İsrailli yarbaydan Türkiye itirafı: Yeni Orta Doğu düzeninin temelleri atılıyor

Geçmişte İsrail Savunma Kuvvetleri Stratejik Planlama Bölümü ve Deniz İstihbaratı’nda yarbay olarak görev yapan Amit Yagur, Türkiye’nin bölgede artan ağırlığını değerlendirdi.

Yagur, İsrail’deki mevcut söylemin büyük ölçüde Gazze ve Hamas ekseninde şekillendiğini dile getirdi. İsrail'in Gazze gündemiyle meşgul olurken Türkiye'nin güçlenmeye devam ettiğini vurgulayan Yagur, Gazze Şeridi’ne yönelik askeri baskı devam ederken, Orta Doğu’da uzun vadeli dengeleri etkileyecek gelişmeler yaşandığını ifade etti. Yagur, bu noktada en önemli aktörlerden birinin Türkiye olduğunu vurguladı.

Maariv gazetesinde yayınlanan "Erdoğan oyun oynamıyor, İsrail'in yeni Orta Doğu hayalini sonlandırıyor" başlıklı analizde, Türkiye’nin hem siyasi hem de ekonomik adımlarının İsrail’in stratejik alanlarını etkilediği belirtildi. Yagur, Orta Doğu’da yeni bir düzenin inşa edilmekte olduğunu belirtti.

ZENGEZUR'UN STRATEJİK ÖNEMİ

Yagur, Türkiye’nin bölgedeki etkinliğinin somut göstergelerinden birinin Zengezur Koridoru olduğunu söyledi. Azerbaycan ve Ermenistan arasında ABD arabuluculuğunda imzalanan anlaşmayla 32 kilometrelik stratejik ticaret yolunun hayata geçirileceğini aktaran Yagur, projenin Hindistan-Orta Doğu-Avrupa Ekonomik Koridoru (IMEC - İsrail'in Doğu'dan Avrupa'ya ekonomik kapı işlevi görmesini sağlayacak proje) kadar önemli ve hayati olduğunu açıkladı. Analizde, bu güzergahın Türkiye’yi Doğu’dan Avrupa’ya bağlayan bir kapı konumuna getireceği bildirildi.

Koridorun hayata geçmesiyle Rusya’nın etkisinin azalacağı ve Çin’in Kuşak-Yol Girişimi’nin bölgedeki hareket alanının daralacağını belirten Yagur, Türk şirketlerinin Ermenistan’daki projelere ilgi gösterdiğini de ifade etti. Yagur, bu gelişmenin, Türkiye’nin ekonomik ve jeopolitik konumunu güçlendirdiğini vurgulayarak, Hindistan ile ABD arasında yaşanan ticari anlaşmazlıkların da Ankara lehine bir zemin oluşturduğu yorumunu yaptı.

'YENİ ORTA DOĞU DÜZENİNİN TEMELLERİ ATILIYOR'

Orta Doğu'da peş peşe yaşanan gelişmelerle yeni bir düzenin temellerinin atıldığını söyleyen Yagur, durumun İsrail aleyhine olduğunu bildirdi. Yagur, Türkiye'nin hem ABD hem Avrupa için stratejik bir ekonomik ortağa dönüştüğünü bildirerek, Ankara'nın diğer ülkeler için istikrarlı bir müttefik olduğunun altını çizdi.

Hindistan’dan ABD’ye yapılan ihracata getirilen yüksek gümrük vergilerinin, Türkiye’nin öncülük ettiği "kuzey ekonomik hattını" güçlendirdiğini söyleyen Yagur, şu ifadeleri kullandı:

"Özetle, bölgede boşluk bulunmuyor. Gazze’deki harekat sürerken, askeri yardımların yanı sıra merkezi ekonomik yapıların oluşturulmasıyla yeni Orta Doğu’nun ve sonrasındaki bölgesel düzenin temelleri atılıyor. Hafta sonunda Ermenistan ile Azerbaycan arasında imzalanan anlaşma, bu çerçevede kritik bir rol üstleniyor. Anlaşma, Türkiye’yi hem Avrupa’ya açılan stratejik bir ekonomik kapı hem de istikrarlı bir müttefik ve fırsatlar alanında ABD’nin ortağı konumuna getiriyor. Bu gelişmeler, halen askeri-güvenlik söylemine, tehdit senaryolarına ve Gazze cephesine odaklanan Tel Aviv'in aleyhine ilerliyor."

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, barış anlaşmasının imzalanmasının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı arayarak bilgi vermişti. Görüşmede, Azerbaycan ile Ermenistan arasında barış yolunda sağlanan ilerlemelerin memnuniyet verici olduğunu vurgulayan Erdoğan, tesisi hedeflenen kalıcı barış ve istikrar ortamının tüm bölgenin huzur ve istikrarına da katkı sağlayacağını dile getirmişti.

TÜRKİYE'NİN ORTA DOĞU VE AFRİKA'DAKİ FAALİYETLERİ

Yagur, Türkiye’nin Suriye’deki varlığını hem askeri hem de ekonomik alanlarda artırdığını belirtti. Geçtiğimiz hafta Suriye Ekonomi ve Sanayi Bakanı Nidal Şaar'ın Ankara’ya yaptığı ziyaretin ardından iki ülke arasında bir dizi mutabakat zaptı imzalandığı bilgisini paylaşan Yagur, bu anlaşmaların, yeni havaalanı ve metro projeleri gibi toplam 14 milyar dolarlık yatırımları kapsadığı bilgisini verdi.

Analizde, Türkiye’nin Somali ile yaptığı askeri iş birliği anlaşmalarına da değinildi. Yagur, Türkiye'nin liman desteği, askeri geliştirme faaliyetleri ve ekonomik yatırımlarla Afrika Boynuzu’ndaki stratejik su yolları üzerinde etkisini artırdığını belirtti.

Yagur, tüm bu adımların, Türkiye’yi hem bölgesel hem de küresel ölçekte daha etkili bir aktör haline getirdiğini dile getirdi. Analizde, bu sürecin, Gazze’ye odaklanmış olan İsrail açısından stratejik dezavantajlar doğurduğu söylendi.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yapılan açıklamada, Şaar'ın Türkiye ziyareti kapsamında, iki ülke arasında "Sanayi ve Üretken Sektörlerin Modernizasyonuna İlişkin İşbirliği Protokolü"nün imza altına alındığı bildirilmişti.

'TÜRKİYE VE İSRAİL ARASINDAKİ REKABET GÖZLE GÖRÜLÜR HALE GELDİ'

Analize göre, Gazze merkezli askeri söylem, İsrail’in bölgenin geleceği şekillenirken etkisiz kalmasına yol açtı. Yagur, buna karşın Türkiye’nin ekonomik, siyasi ve askeri alanlardaki adımlarının önemini vurgularken, Türkiye ile İsrail arasındaki rekabetin gözle görülür hale geldiğini belirtti. Analizde, bu gelişmelerin İsrail’in çıkarlarını doğrudan etkileyebileceği ifade edildi.

Ermenistan-Azerbaycan anlaşmasının bu süreçte kritik bir dönemeç olduğunu vurgulayan Yagur, Türkiye’nin hem Avrupa’ya açılan ekonomik kapı hem de ABD ile iş birliği yapan istikrarlı bir müttefik konumuna geldiğini belirtti. Yagur, İsrail’in bu yeni dengelere uyum sağlamak için daha geniş kapsamlı stratejiler geliştirmesi gerektiğini savundu.