Kuraklık ve kirliliğin vurduğu Dicle Nehri nde toplu balık ölümleri görüldü

Dicle Nehri, su canlıları başta olmak üzere birçok kuş türüne de ev sahipliği yapıyor. Son yıllardaki sıcak hava dalgası, kuraklık ve insan faktörü nehir yapısında canlı türlerinin yaşam alanlarına etki etti. Bu etkiler sonucunda dönemsel olarak balık ölümleri yaşandı.

Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Tarık Çiçek, Dicle Nehri'nde şu an 40'ı aşkın balık türünün yaşadığını söyledi. Nehrin bunun dışında birçok sürüngen, kurbağa çeşidi ve kuş türüne ev sahipliği yaptığını ifade eden Çiçek, son yıllarda yağışların azaldığına ve hava sıcaklıklarının arttığına dikkat çekti. Çiçek, buna bağlı olarak Dicle Nehri'nin farklı kısımlarında son yıllarda dönemsel olarak bazı yerlerde toplu balık ölümlerini görüldüğüne dikkat çekerek, ''Toplu balık ölümleri daha çok Hevsel Bahçeleri kısım ve onun aşağı taraf, Bismil ilçesine doğru olan kısımda bu tür vakaların artığı görülmekte. Şundan kaynaklanıyor olabilir. Nehir burada durağanlaşıyor. Suyun akıntı hızı yavaşlıyor. Yağışların az olması, suyun debisinin yeteri kadar fazla olmaması, buna bağlı olarak nehir yapısının kirlenmesi ister istemez beraberinde bu tür balık ölümleri gibi olumsuz sonuçların ortaya çıkmasına neden oluyor" dedi.

Son yıllarda nehrin doğu ve batı yakasında yerleşim yerlerinin oldukça arttığını görmekte olduğunu kaydeden Çiçek, "Dolayısıyla nehrin hem doğusunda, hem batısında bunların dışında tarım arazilerinin fazla olması ve burada tarımın aktif olarak yapılması sonucu hem nehirden su çekilmekte, hem de tarımda kullanılan ilaçlar ve gübre suları da nehir sistemine katılmakta. Bu da bir kirliliğe sebep olabilmektedir. Muhtemelen nehrin doğu tarafında imara açılan yeni yerleşim yerlerinde ve üniversitenin olduğu taraftaki kanalizasyon ya da atık sular nasıl, nerede nehre katılıyor mu, katılmıyor mu onun araştırılması gerekiyor" diye konuştu.

Dicle Nehri'nde genellikle balık ölümlerinin son yıllarda nisan, mayıs aylarında ve ekim aylarında görüldüğüne değinen Çiçek, konuşmasına şöyle devam etti:
"Havaların soğumasıyla beraber, sıcaklığın düşmesine bağlı olarak balık ölümlerinin artık pek görülmeyeceğini kanısındayım. Eskiden balık tür sayısı fazla. Bundan 20-30 yıl önce gördüğümüz bazı balık türlerini nehirde artık göremiyoruz. Gerekçe, kirlenme, bunların hassas olması, temiz suları sevmesi, nehrinde özelikle 20-30 yılda aşırı derecede kirlenmesi. Bunun akabinde meydan gelen olumsuz koşullar bazı balık türlerinin artık yavaş yavaş nehirde azalmasına ve hatta yok olmasına sebep olabilmekte."

Çözümün insanda bittiğinin altını çizen Çiçek, "İnsanların biraz daha duyarlı olması lazım. Suyu tasarruflu kullanması lazım ve nehri kirletmememiz lazım. Sonuçta yağışlar azaldı. Evet, yağmuru yağdıramıyoruz ama en azından kirliliği ve kirliliğe sebep olan etmenleri düşürebiliriz. Burası, aynı zamanda zengin bir biyoçeşitlilik alanı. Buranın mutlak bir şekilde korunması gerekiyor" şeklinde konuştu.