Taşkıran, bireylerin farkında olmaksızın yazılan ‘sessiz sicillerinin’ aynı zamanda ‘dijital ayak izi’ niteliğinde olduğunu belirterek; “Artık geçmişinizi anlatan belgeler, diploma fotokopileri veya referans mektupları ile sınırlı değil; sosyal medya profilleriniz de kim olduğunuzu belirleyen bir tür dijital nüfus cüzdanı hâline geldi. Devletler, üniversiteler, emlakçılar ve hatta yeni tanıştığınız insanlar bile sosyal medya geçmişiniz üzerinden bir karakter okuması yapabiliyor. Dijital izler artık yalnızca bir iletişim geçmişi değil; bir potansiyel, bir sicil ve zamanla oluşmuş bir iletişim hafızası olarak değerlendiriliyor” dedi.

Özellikle Z kuşağı yeni nesil gençlerin yoğun ve yaygın şekilde kullandığı X, facebook, Instagram, Bluesky, Telegram vb. platformların yakın gözlem ve izlem altında olduğunu, devletlerin, pek çok kamu ya da özel kurumun buralardaki paylaşımlardan siyasi görüş, kişilik, ilgi alanı, amaç, karakter ve hedef analizleri yaptığı belirtiliyor. Büyük özel sektör şirketleri, çok uluslu ya da uluslararası şirketler açısından bu tür izleme ve derlemeler eleman alımlarında rutine dönüştü.

İK BİRİMLERİNİN CV’LERDEKİ ÖNCELİĞİ SOSYAL MEDYA GEÇMİŞİ VE ARAMA MOTORLARINDA İSİM ARATMAK

Dr. İlke Atik Taşkıran bu konuda güncel gelişmeleri ve araştırma sonuçlarını ele aldığı makalede ‘dijital sicil’ kriterinin günümüzde kişilerin kariyer planlamalarının önünde açılan ya da kapanan bir kapıya dönüştüğünü vurgulayarak şu değerlendirmelere yer verdi:

“Bugün bir iş başvurusunda sunduğunuz özgeçmiş kadar, arama motorlarına adınız yazıldığında çıkan sonuçlar da değerlendirme sürecine dahil ediliyor. Eğitim kurumları, insan kaynakları uzmanları, yurtdışı başvuru komiteleri, hepsi giderek daha fazla sosyal medya geçmişinizi bir referans dosyası gibi okuyor. Mezuniyet belgeleri ve mülakat performansı kadar, geçmiş bir tweet veya eski bir paylaşım da kariyerinizin önünde açılan ya da kapanan bir kapıya dönüşebiliyor. ABD merkezli CareerBuilder’ın araştırmasına göre, işverenlerin yüzde 70’i adayların sosyal medya profillerini inceliyor; yüzde 54’ü bu hesaplar nedeniyle bir adayı işe almadığını söylüyor. 2024 verileri, bu oranın daha da arttığını gösteriyor: İşverenlerin yüzde 73’ü sosyal medya taramasını işe alım sürecinin standart bir parçası olarak görüyor ve yüzde 67’si bu sayede adayın beyan ettiği nitelikleri doğruladığını belirtiyor. Öte yandan Harvard Business Review’de yayımlanan bir çalışma, işverenlerin yüzde 55’inin çalışanları sosyal medya etkinlikleri nedeniyle işten çıkardığını aktarıyor.”

PAYLAŞIMLAR VİZE İÇİN DİJİTAL PASAPORTA DÖNÜŞTÜ

ABD Başkanı Donald Trump’ın çok sayıda ülke vatandaşına getirdiği ABD’ye giriş yasağı yanında, yayınlanan son başkanlık kararnamesiyle, göçmenlik ve vize başvurularında da geçmiş sosyal medya taraması zorunlu hale getirildi. Türk vatandaşlarının AB ülkelerine seyahat, eğitim, iş gezisi, fuar ziyareti, ticari anlaşma vb. nedenlerle yaptığı Schengen vize başvurularında son yıllarda artan ret oranlarında da sosyal medya paylaşımlarının resmen ilan edilmemiş bir kritere dönüşmüş durumda.

Dr. İlke Atik Taşkıran Kısa Dalga’da yayınladığı makalede sosyal medya paylaşımlarının iş başvurularında iyi hal kağıdına alternatif dijital sicile dönüşmesi yanında vize başvurularında da ‘dijital pasaport’ konumuna geldiğine dikkati çekti. Dr. Taşkıran, şunları kaydetti:

“Sadece okula ya da işe başvurmak değil; bir ülkeye adım atabilmek için bile dijital izlerinizin onayından geçmeniz gerekiyor. Bir zamanlar pasaportunuzdaki damga kim olduğunuzu belgeliyorken, günümüzde pek çok ülke, kim olduğunuzu öğrenmeden önce sizi dijital ortamlarda ‘kim gibi davrandığınızla’ değerlendiriyor. 2019’da ABD, vize başvurularında sosyal medya hesaplarını zorunlu kıldığında bu durum geçici bir güvenlik uygulaması sanılmıştı. Oysa artık Kanada’dan İngiltere’ye kadar birçok ülke, dijital geçmişi bir göç kriterine dönüştürmüş durumda. Sosyal medya, sınır kapılarında taranan dijital bir sicil görevi görüyor. Bu demek oluyor ki, ülke gündeminden düşmeyen vize retlerinin bir nedeni de basitçe bir siyasi içerik paylaşımınız, yıllar önce espriyle retweetlediğiniz bir karikatür ya da sosyal medya platformlarında fazla görünür, fazla tartışmalı veya fazla gizemli olmanız olabiliyor. Bu tablo, dijital izlerin yalnızca bir ‘izlenim’ değil; giderek bir karar verme aracı hâline geldiğini açıkça ortaya koyuyor. Üstelik dijital izlerin eğitim, kariyer, göç ya da toplumsal itibara etkisi yalnızca belirli ülkelerle sınırlı değil; küresel ölçekte çeşitlenen ve giderek yaygınlaşan bir denetim mekanizması şeklinde işliyor.”

