Kasada yuvarla kasada yuvarla

Marketlerin kasa oyunu bitmek tükenmek bilmiyor. Geçtiğimiz günlerde İstanbul Bahçelievler Belediye Başkanı Hakan Bahadır'ın markette yakaladığı etiketle kasa arasındaki fiyat farkı vatandaşların da gündeminde. Market çalışanının itirafı niteliğinde olan "Farkı fark ederlerse ödüyoruz aksi durumda kalıyor" açıklamasının ardından gözler yeniden marketlere çevrildi. Sosyal medyada şikâyet yağdıran binlerce vatandaş marketlerin bunu normalleştirdiğini vurguladı.

HER ÜRÜNDE OLUYOR
Biz de araştırdığımızda etiketle kasa arasındaki fiyat farklarının tırmanışa geçtiğini gördük. Öyle ki, kasa-etiket oyunu sadece gıda marketlerinde değil artık tekstilden elektroniğe, ayakkabıdan kozmetiğe kadar birçok mağazada yaşanır hale geldi. Mağazalar etiketle vatandaşa "Gel-gel" yaparken ürünün fiyatını kasada farklı çıkartıyor. Söz konusu duruma itiraz eden vatandaşlar ise "Etikette yanlışlık olmuş, kasadaki fiyat geçerlidir", "Bu ürünün fiyatı bu şekilde, isterseniz iade edelim", "Hayır etiket fiyatı geçerli değil" gibi bir tavır görüyor.

KANUNA AYKIRI!
Oysa ki, 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 54/2 maddesine göre bir ürünün etiket, tarife veya fiyat listelerinde belirtilen fiyatı ile kasa fiyatı arasında bir fark olması durumunda, tüketici lehine olan fiyat geçerli. Kasada daha yüksek bir fiyat çıkarsa, tüketici etikette belirtilen daha düşük fiyatı ödemeye hak kazanıyor. Bu düzenleme, tüketicilerin yanıltılmasını ve mağdur edilmesini önlemeyi amaçlarken, perakende satıcılar arasında dürüst rekabeti teşvik ediyor. Ancak birçok mağaza artık bu kanunu ihlal etmekte bir beis görmüyor.

FARK ÜÇ KATA KADAR ÇIKIYOR
ŞİKÂYET platformuna belgeleriyle aktarılan kasa-etiket farkı sorunun boyutlarını da gözler önüne seriyor. Örneğin bir market kağıt havlunun etiket fiyatını 150 TL olarak belirtirken aynı ürünü kasadan 200 TL olarak tahsil ediyor. Vatandaşın aktardığı bilgilere göre, "Mağazaya geri dönerek konuyu yetkililere ilettim.

Ancak mağaza görevlileri, ortada açıkça bulunan fiyatlandırma hatasına rağmen yalnızca 1 adet ürün için farkı iade edebileceklerini söylediler" diyor. Elazığ'da bir vatandaş ise üç harfli bir indirim marketinde etikette kilogramı 10 TL olan bir kavuna markette 34.90 TL ödediğini yani üç katından fazla ödeme alındığını belgeleriyle aktarıyor.

Vatandaş, "Ürünün etiket fiyatı kilogram başına 10.95 TL olarak belirtilmişti. Ancak kasada ürünün kilogram fiyatı 34.90 TL'den işlem gördü ve 3,880 kg kavun için toplamda 135.41 TL ödeme alındı. Ödemem gereken tutar 42.48 TL iken, aradaki farkın nedenini sorduğumda kasa sorumlusu yoğunluktan dolayı etiketi değiştiremediklerini söyledi ve herhangi bir çözüm sunulmadı" diyor.

Benzer durum birçok gıda ürününde görülüyor. Örneğin kilogramı 29.90 olarak etikette belirtilen mandalina kasada 59.90 liradan, etikette 54.95 olarak görülen makarnanın fiyatı kasada 99.95 TL olarak dikkat çekiyor. Etikette 225 TL yazan zeytinyağı ise kasada 413 TL'den satılıyor.

KOZMETİK VE TEKSTİLDE DE VAR
Kozmetikten tekstile artık hemen her üründe etiketle kasa arasında fiyat farkı görülüyor. Ankara'da kozmetik zinciri bir mağazadan etiket fiyatı 120 TL olan bir allık alan vatandaş bu fiyatın kasada 161.5 TL olarak geçtiğini sonradan fark ediyor. Duruma belgeleriyle itiraz eden vatandaş mağazadan ürün iadesi alınmadığını, bu tür farkların olabileceği yönünde şaşırtıcı bir yanıt alıyor. Yine bir bebek mağazasında etikette 249.99 TL olan bebek kıyafetinin kasada 399.99 TL olarak geçiyor ancak fark vatandaşa ödenmiyor.

PAZARLAMA TAKTİĞİ OLDU
Etiketle kasa arasında fiyat farkını bir zincir market çalışanına sorduk. "Bu marketlerin artık bir pazarlama unsuru oldu. Kasada müşteri çekmek ve gel gel yapmak için düşük fiyat yazılıyor" diyen çalışan, ancak o fiyatın barkotta farklı olduğunu aktarıyor. Çalışan, "Kanuna göre eğer müşteri fark ederse fiyat farkı iade ediyoruz. Ancak özellikle toplu alış verişlerde müşteri bunları tek tek incelemediği için ürün satılıyor" diyor.

ELEKTRONİKTE İKİYE KATLIYOR
Benzer durum elektronik ürün satışı yapan teknoloji marketlerinde de görülüyor. Bir market etiket fiyatında 349 TL olan saç maşasını kasada 790 TL'ye satarken, bir başka elektronik market etikette 8 bin TL olan kulaklıktan kasada 11.600 TL tahsil ediyor. Vatandaşların itirazını dikkate almayan marketlerin en iyi çözümü ise ürünü alıp para iadesi yapmak.

TOPLU ALIŞVERİŞLERE DİKKAT
Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, gıda marketlerinde özellikle toplu alışverişlerde ürünlerdeki fiyat farkının gözden kaçabildiğini vurguladı. Ağaoğlu, "Toplu alışverişler de dahil fişinizi alın ürünlerin fiyatlarını inceleyin. Eğer fark görürseniz gidin markete önce etiketteki fiyatın fotoğrafını çekin sonrasında fişinizi gösterin. Market kanunen tüketici lehine olan fiyatı uygulamak zorunda" dedi. Buna itiraz eden marketleri tüketici hakem heyetlerine şikâyet etmeleri yönünde uyaran Ağaoğlu, "Maalesef son dönemde kasa-etiket arasında ciddi fark oluşmaya başladı. Eskiden marketler daha çekingendi ancak son dönemde bir pazarlama taktiğine dönüştü. Tüketiciyi kandırarak gel-gel yapıyorlar. Burada iş tüketiciye düşüyor. Daha uyanık olmalı, farkı gördüğünde ise Ticaret Bakanlığı başta olmak üzere hemen her yere şikayet etmeli" ifadelerini kullandı.