Katılmasak da fark etmez, bu sevda bitmez

Biz 50’li yaşlarına gelenler Eurovision’un adını duyunca bile heyecanlanırız. Ömrümüz bu yarışmayı takip etmekle geçti. Yarışma günü bir başka olurdu, sanki yeni yıl kutlanacakmışçasına hazırlık yapılırdı her evde. Kolalar, gazozlar, kuruyemişler alınır; kendi puanlarımızı kaydetmek için elimizde kâğıt-kalem televizyonun karşısına kurulurduk. Sokaklar boşalırdı o geceler. Başarma isteğimiz milletçe o kadar güçlüydü ki; kötü sonuç aldığımızda üzülüyor, bir sonraki sene tekrar ayağa kalkıyorduk. Ülke olarak güç birliği yapar, sanatçımızın hangi sırada çıkacağını ezbere bilir, ülke oyları sırasında duyduğumuz her ‘point’ (puan) bizi duygudan duyguya sevk ederdi.

YOUTUBE’DAN İZLENEBİLECEK

Kimler ter dökmedi ki bu yarışma için... Kayahan’dan Neco’ya, Nilüfer’den Hadise’ye; MFÖ’den MaNga’ya birçok sanatçı ve grup elinden geleni yaptı. Avrupa Yayıncılar Birliği üyesi olan TRT’nin Türkiye ayağını organize ettiği yarışmaya 34 kez katıldık. 2012’den beri gitmiyoruz, ama Eurovision sevenler uzaktan da olsa takip ediyor. Bu yıl Türkiye’nin Eurovision’la tanışmasının 50’nci yılı. 2025 Eurovision Şarkı Yarışması’nın finali bugün 69’uncu kez İsviçre’nin Basel şehrinde yapılacak. Türkiye saatiyle 22.00’de başlayacak ve Eurovision’un YouTube kanalından canlı izlenebilecek. Aynı saatlerde Beyoğlu’nda bol sürprizli Eurovision partisi olacak. Gençler, anne ve babalarının bir zamanlar duyduğu heyecanı deneyimleme fırsatı bulacak.

ŞÖYLE BİR HATIRLAYALIM...

Eurovision ilk kez hangi yıl yapıldı?

1954’te Avrupa Yayın Birliği, İtalyan Sanremo Müzik Festivali’nden ilham alarak bir yarışma sipariş etti. İsviçre Televizyonu Genel Müdürü Marcel Bezençon, birliğe üye olan tüm ülkelerin devlet kanallarının aynı anda televizyonda göstereceği bir şarkı yarışmasını önerdi. İlk yarışma 1956’da İsviçre, Lugano’da düzenlendi ve 7 ülke katıldı. Yarışmayı İsviçre kazandı.

İlk kez ne zaman yarışmaya katıldıK?

İlk kez 1975’te Eurovision’a katıldık.  17 yaşındaki Semiha Yankı rakiplerini geride bırakıp Türkiye’yi temsil etme hakkını kazandı. Stockholm’deki yarışmaya 19 ülke katıldı. 22 Mart 1975 akşamı Yankı sahneye çıktı, üzerinde geleneksel motifler taşıyan basma elbise vardı. Maalesef Yankı 3 puan aldı ve yarışmayı sonuncu olarak tamamladı. O dönem alınan sonucun sebepleri çok tartışıldı. Yankı’nın kostümünü, saçını özensiz bulanlar oldu. Politik sebepler de gündeme geldi, Türkiye’nin Kıbrıs Barış Harekâtı nedeniyle puan alamadığı konuşuldu.

Ajda Pekkan Türkiye’yi ne zaman ve hangi şarkıyla temsil etti?