Ya kimliğini gizleyip algoritmalara hoş görün ya da kendin ol, sonuçlarına katlan

Dr. Taşkıran sosyal medya izlerini ve dijital sicil kriterini aşmanın mümkün olduğunu ancak bunun için kişinin gerçek otantik kimliğini gizleyip, başka birisi gibi davranması gerektiğini vurgularken bunun yönteminin ‘algoritmaların hoşuna gidecek içerikler üretmekten geçtiğini’ ifade etti.

Bunun sonucunun ‘kişinin kendisi olmaktan vazgeçmesi’ olacağına dikkati çeken Dr. İlke Atik Taşkıran,

“Otantik kimliğinizi gizleyerek hedeflediğiniz işe ya da almak istediğiniz vizeye ulaşabilirsiniz. Algoritmaların hoşuna gidecek içerikler üretip, izleyenin görmek isteyeceği bir dijital persona yaratabilirsiniz. Tabi ki bunun için devamlılık esas ve yıllarca süren bir stratejik inşa gerekiyor. Çünkü dijital izler siz profillerinizden silseniz de silinmiyor. Sistemi komple kandırmaktan bahsediyoruz. Bu kandırma uzun süreli bir performans gerektiriyor. Sistemin hoşuna gidecek bir versiyonunuzu öne çıkarmanız gerekiyor. Olmadığınız biri gibi görünerek sistemden onay almak mümkün hale geliyor. Ama tam da bu noktada asıl sorular büyüyor. Kendinizden vazgeçerek kurduğunuz bir görünürlükte, kendinize ne kadar yer kalır? Her gün kendinizi sakladığınız bir iş yerinde ya da dijital kimlikte, uzun vadede ne kadar var olabilirsiniz? Kim olduğunuzdan çok nasıl göründüğünüzün değerlendirildiği ve bu görünürlüğün ölçüsünün de sizin değil, başkalarının gözünden belirlendiği bir sistemde seçim size kalıyor” ifadelerini kullandı.

En son güncellemeleri ve haberleri takip etmek için SonTurkHaber.com'ı izlemeye devam edin, biz durumu takip ediyor ve en güncel bilgileri sunuyoruz.
seeGörüntülenme:54
embedKaynak:https://halktv.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 13 Haziran 2025 17:05 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

2025 İzmir Orman Yangınları: Türkiye’yi Sarsan Gerçek ve Alınması Gereken Acil Önlemler

24 Temmuz 2025 07:27see268

Fenerbahçe s new signing Jhon Duran scored two goals in his first match!

24 Temmuz 2025 02:12see194

Bu işte hala para var! Ustası: Getirsinler yetiştireyim

23 Temmuz 2025 03:49see193

Ukrayna Rusya arasındaki 3 üncü tur görüşmeleri sona erdi

24 Temmuz 2025 00:10see174

İsrail yardımlara izin vermiyor, Gazze de çocuklar

22 Temmuz 2025 16:51see173

Yılda 12 bin ton üretim yapıyordu! 30 yıllık sanayi devi iflasın eşiğinde

22 Temmuz 2025 17:54see173

Konut satışları düştü: Arz yetersizliği rekor fiyatlara götürdü

23 Temmuz 2025 19:24see171

Yazın kilo vermek daha kolay! Mevsimsel avantajları iyi değerlendirin

22 Temmuz 2025 16:13see166

Bahçeli “Ebedi rejim” istiyor ama... Agos

23 Temmuz 2025 20:50see160

UEFA’dan Kadir Sağlam’a görev

23 Temmuz 2025 00:12see154

Gram altında yeni rekor!

23 Temmuz 2025 02:10see135

MÜSİAD’dan stratejik 7 alanda kalkınma planı Ekonomi Haberleri

24 Temmuz 2025 04:04see125

3 kişi hayatını kaybetmişti: Yangın faciasında yapı denetim şirketinin sahibi tutuklandı

22 Temmuz 2025 21:51see123

AJet kampanya 22 23 Temmuz 2025: AJet yurt içi indirimli bilet kampanyası tarihleri, seyahat tarihi ve ucuz bilet fiyatları

23 Temmuz 2025 01:20see120

Elektrikli scooterdan düşen 2 çocuk yaralandı Samsun Haberleri

23 Temmuz 2025 01:00see119

Avrupa Arap Alevileri Federasyonu’ndan Diyanet’e çağrı: Sessizlik de suçtur

24 Temmuz 2025 00:03see118

Galatasaray ın genç yeteneği Arda Ünyay durdurulamıyor Sözcü Gazetesi

24 Temmuz 2025 00:32see118

Ailesini yakarak katletmişti, gizlice defnedildi

23 Temmuz 2025 00:27see117

CHP Genel Başkanı Özel: Barış sürecinin de teminatı biziz Son dakika haberleri

24 Temmuz 2025 01:14see114

Savunma Sanayi Başkanlığı nın talebiyle geliştirilen Flokser Anafarta, Türk savunma sanayisini bir adım öteye taşıyor

23 Temmuz 2025 17:06see113
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları