İşte hayatınızdaki narsisti tanımanın en güvenilir işareti Sözcü Gazetesi

Narsisizm giderek daha fazla görünür hale geliyor. Sosyal medya paylaşımlarından televizyon programlarına, arkadaş sohbetlerinden kitapçılardaki raflara kadar her yerde narsisist bireylerden söz ediliyor. Oysa uzmanlara göre nüfusun yalnızca %2'sini oluşturan bu kişilik yapısı, artık toplumun merkezinde yer alıyor. 

Sosyolog Marc Joly, La Perversion narcissique. Étude sociologique (CNRS Editions, 2024) adlı kitabında bu dönüşüme dikkat çekiyor: Narsisizm artık sadece bireysel bir sapma değil, çağın teşvik ettiği sosyal bir norm.

Marc Joly'ye göre narsisistik kişilik yapısı, toplumsal hayranlık ihtiyacının bir yansıması. Kendini sergileyenler, dikkat çekmeyi başaranlar ve kendilerini nasıl tanıtacaklarını bilenler, toplumun sunduğu en değerli ödülleri topluyor: etki, tanınma ve güç. 

Sosyal medya, herkese hayatlarını bir sahneye dönüştürme fırsatı veriyor. İş dünyası ise kendini pazarlayabilen bireyleri ön plana çıkarıyor. Joly, narsisizmin modern çağın bir kazası değil, onun “meşru çocuğu” olduğunu söylüyor.

6 yıl süren bir araştırmanın ürünü olan kitabında Joly, narsisizmin yükselişini toplumsal cinsiyet rollerindeki kırılmayla da ilişkilendiriyor. Kadınların güçlenmesi ve özgürleşmesi, bazı erkeklerde içsel bir çelişki yaratıyor. Heteroseksüel erkekler, ataerkil normlarla eşitlik değerleri arasında sıkışmış durumda. 

Joly, narsisistik sapkınların bu çelişkili değerleri uzlaştıramadığını ve egemenliğin kaybına karşı toksik davranışlarla tepki verdiklerini belirtiyor.

Narsisistik sapkınlar, kendi değerlerine göre yaşayamadıklarını fark ettiklerinde sınırlarını inkar ediyorlar. Bu da onları manipülasyon, değersizleştirme ve psikolojik şiddet gibi davranışlara yöneltiyor. Sosyal yapıdaki eşitsizlikler ve sembolik güç kaymaları, bu davranış biçimlerine zemin hazırlıyor.

Davranışçı terapist Isabelle Nazare-Aga da benzer şekilde, “manipülatör” olarak tanımladığı bireylerin narsisistik sapkınlarla aynı profile sahip olduğunu söylüyor. Nazare-Aga’ya göre bu kişileri tanımak için dikkat edilmesi gereken bazı işaretler şunlar: sık sık fikir değiştirme, suçluluk duygusu yaratma, sorumluluklarını başkasına yükleme, kıskançlık, yalan söyleme ve belirsiz iletişim.

Marc Joly'ye göre iyi haber şu: Narsisistleri tanımak mümkün. Bu da onlara karşı kendimizi savunmamızı sağlıyor. Nazare-Aga, bir kişinin sizi sürekli endişeli, gergin ve değersiz hissettiriyorsa ya da yanındayken bir yetişkin gibi değil çocuk gibi davranıyorsanız, büyük ihtimalle bir manipülatörle karşı karşıyasınız demektir.

Önümüzdeki dönemde narsisistik eğilimlerin daha da yaygınlaşması bekleniyor. Ancak bireylerin farkındalık geliştirmesi, bu davranışlara karşı direnç gösterebilmesi açısından kritik önem taşıyor. Toplumsal düzeyde, güç ilişkilerini yeniden tanımlayacak araçlar ve normlar geliştirmek de bu direnişin önemli bir parçası.