Kara deliğin sesi Kerr ve Hawking’in teorilerini doğruladı

14 Ocak 2025’te Ligo interferometreleri tarafından kaydedilen GW 250114 adlı kara delik birleştirme olayı, güçlü sinyal-gürültü oranıyla seçilebildi.

Bu birleşme sonucu oluşan kara delik, Güneş’in yaklaşık 63 katı kütleye ve saniyede yaklaşık yüz tur dönme hızına sahip.

Gözlem sırasında “ringdown” denilen smorzamento (sönme) evresi incelendi: birleşme sonrası kara delik kararlı hâle gelirken zamanla uzay-zamandaki titreşimleri (geçici salınımları) analiz etme fırsatı doğdu.

Kerr metrik çözümü: Roy Kerr’in önerdiği model, kara deliklerin yalnızca kütle ve dönme hızı parametreleriyle tanımlanabileceği fikrini içerir. Elde edilen veriler bu modele uyum sağlıyor.

Hawking’in alan teoremi: Yeni kara deliğin olay ufkunun alanı, birleşme öncesine kıyasla azalmamış, yalnızca artmış durumda; bu da Hawking’in öngördüğü işlemdir.
Bu tür ölçümler, kara delik fiziği ve genel görelilik kuramı açısından temel teorilerin deneysel düzeyde sınanması açısından çok değerli.

Teknolojideki ilerlemeler sayesinde, Ligo gibi gözlem araçları artık daha hassas “ringdown” sinyallerini tespit edebiliyor; bu, geçmişte yapılamayan detaylı analizleri mümkün kılıyor.

Bilim insanları artık kara deliklerin davranışlarını, yalnızca matematiksel modellerle değil, gerçekten görebildikleri sinyallerle test edebiliyorlar.