KKM den çıkış analizi: Merkez bankası bilançosundaki riskler azaldı

TCMB'de Hazine ve Kurumsal Operasyonlar Genel Müdürlüğünden Uzman Yardımcısı Korhan Çalışkan, Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğünden Araştırmacı Muhammed Akif Dokumacı ile Uzman Yardımcısı Oğuzhan Evli ve Kıdemli Uzman Didem Güneş tarafından hazırlanan "KKM Hesaplarından Çıkış" analizi, Bankanın blog sayfası Merkezin Güncesi'nde yayımlandı.

Analizde, Bankanın gerçek kişiler için KKM hesaplarının yenileme ve açılış işlemlerini sonlandırarak 2025 yılı içinde KKM uygulamasını sonlandırma hedefini tamamladığı belirtildi.

İki yıldır devam eden süreçte KKM bakiyesinin kademeli olarak azaldığına dikkat çekilen analizde, "KKM’den çıkış sürecinde yenileme ve "Türk lirasına geçiş hedefleri ile Türk lirası pay hedefleri, zorunlu karşılık (ZK) oranları, ZK hesaplarına ödenen faiz tutarı ve KKM hesapları için uygulanan asgari faiz oranları TCMB’nin makroihtiyati araç setini oluşturdu." değerlendirmeleri yer aldı.

2023 yılı ortasında 140 milyar ABD dolarının üzerine çıkan KKM bakiyesinin, atılan adımlarla 21 Ağustos 2025 tarihi itibarıyla 11 milyar dolara kadar gerilediği ifade edilen analizde, "Bu dönemde bankaların KKM yerine Türk lirası fonlamayı tercih etmeleri için göreli maliyet dinamikleri gözetilerek makroihtiyati düzenlemeler kalibre edildi." denildi.

Analizde KKM ve Türk lirası mevduat için belirlenen ZK oranları arasındaki fark ve tesis edilen ZK’ler için ödenen faiz tutarının, bankaların fonlama stratejilerini etkileyen en temel iki araç olduğu belirtildi.

Ayrıca KKM hesaplarına uygulanabilen asgari faiz oranlarının kademeli olarak aşağı yönlü revize edildiği ve KKM hesaplarına uygulanan stopaj avantajının sonlandırıldığı hatırlatıldı.

Sıkı para politikasına ek olarak atılan bu adımlar ile birlikte Türk lirası mevduatın cazibesinin korunduğu belirtilen analizde şu değerlendirmelere yer verildi:

"KKM hesaplarından çıkış hızlandı ve bu hesaplardan dövize yönelim sınırlı kaldı. 19 Ağustos 2025 itibarıyla, KKM payı yüzde 1,8’e gerilerken TL mevduat payı yüzde 60’ın üzerine çıktı.

Önümüzdeki dönemde vadesi gelecek KKM hesaplarının önceki dönem bakiye azalışlarına yakın olması, ürünün sonlandırılması için şartların oluştuğunu gösterdi. Ayrıca enflasyon ana eğiliminde gerçekleşen gerileme ve Türk lirası mevduatın cazibesi KKM’den çıkışı destekledi. KKM’nin sonlandırılması ile sonuçlanan kademeli çıkış süreci ile birlikte para politikasının bankaların Türk lirası fonlama maliyetine aktarımı güçlendi ve merkez bankası bilançosundaki riskler azaldı." ifadeleri kullanıldı.