İsrail’e BM’de tokat gibi karar: 142 ‘Evet’, 10 ‘Hayır’, 12 ‘Çekimser’

GAZZE Şeridi’ne yönelik saldırılarını aralıksız devam ettiren ve işgal altındaki Batı Şeria ile Doğu Kudüs’te yeni yerleşim yerlerine izin vererek “iki devletli çözüm” fikrini ortadan kaldırmayı amaçlayan İsrail’e Birleşmiş Milletler’den tokat gibi yanıt geldi. BM Genel Kurulu, önceki günkü oylamada Filistin Sorununun Barışçıl Çözümü ve İki Devletli Çözümün Uygulanmasına İlişkin New York Bildirgesi’ni onaylayan tasarıyı 142 gibi ezici bir çoğunlukla kabul etti. Sadece ABD’nin başını çektiği 10 ülke tasarıya ‘Hayır’ oyu verdi. Uzmanlar, kararın Filistin devletinin kurulmasına yönelik uluslararası desteğin gücünü yansıttığını ve Filistin’in daha fazla tanınmasının beklendiği 22 Eylül’de yapılacak BM zirvesinin önünü açtığını belirtti. Fransa, İngiltere, Avustralya, Belçika, Kanada, Portekiz ve Malta, daha önce yaptıkları açıklamalarda BM zirvesinde Filistin devletini tanıyacaklarını duyurmuştu.

ABD VE İSRAİL’DEN TEPKİ

İsrail’den karara tepki yağdı. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada çıkan kararın bir ‘utanç’ olduğu iddia edilirken bakanlık sözcüsü Oren Marmorstein, İsrail’in bildiriyi “tamamen reddettiğini” belirterek BM Genel Kurulu’nun “gerçeklikten kopuk siyasi bir sirk” haline geldiğini öne sürdü. İsrail’in BM Temsilcisi Danny Danon da bildirgeye tepki göstererek, “Bu tek taraflı deklarasyon barışa doğru bir adım olarak anılmayacak” derken ABD’li diplomat Morgan Ortagus ise Genel Kurul’da yaptığı konuşmada, “Şüphesiz bu karar Hamas’a bir armağandır” ifadesini kullandı. Oysa Fransa ve Suudi Arabistan tarafından sunulan New York Bildirgesi, Hamas’ın dahil olmadığı bir Filistin Devleti’nin tanınmasını ve İsrail-Filistin çatışmasının barışçıl bir şekilde sona ermesini hedefliyor. 142 ülke Hamas’a tüm rehineleri serbest bırakma çağrısında bulunan ve örgütün 7 Ekim 2023 saldırısını kınayan New York Deklarasyonu’nu da içeren bağlayıcı olmayan karar lehinde oy kullandı.

İSRAİL İZOLASYONA SÜRÜKLENİYOR

BM Genel Kurulu’nda alınan kararın ardından İsrail muhalefeti de Tel Aviv yönetimini ülkeyi uluslararası alanda yalnızlaştırdığı gerekçesiyle eleştirdi. Ülkenin ana muhalefet lideri Yair Lapid, yaptığı açıklamada “İsrail, uluslararası ilişkilerde siyasi çöküş yaşıyor ve tarihi bir boykotun ortasında bulunuyor. 7 Ekim hükümeti, krizin derinliğini anlamadan ve karşı bir strateji geliştirmeden bizi uluslararası izolasyona sürüklüyor” ifadelerine yer verdi. Filistin Yönetimi Başkan Yardımcısı Hüseyin el-Şeyh oylamayı memnuniyetle karşılayarak X’te şu paylaşımı yaptı: “Bu karar halkımızın haklarını desteklemeye yönelik uluslararası istekliliği ifade etmekte ve işgalin sona erdirilmesi ve 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız devletimizin kurulması yolunda önemli bir adım teşkil etmektedir.”

BATILI ÜLKELER BÖLÜNDÜ

OYLAMA tablosuna bakıldığında ABD ve Macaristan’ın ret oyu dışında tüm Batılı ülkelerin bildirgeye destek verdiği görülürken Çekya, Arnavutluk ve Kuzey Makedonya’nın çekimser kalması dikkat çekti. İsrail, ABD ve Macaristan’ın yanı sıra ret veren diğer ülkeler ise Arjantin, Paraguay, Mikronezya, Nauru, Palau, Papua Yeni Gine ve Tonga şeklinde sıralandı. İran ve Irak temsilcileri ise oylamaya katılmadı. Tahran ve Bağdat yönetimlerinin kararının arkasında; bildirgenin Hamas’ı dışladığı gerekçesinin olduğu değerlendirildi.