Kritik madde mücadelesi, Rusya’ya titanyum yaptırımı gelebilir

Avrupa Birliği'ne (AB) yakınlığıyla bilinen EU Reporter yayın organının Birlik kulislerinden aktardığı bilgilere göre Avrupa’da giderek daha fazla sayıda uzman ve siyasetçi, titanyum madeninin Rusya'ya yönelik yaptırım paketleri dışında bırakılmasını sorgulamaya başladı. AB, Rusya’nın Ukrayna işgalinden sonra petrol, doğalgaz ve kömür ihracatına ağır yaptırımlar getirdi ancak havacılık, savunma, denizcilik, kimya ve tıp sektörü için kritik olan titanyum bugüne kadar yaptırımlarından muaf tutuldu. Titanyum madeninin küresel pazar hacminin 2030 yılında 52 milyar dolara ulaşması bekleniyor. AB'nin alternatif üretim ve tedarik hatları oluşturmasının ardından titanyumun yaptırımlara dahil edilmesine ilişkin raporlar Avrupa Komisyonu'nun masasına kadar da gelmiş durumda. AB kulislerinden elde edilen bilgiler ise şu şekilde: 

Başta savunma endüstrisi olmak üzere çok sayıda sektör için stratejik maden durumunda bulunan titanyumun üretiminde Rusya'nın yüzde 14,5'lik bir payı bulunuyor. RUSYA'NIN PAYI BÜYÜK

Rusya, dünya titanyum maden üretiminin yaklaşık yüzde 14,5’ini gerçekleştiriyor. Ancak Rusya'nın asıl gücü Ural merkezli 'VSMPO-AVISMA' şirketi sayesinde işlenmiş, havacılık sınıfı titanyum pazarındaki hakimiyetinden kaynaklanıyor. Şirket 2022 öncesinde ABD havacılık devi Boeing’in ihtiyacının yüzde 80’ini, Avrupa'nın büyük havacılık firması Airbus’ın ise yüzde 60’ını karşılıyordu. Savaşın ardından bu oranlar hızla geriledi. Airbus’ın Rusya’ya bağımlılığı bugün yaklaşık yüzde 20’ye düşerken, Boeing ve Safran ise siparişlerini tamamen durdurdu. Direnci yüksek hafif titanyum savunma sektöründe jet motorları uzay araçları ve askeri araçlarda da yoğun olarak kullanılıyor.

BATI ÜRETİMİNİ ARTTIRDI

Batılı şirketler Rusya'dan doğan boşluğu ise hızla doldurdu. ABD’de ATI Titanium, Howmet Aerospace ve TIMET kapasitesini artırdı ve geri dönüşüm tesislerine yatırım yaptı. Fransa’da Aubert & Duval modernizasyonla büyük titanyum dövme parçaları üretmeye başladı. Japonya sünger titanyum üretimini ikiye katladı, Dünyanın en büyük titanyum ihracatçılarından Kazakistan ile AB ilişkilerinin derinleşmesi ile birlikte Batı'ya ihraç edilen titanyum için alternatif rotalar oluşturuldu. Bahreyn ise yeni bir havacılık sınıfı titanyum kompleksi kuruyor. Avrupa ve ABD'nin attığı bu adımlar sonrasında pazar hacmi giderek büyüyen titanyumun da Rusya'ya yönelik yaptırımlar listesine eklenmesi isteniyor.

Avrupa Birliği'nin titanyum üretimini arttırması ve alternatif tedarik rotaları oluşturmasının ardından Rus titanyumunun yaptırım listesine alınarak Moskova'nın ekonomisine sert bir darbe vurulması planlanıyor. AVRUPA TELAFİ EDİLEMİYOR

Kulislerden elde edilen bilgilere göre Rusya'nın titanyum üretimi de giderek düşüyor. Savaş öncesinde 32 bin ton sünger titanyum üreten Moskova'da bu yıl hacim yalnızca 17 bin tona düşmüş durumda. Savaş öncesinde çoğunluğu ihraç edilen titanyum ağırlıkla Rusya'nın askeri ihtiyaçları için iç pazarda kullanılıyor. Moskova'nın finansman kanalları daraldığı için Çin üzerinden yapılan dolaylı ihracat ise Batı pazarındaki kayıpları telafi edemiyor. AB güvenlik uzmanları, titanyumun yaptırımlar dışında tutulmaya devam edilmesinin “Batı’nın caydırıcılığına zarar vereceği” görüşünde birleşiyor.

KOMİSYONUN MASASINDA

Bu talepler Avrupa Komisyonu'nun masasına kadar gelmiş durumda. Uzmanların konu hakkındaki raporlarına göre Airbus ve Boeing’in Rusya’dan kopuşu, ticari açıdan ek yaptırımı daha da uygulanabilir hale getirmiş durumda. Raporlarda ayrıca Moskova'ya yönelik titanyum yaptırımlarının ABD ile uyumu güçlendireceği, boşlukları kapatacağı ve Moskova’nın savaş ekonomisine kaynak akışını keseceği de ifade ediliyor.

[email protected]

Kaynak: Web Özel