TRT’nin yaptığı oylama sonucunda 1980’de Ajda Pekkan ve o müthiş şarkısı ‘Petrol’ bizi yarışmada temsil etti. Türk halkı ‘Petrol’ün o kıvrak ritmini duyar duymaz sevdi. TRT’de yayımlandığının ertesi günü şarkı herkesin ezberindeydi. Sahneye bir dans grubuyla çıktı Pekkan, ekip dansın hakkını verdi. Milletçe çok umutluyduk ‘Petrol’den ama yine beklenen başarı gelmedi. 23 puanla, 19 ülke arasında ancak 15’inci olabildik. Şarkının sözleri Şanar Yurdatapan’a, bestesiyse Attila Özdemiroğlu’na ait.

‘Opera’yı kim söyledi?

Nedense bu konuda bir karışıklık yaşanıyor. 1983’te Eurovision Şarkı Yarışması’nda bizi temsil eden bu şarkıyı birçok insan Metin Milli’nin seslendirdiğini zannediyor. Şarkıyı Aysel Gürel yazdı, müziğini Buğra Uğur yaptı. Yarışmada ‘Opera’yı Çetin Alp seslendirdi. Çetin Alp’e, Kısa Dalgalar grubu eşlik etti.
O yıl yarışmaya 20 ülke katıldı ve ‘Opera’ sıfır puan alarak sonuncu oldu.

Yüzümüzü ilk kim güldürdü?

Şebnem Paker 1996’da ‘Beşinci Mevsim’ adlı şarkıyla Türkiye’yi temsil etti fakat başarılı olamadı. Ama yılmadı, 1997’de tekrar Eurovision’a gitti. Bu kez Grup Etnik de ona eşlik ediyordu. Paker, müziği Levent Çoker’e, sözleri Mehtap Alnıtemiz’e ait olan ‘Dinle’yle Dublin’de ülkemizi temsil etti ve 3’üncü oldu. Bu o zamana kadar elde ettiğimiz en büyük başarıydı.

Şeytanın bacağını kim kırdı?

Tabii ki Sertab Erener! Yıl 2003, her yolu denemişiz, yine Eurovision bizi heyecanlandırıyor fakat umudumuz yok gibi... Ama doğru şarkı, doğru sahne şovu ve Erener’in muhteşem performansıyla 1’incilik memlekete geldi. ‘Everyway That I Can’in sözleri Demir Demirkan’a, müziğiyse Demirkan ve Erener’e ait.

En son bizi kim temsil etti?

22 Şubat 2012’de TRT ekranlarında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de yapılacak yarışmaya Can Bonomo’nun ‘Love Me Back’ ile katılacağı duyuruldu. 26 Mayıs’ta o sahnede hopladı, zıpladı, biz ekran karşısında. 112 puanla Bonomo 7’nci oldu.

Türkiye tekrar yarışmaya katılır mı?

2013’ten beri Eurovision’a katılmıyoruz. Siyasi sebeplerin bu kararda etkili olduğu düşünülüyor. TRT Genel Müdürlüğü o dönem yaptığı açıklamada, kararın yarışma kurallarında yapılan  değişiklikler ve haksızlıklar nedeniyle alındığını belirtmişti.

EUROVİSİON RUHU İSTANBUL’DA CANLANIYOR

Türkiye’nin Eurovision’a katılımının 50’nci yıldönümü nedeniyle düzenlenen parti bu akşam yapılacak. Organizasyonun fikir babası, YOYO Events’in kurucularından 26 yaşındaki Yusuf Mert Kocabay. Kocabay “Biz bu yarışmayı bilen, takip eden son nesiliz. Gençler bilmiyor, onlar da Eurovision’la tanışsın, tarihine aşina olsun istedik” diyor.

Partiye ‘Dinle’ adlı şarkısıyla 1996’da Türkiye’yi temsil eden Şebnem Paker ve 2009’da Norveç adına yarışan ve bizde ‘Kemancı Çocuk’ olarak bilinen Alexander Rybak de katılacak. Eurovision 2025 Şarkı Yarışması dev ekranda canlı olarak izlenecek. Geçmişte Eurovision’a giden sanatçıların video mesajları ekranlara yansıtılacak. Aynı zamanda katılımcılar Eurovision temalı quiz’lere katılabilecek. En yüksek puanı alan, Eurovision 2026 için seyirci bileti kazanacak. Gece DJ performansıyla devam edecek.

