Kültepe nin tarihi 8 bin yıl öncesine kadar uzanabilir

Prof. Dr. Tahsin Özgüç tarafından 1948 yılında başlatılan arkeolojik kazılar, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinden Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu başkanlığında sürdürülüyor.

Kazılarda bugüne kadar çoğu Asurlu tüccarlara ait ticari belgelerden oluşan 23 bin 500 yazılı tablet bulundu.

Bu yılki çalışmaları değerlendiren Kulakoğlu, hem Karum adı verilen alanda hem de tepe bölgede arkeolojik kazıları sürdürdüklerini söyledi.

78'inci yılına girecek arkeolojik çalışmalarda bugüne kadar mevcut sit alanının yüzde 5'inin bile kazılamadığını vurgulayan Kulakoğlu, Kültepe'nin daha binlerce yıl boyunca kazılması gerektiğini belirtti.

Bu yıl da çeşitli sorulara cevap bulmaya çalışacaklarını anlatan Kulakoğlu, Asurlu tüccarların Anadolu'ya geldikleri, ticaret sistemini kurdukları ve halkla beraber yaşadıkları Karum alanında kazılar yaparak analizler toplayacaklarını ifade etti.

Artık arkeolojik kazıların sadece eser üzerine yoğunlaşmadığına dikkati çeken Kulakoğlu, alandan çıkan tozun, toprağın bile önemli olduğunu, elde edilecek verilerin bitki örtüsünü, hayvan türlerini ortaya koyabileceğini, bir mezarda bulunacak kemiklerden o dönem insanının geçirdiği hastalıkların tespit edilebileceğini dile getirdi.

Döneme ait kerpiç evlerde kazı yapıldığını dile getiren Kulakoğlu, "Biz bütünüyle bir ev kazıyoruz. Bunun içinde de arkeolojik eserlerden günümüze kalanları değerlendireceğiz. Bu arkeolojik objeler üzerinde çeşitli analizler yaparak bunların kökenlerini, nerede üretildiklerini, nasıl üretildiklerini, bir arşivle de karşılaşırsak bunların hikayelerini yazılı olarak doğrulatmak istiyoruz." diye konuştu.

Karum alanında çok sayıda tablet bulunduğunu, bu tabletlerin ya ev sahiplerince yazılmış ya da onlara gelen mektuplardan oluştuğuna dikkati çeken Kulakoğlu, "Öyle ki bazı mahkeme kararları var. Örneğin bir miras davasıyla ilgili olarak evin içindeki bütün eserler, kaplar, altın, gümüş sayılıyor ve tablete kayıt ediliyor. Bu tabletlerde yazılanları biz arkeolojik kazılarla doğrulayabilecek miyiz? Gerçekten o tablette yazılan envanter bilgileri bizim arkeolojik olarak bulabileceğimiz belgeler mi bunları araştıracağız." ifadelerini kullandı.

Asurlu tüccarlar gelmeden önce de Kültepe'nin büyük bir yaşam merkezi olduğunu aktaran Kulakoğlu, şunları kaydetti:

"Asurlu tüccarlar gelmeden önce Kültepe'nin ve dolayısıyla Anadolu'nun durumu nasıldı, bunu farklı disiplinlerle çalışarak, çeşitli yöntemlerle hem o evlerin içinde ya da anıtsal yapıların içindeki kalıntılarla açığa çıkarmak istiyoruz. Kültür ve Turizm Bakanlığımızın 'Geleceğe Miras' projesi kapsamında da bu çalışmaları gerçekleştiriyoruz. Şimdiye kadar yapılan bu çalışmalar aslında hem Kültepe'nin hem Kayseri'nin hem de Anadolu'nun tarihine ışık tutan veriler veriyor. Kültepe'nin şu an için bildiğimiz kadarıyla eriştiğimiz en erken dönem, kalkolitik çağ dediğimiz günümüzden aşağı yukarı 6 bin 500 yıl öncesine dayanan bir dönem. Eğer kazılar devam ederse bizim bu tarihi 7 bin ila 8 bine kadar götürmememiz için hiçbir neden yok. Ama daha erken tabakalara indiğinizde daha hassas çalışmak zorundasınız. Çünkü oradaki mikron ölçeğinde bulguların dahi incelenmesi artık mümkün. Eskiden yapılamayan analizler şimdi çok kolaylıkla yapılabiliyor."

Kültepe kazılarının önemine de değinen Kulakoğlu, "Kültepe aslında tüm tabakalarıyla, geçmişiyle ve kazıda çıkarılan bulgular sayesinde tüm yakın doğunun tarihini aydınlatan bir merkez. Mezopotamya'da olmayan, Suriye'de olmayan bilgileri Kültepe kazıları tek başına sağlayabiliyor. Bu anlamda kazıların devam etmesi gerçekten de gerekli. Kültepe, Anadolu tarihine ışık tutuyor ama aynı zamanda dünya tarihine de ışık tutuyor." değerlendirmesinde bulundu.