34 KEZ AYNI HEYECAN

- 1975 Semiha Yankı, ‘Seninle Bir Dakika’, 19’uncu

- 1978 Nilüfer ve Nazar, ‘Sevince’, 18’inci

- 1980 Ajda Pekkan, ‘Petrol’�15’inci

- 1981 Modern Folk Üçlüsü ve Ayşegül, ‘Dönme Dolap’, 18’inci

- 1982 Neco, ‘Hani?’, 15’inci

- 1983 Çetin Alp ve Kısa Dalgalar,  ‘Opera’, 19’uncu

- 1984 Beş Yıl Önce On Yıl Sonra, ‘Halay’, 12’nci

- 1985 MFÖ, ‘Diday Diday Day’, 14’üncü

- 1986 Klips ve Onlar , ‘Halley’, 9’uncu

- 1987 Seyyal Taner ve Grup Lokomotif, ‘Şarkım Sevgi Üstüne’, 22’nci

- 1988 MFÖ, ‘Sufi’ (Hey Ya Hey), 15’inci

- 1989 Grup Pan, ‘Bana Bana’, 21’inci

- 1990 Kayahan, ‘Gözlerinin Hapsindeyim’, 17’nci

- 1991 Can Uğurluer, Reyhan Karaca ve İzel Çeliköz, ‘İki Dakika’, 12’nci

- 1992 Aylin Vatankoş, ‘Yaz Bitti’, 19’uncu

- 1993 Burak Aydos, Öztürk Baybora ve Serter, ‘Esmer Yârim’, 21’inci

- 1995 Arzu Ece, ‘Sev!’, 16’ncı

- 1996 Şebnem Paker, ‘Beşinci Mevsim’, 12’nci

- 1997 Şebnem Paker ve Grup Etnik, ‘Dinle’, 3’üncü

- 1998 Tüzmen, ‘Unutamazsın’,14’üncü

- 1999 Tuba Önal ve Grup Mistik, ‘Dön Artık’, 16’ncı

- 2000 Pınar ve S.O.S., ‘Yorgunum Anla’, 10’uncu

- 2001 Sedat Yüce, ‘Sevgiliye Son’, 11’inci

- 2002 Buket Bengisu ve Grup Safir, ‘Leylaklar Soldu Kalbinde’,16’ncı

- 2003 Sertab Erener, ‘Everyway That I Can’, 1’inci

- 2004 Athena, ‘For Real’, 4’üncü

- 2005 Gülseren ve Shaman, ‘Rimi Rimi Ley’, 13’üncü

- 2006 Sibel Tüzün, ‘Süper Star’, 11’inci

- 2007 Kenan Doğulu, ‘Shake It Up Şekerim’, 4’üncü

- 2008 mor ve ötesi, ‘Deli’, 7’nci

- 2009 Hadise, ‘Düm Tek Tek’, 4’üncü

- 2010 MaNga, ‘We Could Be the Same’, 2’nci

- 2011 Yüksek Sadakat, ‘Live It Up’, yarı finali geçemedi

- 2012 Can Bonomo,‘Love Me Back’, 7’nci

SESİ HÂLÂ KULAĞIMIZDA

TRT’nin unutulmaz sunucusu Bülend Özveren 12 Eylül 2022’de aramızdan ayrıldı. Onun sayesinde Eurovision Şarkı Yarışması hayatımıza girdi. Özveren TRT’ye bu yarışmaya katılmamızı önerdi ve gittiğimiz ilk yıldan 2012’deki son yarışmaya kadar tüm Türkiye yarışmayı hep onun sesinden dinledi.